رادیو زمانه > خارج از سیاست > سی سال پیش در چنین روزی > نبرد تعیین کننده سرنوشت پهلوی | ||
نبرد تعیین کننده سرنوشت پهلویسعید بشیرتاش، ابراهیم نبوینبرد تعیین کننده سرنوشت پهلوی خبرگزاریها پیشبینی کردند که در راهپیمایی روز یکشنبه، یک میلیون نفر شرکت کنند، آنان این راهپیمایی را «نبرد تعیین کننده سرنوشت پهلویها» خواندند. از سوی دیگر، مراجع تقلید و روحانیون مهم در قم فتوا دادهاند که تیراندازی سربازان به تظاهرکنندگان خلاف شرع است. بخش فارسی بیبیسی نیز متن فتوا را پخش کرده و به نظر میرسد این فتوا اثر بسیاری بر روحیه سربازانی داشته باشد که قرار است تظاهرات تاسوعا را کنترل کنند. برخی منابع امنیتی و سیاسی درون حکومت نگرانند اگر صف راهپیمایان به سوی کاخ نیاوران سرازیر شود، چه وضعی پیش خواهد آمد. با این همه رادیو ایران خبر داد که تظاهرات و راهپیمایی تاسوعا از سوی حکومت نظامی آزاد اعلام شده تا مردم بتوانند شعائر اسلامی را آزادانه بجا بیاورند. به نظر میرسد میزان و شکل حضور مردم در راهپیمایی روز تاسوعا در آینده حکومت پهلوی تأثیر مهمی داشته باشد. بحرین از شاه ایران حمایت کرد پادشاهی بحرین، طی بیانیهای رسمی حمایت خود را از ادامه حکومت پهلوی اعلام کرد. در دو هفته گذشته بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله انگلیس و فرانسه، آمریکا و برخی کشورهای عربی حمایت خود را از شاه ایران اعلام کردند.
روحانیون اصفهان با هم وحدت کردند سرانجام روحانیت مبارز اصفهان با اعلام مجالس عزای حسینی از اول ماه محرم و دعوت همه مردم به یک مجلس، موجب وحدت و یکپارچگی در میان طرفداران روحانیون شده و از اختلاف میان جریانهای مختلف روحانیت جلوگیری کرد. این اختلافات در میان روحانیون نزدیک به حکومت از یکسو و روحانیون تندروی نجفآباد و به خصوص آیتالله صالحی نجفآبادی، نویسنده کتاب «شهید جاوید» ایجاد شده بود. انتشار کتاب «شهید جاوید» باعث شد تا برخی جریانهای سنتی روحانیت اصفهان تا مرز تکفیر نویسنده کتاب، صالحی نجفآبادی، که از طرفداران آیتالله منتظری بود، پیش بروند. بعداً آیتالله شمسآبادی توسط یکی از این جریانات تندرو توسط گروهی به رهبری سید مهدی هاشمی ربوده و کشته شد. به همین دلیل، همواره میان روحانیت سنتی اصفهان، روحانیت طرفدار آیتالله خمینی و روحانیون طرفدار آیتالله منتظری اختلافاتی جدی وجود داشت. با آزادی افرادی مانند آیتالله منتظری، طاهری از زندان جریان تندرو نیز قدرت بیشتری گرفت. جسارتاً معروض میدارم پرویز راجی، سفیر ایران در لندن نگرانیهای خود برای ادامه کار شاه ایران را در خاطرات خود چنین نوشت: «اوضاع به نظرم چنان وخیم آمد که تصمیم گرفتم مستقیماً با دفتر ویژه تماس بگیرم. دو تلگراف برای اعلیحضرت از طریق معینیان فرستادم. در تلگراف اول، پس از ذکر مراتب یأس و نومیدی که به نظر مقامات عالیرتبه انگلیس بر معظم له مستولی شده است، و تأثیر ناگوار این امر بر روحیه دیگران، به خصوص نیروهای مسلح شاهنشاهی، «جسارتاً معروض» داشتم که روز یکشنبه اعلیحضرت «با چهرهای که مبین قدرت روحی و اتکای به نفس و اطمینان به آینده باشد» طی مراسمی در تلویزیون ملی ظاهر شوند.» وی ادامه میدهد: «همچنین پیشنهاد کردم «روز عاشورا نیز با تمام خطراتی که ممکن است در بر داشته باشد طبق سنت همیشگی و با همان روحیه در مراسم عزاداری مسجد سپهسالار شرکت فرمایند و بدین ترتیب به کلیه میهن دوستان و ایران دوستان قوت قلب و دلداری بدهند.» در تلگراف دوم استدعا کردم هرچه زودتر کسی را برای اداره امور شرکت ملی نفت منصوب فرمایند.» راجی در ادامه مینویسد: «حسین اشراقی و احمد قریشی برای صرف ناهار با من و فرهاد آمدند. بیانات کارتر در جلسه مطبوعاتی دیروز مبنی بر اینکه «نمیداند شاه بحران کنونی را پشت سر خواهد گذاشت یا نه» ولی امیدوار است که موفق شود، موضوع صحبتمان بود. همه حماقت و بینزاکتی کارتر را نکوهش کردیم و متفقالقول بودیم که این سخن تأثیر ویرانگری بر ذهن اعلیحضرت خواهد داشت.»
پیمان: مردم ضرورت اسلحه را دریافتهاند دکتر حبیبالله پیمان، دبیر کل جنبش مسلمانان مبارز، طی بیانیهای در مورد کشتار مردم توسط حکومت اعلام کرد که مردم ضرورت دست بردن به اسلحه را دریافتهاند. وی که رهبر جنبش مسلمانان مبارز به شمار میآید، در طول دو سال گذشته مهمترین جریان مذهبی روشنفکرانه را که تحلیلی سیاسی از اوضاع کشور ارائه میدادند، رهبری میکرد. حبیبالله پیمان که با نام حبیبالله پایدار نیز فعالیت میکرد، آثار بسیاری در سالهای ۵۶ تا پیروزی انقلاب منتشر کرد. گروه جنبش مسلمانان مبارز، پس از اینکه جریان مارکسیست در سازمان مجاهدین خلق به قدرت رسید، ایجاد شد و مانند بسیاری از گروههای مخفی مذهبی تلاش کرد تا پیروان بالقوه این گروه را در میان دانشجویان و روشنفکران مذهبی جذب کند. نشریات جنبش مسلمانان مبارز در سال ۱۳۵۶، به نام گروهی از مسلمانان منتشر شد و بعداً نام جنبش مسلمانان مبارز را گرفت. |
نظرهای خوانندگان
با توجه به اهميت مناسبات سال قمري ( مثل تاسوعا و عاشورا در اين مبحث ) لطفا تاريخ قمري را نيز به سربرگ تاريخ اضافه كنيد.
-- حسيني ، Dec 14, 2008 در ساعت 12:01 PM