تهاجم ائمه جمعه به سینمای ایران

امیر رسولی

سید احمد خاتمی، عضو هیأت رئیسه‌ی مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه‌ی موقت تهران و از طرفداران پر و پاقرص محمود احمدی‌نژاد، به گزارش خبرگزاری‌های نزدیک به حکومت اخیراً به جمع منتقدان سینمایی پیوسته و در دیداری که با وزیر ارشاد داشته از وضعیت سینمای ایران به شدت انتقاد کرده است.

پس از آن که معاونت سینمایی وزارت ارشاد در چهاردهم اردیبهشت ماه بیانیه‌ای صادر کرد و از سینماگران خواست به موضوعاتی مانند دفاع مقدس، اهل بیت، خانه و خانواده و عترت پیامبر بپردازند، اصولاً ائمه جمعه این روزها به نقد سینما علاقمند شده‌اند.

آیت الله امینی، امام جمعه قم هم در دیدار با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از وضع سینمای ایران انتقاد کرد و گفت: «هنرمندانی که در زمینه‌ی سینما فعالیت می‌کنند طبق سلیقه‌ی خودشان هنر را ظاهر می‌کنند و خیلی وقت است که وضعیت سینما مطلوب نیست و محتوای آن چیزی نیست که قابل توجه باشد.»

اما امام جمعه‌ی قم به این نکته اشاره نکرد که اگر بنا باشد سینماگران و اصولاً هنرمندان به سلیقه‌ی ائمه جمعه فیلم بسازند، و فرآورده‌های دیگر هنری تولید کنند، ممکن است هنر آنها فرمایشی از کار درآید و خریدار نداشته باشد.

حجت‌الاسلام علم الهدی، امام جمعه مشهد هم در خطبه‌های نماز جمعه از وضعیت سینمای ایران انتقاد کرد و پخش برخی از فیلم‌هایی که در راستای ترویج فساد، شهوت و اخلاق سوء در جامعه است را دشمنی و اهانت به هنر و هنرمند دانست.

امام جمعه مشهد اما به طور مشخص از فیلمی نام نبرد که مصداق ترویج فساد، شهوت و اخلاق سوء در جامعه باشد.

سردار خادمی، معاون هماهنگ‌كننده‌ی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس هم به جمع ائمه‌ی جمعه پیوست و اعلام کرد که ترویج ابتذال در فیلم‌های سینمایی، مدیریت و حمایت می‌شود.

بنا بر گزارش پایگاه‌های خبری نزدیک به حکومت ایران، سردار خادمی در ادامه‌ی این اظهارات افزود: «ابتذال و تهاجم فرهنگی در سینمای ایران سایه افكنده و كانون فرهنگی و اسلامی كشور و خانواده‌ها را نشانه رفته است. برای مقابله با این روند در دوره‌‌ی مدیریتی معاونت سینمایی قبل و امروز نه تنها اقدامی صورت نگرفته است، بلكه حمایت‌های لج‌بازانه و غیرتخصصی آقای شمقدری، معاون سینمایی وزیر ارشاد بر شدت وقاحت تولید‌كنندگان سربازان تهاجم فرهنگی كشورمان افزوده و هر روز دسته گلی به آب می‌دهند.»

پوستر فیلم آل

وی در عین حال خطاب به شمقدری اظهار كرد: «جلوی ضرر را از هر كجا بگیرید منفعت است، سرسختی را كنار بگذارید و با بودجه‌های كلانی كه در اختیارتان هست به ترویج و حمایت از فیلم‌های ارزشی و كمی هم دفاع مقدس بپردازید.»

از سوی دیگر علی معلم تولیدکننده‌ی فیلم سینمایی «آل» که در ژانر وحشت قرار دارد و به عنوان نخستین فیلم سال جاری در سینماهای کشور اکران شد، اما ظاهراً به دلیل کم بودن تعداد ببیندگان، آن را از روی پرده‌ی سینماها برداشتند، در اعتراض به سیاست‌های تبعیض‌آمیز سخنانی اظهار داشته است.

