فیلم خانواده در تبعید

شهره جندقیان

"سیاست باعث از هم گسیختگی خانواده ام شد!" این نقطه آغاز فیلم مستند "فیلم خانواده در تبعید" به کارگردانی آرش ریاحی، فیلمساز ۳۴ ساله مقیم اتریش است که در سال گذشته جایزه بزرگ "دیاگونال" را برای بهترین فیلم مستند در اتریش دریافت کرد.

پوستر فیلم مستند "فیلم خانواده در تبعید"

آرش ریاحی، در رشته فیلم و علوم انسانی در دانشگاه وین تحصیل کرده و بنیانگذار شرکت فیلمسازی "گلدن گرلز" است. "فیلم خانواده در تبعید" دومین کار بلند سینمایی اوست که تا به حال برنده جوایز گوناگونی چون هوگوی نقره از جشنواره جهانی فیلم شیکاگو و یا کبوتر طلایی از جشنواره فیلم لایپزیک بوده است. این فیلم به زودی در تاریخ ۱۶ ژانویه در جشنواره فیلم "مکس افولس پرایز" که در شهر زاربروکن آلمان برگزار خواهد شد، در بخش مسابقه به نمایش درمی آید.

آرش ریاحی درباره انگیزه اش برای ساختن "فیلم خانواده در تبعید" می گوید: «وقتی که در سن ۹ سالگی به اتریش آمدم، تبعید برای من تنها یک کلمه بود. بعدها هم در دوران نوجوانی آنقدرها فکرم را به خودش مشغول نکرده بود تا روزی که متوجه شدم برابر همان سال هایی که در ایران گذرانده بودم، در اتریش نیز زندگی کرده ام. برای اولین بار مسئله هویت به عنوان مهاجر برایم مطرح شد و کم کم این سوال ذهنم را به خودش مشغول کرد که آیا مشکل عدم امکان بازگشتم به ایران در شکل گیری هویت من به عنوان ایرانی یا اتریشی تاثیری خواهد داشت؟ از آن روز به بعد با سوالات مشابه زیادی مواجه شدم و تصمیم گرفتم تمامی مسائل و اتفاقاتی را که در طی گذر زمان فراموش کرده بودم و نمی توانستم دوباره آنها را در تبعید پیدا کنم، به یاد آورم. می خواستم خودم را با خانواده ام در یک موقعیت قرار بدهم تا وضعیت جامعه ایران را نیز بهتر بفهمم. می خواستم بدانم که سهم تاریخ و جامعه در شکل گیری زندگی آدم ها چیست و این آدم ها چه تدبیرهایی می اندیشند که علی رغم زندگی در محیط های متفاوت با فرهنگ های گوناگون، عشق و محبتی که به هم دارند را حفظ می کنند».

Wallpaperی از فیلم خانواده در تبعید

"فیلم خانواده در تبعید" روایت یک خانواده بزرگ ایرانی از هم گسسته است که پس از سال ها دوری همدیگر را به طور مخفیانه در شهر مکه ملاقات می کنند. ۲۵ سال پیش، آرش ریاحی به همراه پدر، مادر، خواهر و برادر کوچکش مجبور شدند ایران را به مقصد اتریش ترک کنند، در حالی که همچنان به نزدیکان و عزیزانی که پشت سر گذاشته بودند فکر می کردند. بعضی از اعضای فامیل به کشورهای امریکا و سوئد پناهنده شدند و بعضی هم هنوز در ایران زندگی می کنند. تنها راه های تماس با یکدیگر، به گفتگوهای تلفنی یا گپ های اینترنتی و یا سفرهای کوتاه مدتی که برای دیدار آن بخش از خانواده که در امریکا و سوئد پناهنده شده اند، محدود می شود. تنها راه چاره برای اینکه همه فامیل دور هم جمع شوند و دیدارهای کهنه را تازه کنند سفری به شهر مکه است. همه اهل فامیل، از پیر و جوان و از شرق و غرب، تصمیم می گیرند به عربستان سعودی سفر کنند. اما همه می دانند که این سفر بدون خطر نیست و مجبور می شوند برای دور ماندن از سوءظن های مقامات دولتی خود را در لباس زائران حج پنهان کنند. در نهایت زمانی که اعضای پراکنده فامیل پس از ۲۵ سال دوری همدیگر را در اتاق کوچک هتلی در مکه پیدا می کنند، با اشک های شوق و فریادهای شادی شان از همدیگر استقبال می کنند. حال باید دید آیا این خانواده که بیش از دو دهه را در محیط های فرهنگی، جغرافیایی و تا حدی مذهبی متفاوتی زندگی کرده اند، می توانند بر موانعی که آشکارا به علت جدایی طولانی مدت بین آنها بوجود آمده غلبه کنند و دوباره در تفاهم با هم زندگی کنند؟

با "فیلم خانواده در تبعید" به مدت ۹۴ دقیقه با آرش ریاحی و خانواده اش همراه می شویم و در غم ها و شادی های آنها شرکت می کنیم. این فیلم از جنبه شخصی بودن فراتر می رود و با نگاهی گسترده تر، برخورد و ناسازگاری های جهان بینی های مختلف که گاهی می توانند مشکل آفرین باشند را به تصویر می کشد.

"فیلم خانواده در تبعید"، فیلمی تاثیرگذار، تکان دهنده و در عین حال سرگرم کننده درباره ارزش های خانوادگی است.