تجربه‌های ایرانی در جشنواره شهر سان‌فرانسیسکو

لوا زند

دومین و آخرین روز اولین جشنواره فیلم‌های ایران در شهر سان‌فرانسیسکو با نمایش فیلم «زنان پشت دوربین» محصول مشترک ایران و آمریکا و فرانسه و چند کشور دیگر و به کارگردانی الکسیس کراسیلوفسکی شروع شد.

این فیلم مستند، داستان دوربین به دستی در کشورهایی است که از تجربیات و موفقیت‌ها و ناکامی‌هایشان در ثبت آن‌چه در جایی از این فیلم به زندگی همه ما تعیبر می‌شود، می‌پردازد.

کارگردان فیلم در ایران به سراغ خانم روزیتا قادری فیلم‌بردار فیلم کوتاه «پرهوده» می‌رود. قادری از سختی‌های زنان سینماگر ایرانی و نحوه مبارزه آنان با مشکلاتشان می‌گوید.

«سایه‌» فیلم کوتاه ۱۱ دقیقه‌ای ساخته محمد گرجستانی از نسل دوم ایرانیان کانادایی است که سعی در بیان چرخه بخشش به زبانی سمبولیک دارد.

مردی در بیابان چتری را از دختری هدیه می‌گیرد و وقتی برای پس دادن چتر بر‌می‌گردد، داستان دیگری در انتظارش است. فیلم در ونکوور فیلم‌برداری شده است.

کارگردان که در سالن نمایش حاضر بود و بعد از نمایش فیلم به سؤالات تماشاچیان پاسخ داد، عاطفه موجود در زبان فارسی را از دلایل اصلی انتخاب این زبان برای فیلمی دانست که به نظر حضار داخل سالن به هر زبانی قابل بیان بود.

وی گفت که پسر کوچک بازیگر فیلم اصلاً ایرانی نبوده و دیالوگ‌ها را خط به خط حفظ کرده است.

محمد گرجستانی، کارگردان فیلم کوتاه «سایه» به سوالات حضار پاسخ می‌گوید

«سیزده و نیم» مستند دیگری است که به زندگی زنان ایرانی می‌پردازد. کارگردان فیلم به سراغ یک گروه تئاتر متشکل از ۱۵ دختر و یک پسر رفته که نمایشی را در مورد اندرونی حرم‌سرای یکی از شاهان قاجار بازی می‌کنند.

فیلم شامل صحنه‌هایی از تئاتر و همین طور صبحت با دختران بازیگر در‌مورد سنت، مذهب، روابط با جنس مخالف، تحصیل و دیگر مسایل مرتبط به زنان ایران است.‌

فیلم «خانواده تبعیدی» که لحظات بغض و خنده زیادی را برای حاضران در سالن به همراه داشت، داستان یک خانواده اصفهانی است که در همان سال‌های اول انقلاب به عنوان پناهنده سیاسی به اتریش مهاجرت می‌کنند.

آرش‌، پسر جوان خانواده ریاحی که در زمان مهاجرت ۱۰ ساله بود، این فیلم ۹۴ دقیقه‌ای را در مدت زمانی بیش از ۱۵ سال و بر ‌اساس فیلم‌های خانوادگی رد و بدل شده بین افراد فامیل در ایران و اتریش و سوئد و آمریکا می‌سازد.

تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در این ۱۵ سال به خوبی از خلال این فیلم‌ها و صحبت‌های افراد فامیلی مشهود است.

زمانی که افراد خانواده تصمیم می‌گیرند در مکه دور هم جمع شوند و همگی بعد از سال‌ها همدیگر را آن هم در مکه و در زمان حج ببیند، فصل دیگری در روابط خانوادگی این فامیل گشوده می‌شود.

پوستر جشنواره

«غاز وحشی» داستان تولد در سنگری در جبهه جنگ ایران و عراق است. این فیلم ۵۱ دقیقه‌ای محصول ایران و به کارگردانی محمد‌رضا صانی است.

فیلم داستان روابط انسانی سربازانی را از هر دو جبهه ایران و عراق در یک منطقه کاملاً متروک و رها شده نشان می‌دهد.

فیلم با صدای شلیک گلوله‌ای پایان می‌یابد و این تماشاچی است که باید تصمیم بگیرد آخر فیلم چه بوده است.

فیلم «باد ۱۰ ساله» داستانی ۲۲ دقیقه‌ای به کارگردانی مرضیه وفامهر بود که توسط خانم شهرنوش پارسی‌پور که در سالن نمایش حضور داشت به حضار معرفی شد.

فیلم با نگاهی انتقادی به وضعیت آموزشی در مدارس ایران به خصوص برای دختر بچه‌ها، داستان یک روز از زندگی دخترکی ۱۰ ساله را در زمان جنگ ایران و عراق به تصویر می‌کشد.

فیلم پر است از صداهای آشنا برای هر کس که آن سال‌ها و در ایران به مدرسه می‌رود. صداهای سر صف و شعارها و برنامه‌های کلاسی برای دهه فجر و بعد هم آشپزی‌های مدرسه‌ای که هر کدام از بچه‌ها نخود و لوبیا و سبزی به مدرسه می‌آوردند.

شهرنوش پارسی‌پور، مرضیه وفامهر، کارگردان فیلم «باد ۱۰ ساله» را معرفی می‌کند

مریم کاشانی فیلم‌ساز جوانی است که در فیلم بعدی جشنواره یعنی «بهترین در غرب» داستان رفاقت‌های ۴۰ ساله پدرش را که از سال ۱۹۶۰ به آمریکا مهاجرت کرده به تصویر می‌کشد.

فیلم که مصاحبه با حلقه این رفقاست، تحولات سیاسی ایران و غرب را و آن‌چه را آزادی نامیده می‌شود، از دریچه تجربیات شخصی این رفقا به تصویر و چالش می‌کشد.

بر خلاف روز اول که تقریباً داستان تمام فیلم‌ها در داخل ایران اتفاق می‌افتد، می‌شود گفت روز دوم جشنواره بیشتر به تجربیات ایرانیان خارج از ایران در تماس از راه دور با ایران اختصاص داشت.

در این دو روز ۲۱ فیلم به نمایش گذاشته شد که ۱۳ کار حاصل کار کارگردانان ایرانی در داخل و خارج از ایران بود.

از این ۲۱ فیلم «زنان پشت دوربین»، «ایران: پشت دیوارها»، و «سیزده و نیم» به طور ويژه نگاه به وضعیت زنان ایران داشتند. فیلم‌های «سایه» و «باد ده ساله» و همین‌طور «درس‌هایی از بم» تصویرگر دنیای کودکان بودند.