فیلم «آل» به کارگردانی بهرام بهرامیان قرار بود فیلم متفاوتی باشد و وقتی که برای نخستین بار در سانس دوم سالن مطبوعات به نمایش درآمد، با استقبال نسبتاً خوب تماشاگران روبرو شد، اما در نمایش عمومی نتوانست انتظار تماشاگران را برآورده کند. ظاهراً به این دلیل این فیلم را از روی پرده‌ی سینماها برداشتند. این امر اما اعتراض تولیدکننده‌ی این فیلم را در پی داشت.

علی معلم در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس گفت: «دوستان سالن‌ها را مانند گوشت قربانی تقسیم و تكه‌تكه می‌كنند به یكباره سالن‌های یك فیلم‌ نیز جابه‌جا می‌شود و شرایطی كه دوستان دارند با سینما برخورد می‌كنند بسیار ناعادلانه است.»

وی با کنایه افزود: «در این شرایط مثلاً بهرام بیضایی برای این‌كه بتواند كار كند باید شیرتوشیر بسازد و یا ناصر تقوایی باید برود و كج كلاه‌خان بسازد و اگر قرار باشد اوضاع به این صورت جلو برود دیگر جریان اصلی سینمای ایران باید تعطیل بشود.»

این تولیدکننده گفت: «دوستان سال‌ها می‌گفتند كه سینمای ایران قابل احترام و افتخار است و باید به آن افتخار كنیم اما من فكر می‌كنم كه با شرایطی كه امروز در سینمای ایران حاكم است این سینما دیگر سینمایی قابل‌افتخار و احترام‌آمیز نیست.»

معلم خاطر نشان كرد: «سال گذشته نیز دقیقاً همین شرایط برای فیلم‌های درباره‌الی و صداها پیش آمد و یادمان نرفته چه بلایی سر این فیلم‌ها آورده‌اند و این فیلم‌ها را در واقع تنها اكران كرده‌اند و سوزاندند و این موضوع بی‌عدالتی تمام است و باید اسمش را فیلم‌سوزی گذاشت و اكران نیست.»

علی معلم به طور مشخص نگفت که این «دوستان» که «فیلم‌سوزی» پیشه کرده‌اند، چه کسانی هستند و چه جریانی آنها را هدایت و حمایت می‌کند.

برای فیلم «آل» در دو سال گذشته تبلیغات زیادی کردند. این فیلم که قرار بود در ژانر وحشت جای گیرد، به جز یکی دو صحنه‌ی غافلگیرکننده چیز ترسناکی ندارد. علی معلم این فیلم را سفارش داده بود و قصد داشت از او به عنوان نخستین کسی که در ایران فیلمی در ژانر وحشت تولید کرده، یاد کنند.

اما نمایش این فیلم به عنوان نخستین فیلم سینمایی امسال نه تنها با صدور بیانیه‌ی سینمایی وزارت ارشاد همزمان شد، بلکه با تهاجم گسترده به سینمای ایران هم روبرو گشت و امیدها و سرمایه‌ی تولیدکننده و دیگر عوامل فیلم را به باد داد.

گفتنی است که این تولیدکننده پسرعموی محمد علی معلم دامغانی است که سال گذشته به فرمان رئیس جمهوری به جای مهندس میرحسین موسوی به عنوان رئیس فرهنگستان هنر منصوب شد و از شاعران نزدیک به آیت‌الله خامنه‌ای به شمار می‌آید.

در مجموع از سخنان ائمه‌ی جمعه‌ی تهران، قم و مشهد و از حاشیه‌هایی که برای فیلم آل به وجود آوردند چنین برمی‌آید که معاونت سینمایی وزارت ارشاد برای عملی کردن بیانیه‌ای که در اردیبهشت ماه صادر کرده، با مشکلات جدی مواجه است.

باید صبر کرد و دید که پس از این سرخوردگی‌ها آیا فیلمی که مجید مجیدی قصد دارد از کودکی پیامبر اسلام بسازد، پاسخگوی انتظارات معاونت سینمایی ارشاد، ائمه‌ی جمعه و سرداران سپاه خواهد بود یا به آن فیلم هم معترض خواهند شد. ظاهراً ادامه‌ی کار شمقدری در مقام معاونت سینمایی ارشاد که از خود به عنوان «فصل‌الخطاب» سینمای ایران یاد کرده، به این کامیابی‌ها و ناکامی‌ها بستگی دارد.