رادیو زمانه > خارج از سیاست > سی سال پیش در چنین روزی > صدیقی پذیرفت، شاه نپذیرفت | ||
صدیقی پذیرفت، شاه نپذیرفتسعید بشیرتاش، ابراهیم نبویغلامحسین صدیقی نخست وزیری را به شرط ماندن شاه پذیرفت تلاشهای مختلف برای کشاندن غلامحسین صدیقی به نخست وزیری عملاً بینتیجه ماند. نام غلامحسین صدیقی، استاد دانشکده علوم اجتماعی و رییس پژوهشگاه این موسسه و یکی از معتبرترین شخصیتهای ملی کشور و وزیرکشور کابینه مرحوم مصدق که پیش از این یکی دو بار به عنوان نامزد پست نخست وزیری مطرح شده بود، مجدداً مطرح شد. گفته شد غلامحسین صدیقی برای احراز پست نخست وزیری طی ملاقاتی با شاه، با وی گفت و گو کرد. علی میرفطروس گفته است: «تنها شخصیت ممتاز و برجسته جبهه ملی، دكتر غلامحسین صدیقی بود كه در طول این سالها به فعالیتهای فرهنگی و تحقیقاتی مشغول بود. او با تأسیس دانشكده علوم اجتماعی و تربیت دانشجویان بسیار، نقش بسیار مهمی در رواج جامعهشناسی و تحقیقات اجتماعی در ایران داشت». وی در ادامه گفت: «در بحران سال ۵۷، صدیقی ـ علیرغم مخالفت ۲۵ سالهاش با شاه ـ با او ملاقات كرد و مسوولیت نخست وزیری شاه را پذیرفت با این شرط كه «شاه از ایران خارج نشود» در شبی كه بسیاری از رهبران و مسوولان جبهه ملی برای شنیدن توضیحات دكتر صدیقی در خانهاش جمع شده بودند، عموماً با تصمیم صدیقی برای ملاقات با شاه و پذیرفتن نخست وزیری مخالفت كردند». میرفطروس ادامه داد: «اما صدیقی ضمن تأكید بر ضرورت این ملاقات و آینده سیاهی كه با استقرار حكومت خمینی در انتظار ایران است، با صدایی لرزان گفت: «روزی خواهد آمد كه شما در مرزهای بینالمللی از آوردن نام ایران و ایرانی خجل و شرمسار باشید». از سوی دیگر سخنگوی جبهه ملی اعلام کرد بین کریم سنجابی و دولت نظامی ملاقاتهایی انجام شده است». بازداشت در سنندج در ادامه سیاستهای نظامیان در مناطق کُردنشین، دولت در سنندج عدهای را بازداشت کرد. مردم از ترس جان خود در مساجد متحصن شدند. همچنین در تجمع مردم شهر زنجان در مراسم شب هفت شهدا، به درگیری با مامورین انجامید و مجسمه شاه و فرح با پتک خرد شد. همچنین گروهی از روحانیون مبارز تهرانی با انتشار اعلامیهای در مورد حرکت انقلابی مردم مسلمان ایران، از جهانیان خواستند به خواستههای انقلابی آنان گوش فرا دهند. در تهران نیز در رویارویی مردم و مامورین در تهران، سه مامور رژیم در اثر پرتاب کوکتل کشته شدند. ازهاری هشت وزیر نظامی جدید را وارد کابینه خود کرد کابینه ارتشبد ازهاری که در ابتدای امر نه نفر آنان، شامل چهار وزیر کابینه شریفامامی به شاه معرفی شده بود، روز ۲۵ آبان ۵۷ با هشت وزیر نظامی جدید کامل شد. قرار است کابینه مذکور پس از تکمیل از مجلس شورای ملی رأی اعتماد بگیرد. آیتالله خمینی در مورد کابینه ازهاری گفت: «تغییر دولتها، تأثیری در نهضت عمومی مردم ایران ندارد. دولتها، چه دولت نظامی باشند و چه دولتهای دیگر، نمیتوانند مسایل را حل كنند، یعنی قیامی كه از مردم صادر شده، این قیام را بشكنند». کابینه ازهاری روز ۲۷ آبان رأی اعتماد گرفت.
نخست وزیر انگلیس، مجدداً سیاستهای شاه را تائید کرد در حالی که حکومت شاه به طرق مختلف زیر فشار شدید داخلی و خارجی قرار گرفته است، نخست وزیر انگلیس مجدداً سیاستهای شاه را تائید کرد. رییس جمهور فرانسه نیز علیرغم حضور آیتالله خمینی در این کشور تاکید کرد که از سیاستهای محمدرضا پهلوی حمایت میکند. یک ژنرال نمیری برای ایران روزنامه تایمز گزارش داد شاه سخت در تلاش است راهحلی برای سر کار آوردن جبهه ملی به صورت یک دولت غیرنظامی پیدا کند. سرویس جهانی بیبیسی اشاره کرد که آمریکاییها گفتهاند، در صورت لزوم، با رفتن شاه و برقراری جمهوری موافقت خواهند کرد، مشروط بر آنکه فردی نظامی، مانند نمیری در سودان، در رأس امور قرار گیرد. چنین نقشهای در حقیقت بر خمینی و همچنین بر انتخابات آزاد، سالهای سال خط بطلان میکشد. دستگیری بازرگانان رفسنجانی در پی چندین روز اعتصاب و تعطیلی در بازارهای رفسنجان، نیمه شب دیشب چند تن از بازرگانان سرشناس رفسنجان دستگیر شدند. لازم به یادآوری است که بازار این شهر چندی است در حال اعتصاب به سر میبرد. |