علی امینی: روحانیت به دنبال مقام نیست

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

عزای عمومی در مشهد

به دنبال اعلام آیت‌الله خمینی مبنی بر عزای عمومی در این روز به علت حمله مامورین رژیم به حرم امام رضا، ایران یکپارچه تعطیل شد. شهر مشهد در حال اعتصاب و تعطیل بود.

مردم شهر در تظاهرات گسترده‌ای شرکت کردند. در اجتماع عظیمی که به این مناسبت تشکیل شد، حجت‌الاسلام هاشمی‌نژاد سخنرانی کرد.

به گزارش هفته‌نامه «ایرانشهر»، «روز یک‌شنبه که از طرف گروه‌های مخالف، عزای عمومی و اعتصاب عمومی اعلام شده بود، در اکثر نقاط ایران تظاهرات شدیدی صورت گرفت و تعداد زیادی کشته و زخمی شدند. گزارش خبرنگاران غربی درباره تعداد کشته‌شدگان بسیار ضد و نقیض است. از یک طرف کل تعداد کشته‌شدگان را در سراسر ایران ۱۳ نفر می‌شمارند، از طرف دیگر می‌گویند تنها در گرگان ۳۷ نفر به شهادت رسیده‌اند. به این ترتیب تعداد تقریبی کشته‌شدگان معلوم نیست.»

به مناسبت پیام آیت‌الله خمینی و آیات عظام مبنی بر تعطیل و عزای عمومی، تهران و تمام شهرستان‌ها تعطیل بودند و کارمندان دولت سرکار حاضر نشدند.

از سوی دیگر، اجتماع مردم معترض به سوی بهشت زهرا در تهران حرکت کرد. با وجود محاصره بهشت زهرا توسط نظامیان مسلح، مردم عزادار که در جاده تهران ـ قم اجتماع کرده بودند، ناگزیر به طرف حرم حضرت عبدالعظیم حرکت کردند.

آشوب علاوه بر شهر مشهد و تهران و شهرهای استان خراسان به شهر اصفهان و سایر شهرهای این استان کشیده شد.

۱۷ شعبه بانک در اصفهان به آتش کشیده شد. یک ارتشی و یک پلیس کشته و یک نفر از مردم شهید و پنج نفر مجروح شدند. در چند شهر دیگر نیز چند تن کشته یا مجروح شدند.

الکساندر هیگ: یعنی شما نمی‌توانید آیت‌الله خمینی را بکشید؟

الکساندر هیگ از یکی از مقامات ایرانی پرسید: یعنی شما نمی‌توانید از شر آیت‌الله خمینی راحت بشوید؟ پرویز راجی، سفیر ایران در لندن که این گفت و گو را در خاطرات روز پنجم آذر خود نوشته است، به گفت و گوی خود با یکی از مقامات ایرانی حکومت پهلوی اشاره کرده است.

او در خاطراتش نوشته است: «پیغامی در سفارت بود که به دوستی تازه برگشته از واشنگتن تلفن کنم. گفت و گوی تلفنی‌مان بیش از نیم ساعت طول کشید. گفت: «‌آمریکایی‌ها کارد به استخوان‌شان رسیده است.» دوستی در وزارت خارجه آمریکا به او گفته بود: «‌حاضریم، به جز پیاده کردن تفنگداران دریایی، هر کار دیگری برای تثبیت اوضاع ایران بکنیم.»

وی ادامه داد: «ژنرال الکساندر هیگ به او گفته، امید همه ما در ناتو به شاه بود. او کانون ثبات و سرچشمه قدرت ما در تمامی منطقه بود. ما به او متکی بودیم، و هرچه سلاح و تجهیزات خواست در اختیارش گذاشتیم.»

