فیلمی بحث‌برانگیز درباره‌ی فیس بوک

سینا معمار

شبکه‌ی اجتماعی، ساخته‌ی دیوید فینچر، فیلمی است که به ماجرای چگونگی شکل‌گیری فیس بوک، معروف‌ترین شبکه‌ی اجتماعی جهان می‌پردازد. فیلمی که ساخته شدنش با موافقت مارک زوکربرگ، بنیان‌گذار فیس بوک، همراه نبوده است.

«پاییز ۲۰۰۳، شبی زمستانی، مارک زوکربرگ، دانشجوی بااستعداد دانشگاه هاروارد در رشته‌ی علوم کامپیوتر، مقابل کامپیوترش می‌نشیند و با علاقه و پشتکار زیاد پروژه‌ی جدیدش را کلید می‌زند. پروژه‌ای که در آن شب در اتاق کوچک دانشجویی او به وجود آمد، در آینده‌ای نه چندان دور به یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های اجتماعی جهان تبدیل شد، انقلابی در دنیای ارتباطات [...]در واقع این فیلم نشان می‌دهد که نمی‌توان در آن واحد با۵۰۰ میلیون نفر دوست بود و هیچ دشمنی هم نداشت.»

مارک زوکربرگ، آفریننده فیس‌بوک

«شبکه‌ی اجتماعی»، فیلم جدید دیوید فینچر، کارگردان فیلم‌های موفقی چون «هفت»، «باشگاه مشت‌زنی» و همچنین «سرگذشت غریب بنجامین باتن»، اول اکتبر سال جاری در آمریکای شمالی به نمایش درخواهد آمد، فیلمی که کنجکاوی و علاقه‌ی وبلاگ‌نویس‌های بسیاری را تا این جای کار برانگیخته: «همه‌چیز مهیاست برای این که این فیلم کاربران فیس بوک و همچنین حرفه‌ای‌های وب را جذب کند»، «آیا به جز وب رشته‌های دیگری هم در اقتصاد وجود دارند که توانایی توجیه تولید فیلمی تاریخی/زندگی‌نامه‌ای در مورد چیزی چنین کم‌سن و سالی – پنج سال؟ - را داشته باشند؟» به این‌ها باید شور و علاقه‌ی طرفداران جاستین تیمبرلیک خواننده‌ی آمریکایی که در این فیلم نقش ایفا می‌کند را نیز افزود.

با این حال، تا به حال فیس بوک در قبال این فیلم هیچ موضع رسمی‌ای اتخاذ نکرده است، در وبلاگ این شبکه‌ی اجتماعی هم هیچ اشاره‌ای به این فیلم نشده است. در حقیقت، فینچر و همچنین فیلمنامه‌نویس او آرون سورکین، کار بر روی این فیلم را بدون موافقت مارک زوکربرگ آغاز کردند. به عقیده‌ی نیویورک تایمز، مالک فیس بوک و همچنین سایر همکاران او در فیس بوک به نوعی با سینماگران این فیلم به بن‌بست رسیده‌اند.

داستان فینچر، و همچنین قبل از او کتابی با عنوان «میلیاردرهای اتفاقی»، که این فیلم از آن الهام گرفته، ماجرای پسرانی علاقمند به دخترها را به تصویر می‌کشد که علاقه‌ی زیادی به جشن و شب‌نشینی دارند و برای رسیدن به مطلوب‌شان حاضر به هر دروغ و خیانتی هستند.

دیوید فینچر

این کتاب پرفروش، تا قبل از این نیز بحث‌های زیادی را برانگیخته بود تا جایی که نویسنده‌ی آن بن مزریک، مجبور به ارائه‌ی توضیحاتی در مورد نحوه‌ی کار خود شد: آیا حوادث و اتفاقاتی که او تعریف می‌کند واقعیت دارند؟ آیا او شخصیتی متفاوت با زوکربرگ، مدیر جوان فیس بوک، خلق نکرده است؟

مزریک در ژانویه‌ی ۲۰۱۰ در مصاحبه‌ای با مجله‌ی فرانسوی اکسپرس گفت: «کاری که من کردم، نوعی روزنامه‌نگاری جدید است»، «این یک داستان خیالی نیست، در حقیقت این شیوه‌ی کار من است که تفاوت ایجاد می‌کند، و اگر مارک زوکربرگ این کتاب را بخواند نمی‌تواند بگوید که واقعیت ندارد [...]به رغم تلاش‌های زیادی که کردم، زوکربرگ حاضر به ملاقات با من نشد.»

اسکات رودن، تهیه‌کننده‌ی فیلم، در مصاحبه با نیویورک تایمز به شرح مذاکرات و گفت‌و‌گوهای طولانی‌اش با تیم فیس بوک و همچنین عقب‌نشینی‌های اندک گروه فیلم‌سازان پرداخته است، عقب‌نشینی‌هایی که تأثیری بر کلیت فیلم نداشته است. او تأکید می‌کند: «ما همان فیلمی را که مد نظرمان بود ساختیم».