در ادامه آمده است: «با این حال چند روز پیش که کارتر با او صحبت کرد جز چند «بله» و «نه» ضعیف چیزی از او نشنید. چه به روز شاه آمده؟ همتش را از دست داده است؟ و آن مرد که در پاریس نشسته ـ می‌خواهید به من بگویید شما قدرت ندارید او را خنثی کنید؟ دوستم می‌کوشد توضیح دهد که با همکاری سایر آیت‌الله‌ ها اقداماتی در دست انجام است تا خمینی را از نظر سیاسی تنها و منفرد سازند، ولی ژنرال هیگ با بی‌حوصلگی حرف او را قطع می‌کند و می‌گوید: نه بابا، منظورم این است که نمی‌توانید جسماً شرش را بکنید؟ دوست من ریچارد هلمز را هم دیده بود. هلمز به او گفته بود: شاه می‌بایست از همان ابتدای کار با عزم قاطع عمل می‌کرد. و گفته بود: «‌بدترین نوع دیکتاتور، دیکتاتور ضعیف و غر غرو است.» پیش از آن‌که بخوابم رادیو از اغتشاشات دامنه‌دار در سراسر ایران خبر داد.»

علی امینی، نخست‌وزیر دوران پهلوی / عکس: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی

علی امینی: روحانیت به دنبال مقام نیست

دکتر علی امینی گفت: «‌روحانیت به دنبال مقام نیست.» علی امینی که در این روزها به عنوان یکی از مشاوران شاه، دائماً با او ارتباط دارد و به خصوص مدعی است که ارتباطات خوبی با قم و نجف دارد، طی مصاحبه‌ای که در روز پنجم آذرماه برگزار شد، گفت:

«روحانیت به دنبال در دست گرفتن مقامی نیست، فقط احترام می‌خواهد و بیشتر گرفتاری‌های موجود حاصل سیاست غلط سازمان امنیت و گزارش‌های مغرضانه آن در گذشته بوده.»

علی امینی در گفت و گویش تلاش کرده است چهره مناسبی از خود برای حل مشکل کنونی کشور نشان دهد.

۶۰ نفر از کارکنان نفت دستگیر شدند

در پی دستگیری ۶۰ تن از کارکنان شرکت نفت از اول آذرماه، تظاهرات، درگیری و تیراندازی در دفتر مرکزی شرکت نفت جریان داشت.

براساس اطلاعیه‌ای که امروز پنجم آذر ۱۳۵۷ از سوی کارکنان اداره مرکزی شرکت نفت منتشر شد، اعلام شد:

«در پی اقدامات وحشیانه ماموران رژیم فاسد که منجر به مداخله آن‌ها در اداره مرکزی شرکت نفت در تاریخ پنجم آذر شد و حدود ۲۰ نفر از کارکنان بی‌دفاع را با اعمال خشونت‌آمیز مجروح و مصدوم کردند، ما کارکنان ادارات مرکزی شرکت نفت به پشتیبانی از صنعت شرکت نفت جنوب و به خصوص پالایشگاه تهران، همبستگی کامل خود را از کارکنان مذکور اعلام نموده از تاریخ ششم آذرماه به مدت ۱۵ روز به عنوان اعتراض دست از کار می‌کشیم.»

این گروه اعلام کردند که اعتصاب تا آزادی دستگیر‌شدگان ادامه دارد. لازم به یادآوری است که روز پنجم آذر، طی بخش‌نامه ساواک به شهرهای مختلف، دستور داده شد تا محرکین اصلی اعتصابات در ادارات دولتی، بازداشت شوند و در اختیار فرمانداری نظامی قرار گیرند.

قیمت املاک و مستغلات به متری هزار تومان رسید

به دنبال مهاجرت گسترده بسیاری از افرادی که به نحوی با اوج‌گیری انقلاب و افزایش خطرات زندگی در کشور احساس خطر می‌کردند، قیمت املاک و مستغلات در تهران به حداقل رسید و خانه‌ها و آپارتمان‌های عرضه شده زیر هزار تومان برای هر مترمربع معامله می‌شود.