رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۳۰ بهمن ۱۳۸۸
تهدید به مرگ برای توقف فیلمبرداری «کابل اکسپرس» به نتیجه ای نرسید!

کابل اکسپرس

گردآوری و برگردان شهره جندقیان


فیلم «کابل اکسپرس» محصول سینمای هند، از 15 دسامبر جاری در سالن های سینمای هندوستان به نمایش در آمده و با استقبال فراوانی نیز روبرو شده است. این فیلم، نخستین تولید بین المللی سینمای بالیوود است که پس از سقوط طالبان، تماما در افغانستان فیلمبرداری شده است.

داستان فیلم در ماه نوامبر 2001 و درست بعد از سقوط طالبان اتفاق می افتد و روایت دو خبرنگار هندی است که تصمیم می گیرند به افغانستان بروند تا از بازمانده های گروه طالبان گزارش تلویزیونی تهیه کنند. با کمک یک راننده افغان که اسم ماشین جیپش را کابل اکسپرس گذاشته است، دو گزارشگر برای یافتن طالبان جستجوی خود را آغاز می کنند و در طول راه به یک عکاس – خبرنگار زن امریکایی برخورد می کنند که او هم با هدفی مشترک عازم افغانستان شده است. دو گزارشگر توسط یک سرباز پاکستانی که از اعضای سابق طالبان است ربوده می شوند و به همراه راننده افغان به سمت مرز پاکستان – افغانستان برده می شوند. از طرف دیگر عکاس – خبرنگار امریکایی به خیال اینکه دو گزارشگر یک موضوع داغ را برای ضبط پیدا کرده اند، آن ها را تعقیب می کند و به دام سرباز پاکستانی می افتد. از اینجا به بعد داستان بر حول محور روابط بین این پنج شخصیت از ملیت های مختلف می چرخد.

فیلمبرداری فیلم که بیش از 45 روز طول کشیده در زمستان 2005، در شهر کابل و حومه آن انجام شده است. گروه فیلمبرداری که از بمبی عازم محل شده بودند، در سپتامبر سال گذشته و هم زمان با تجدید حیات طالبان، فیلمبرداری را شروع کردند که هم زمان با حملات انتحاری و قتل یک مهندس ساختمان هندی تبارنیز شد.

کبیرخان، نویسنده و کارگردان فیلم درباره تهدیدهای طالبان برای توقف فیلمبرداری، می گوید: "سفیر هند در کابل به من خبر داد که پنج نفر از جان نثاران طالبان به سفارتخانه آمده بودند و از طرف طالبان خواسته بودند که هر چه سریع تر فیلمبرداری را متوقف کنیم. همه گروه فیلم مضطرب و عصبی شده بودند، ولی در نهایت با کمک دولت افغانستان که 60 تکاور مسلح و 35 خودروی مخصوص در اختیار ما قرار داد، توانستیم فیلمبرداری را تمام کنیم."

کبیرخان مستندساز 35 ساله اهل دهلی است و تا به حال چندین فیلم مستند درباره افغانستان قبل و بعد از طالبان ساخته است. کابل اکسپرس اولین فیلم بلند سینمایی اوست که با این که تولید بالیوود است ولی نه تنها زمان فیلم فقط 90 دقیقه است بلکه در آن از رقص و آواز هندی نیز اثری نیست!

کبیرخان می گوید: "استودیوهای فیلمسازی در بمبی به دنبال موضوعات جدیدی هستند که با ساختارهای تازه ای روایت شوند. کابل اکسپرس، فیلمی درباره افغانستان است که در آن کشور هم فیلمبرداری شده و با فیلم های هندی که در لندن یا نیویورک نمایش داده می شوند ولی داستان های هندی را به تصویر می کشند، تفاوت دارد. داستان کابل اکسپرس، درباره مردم افغانستان است."

هر چند این فیلم سروصدای زیادی در هندوستان کرد و با استقبال گرم جشنواره های جهانی فیلم روبرو شد ولی از نگاه منفی بعضی از منتقدان غربی، دور نماند. در مجله «دیلی ورایتی» که یکی از معتبرترین نشریات در صنعت فیلم امریکا است، درج شده: "کابل اکسپرس با برخورد سطحی، ناپخته و طنزآلودش مشکلات در حال رشد در افغانستان را نادیده گرفته و سیاست های جهانی را در این رابطه ناچیز می شمارد."

کبیرخان درباره طنزآمیز بودن فیلم می گوید: "کابل اکسپرس بیشتر از این که یک فیلم هندی ساخته شده در استودیوهای بالیوود باشد، بازتاب برخوردها و تجربیات شخصی من در دوران مستندسازی ام در افغانستان است. اگر در فیلم از طنز استفاده کردم دلیلش نزدیک کردن شخصیت های فیلم به واقعیت است، اگرنه من قصد نداشتم مسئله طالبان را سطحی و با ساده دلی نمایش بدهم. در این فیلم توجه ما تنها به طالبان محدود نمی شود بلکه وضعیت عمومی افغانستان در سال 2001 مد نظر است. توجه من بیشتر بر روی روابط بین کشورهای افغانستان، پاکستان و هند است و نقش آن ها در اتفاقاتی که در منطقه می افتند."

آخرین فیلم هندی که در افغانستان فیلمبرداری شد، »خدا گواه« در سال 1982 بود. با قدرت گرفتن طالبان بسیاری از سالن های سینما در افغانستان بسته و یا تبدیل به مساجد شدند. بازیگران فیلم به خارج از کشور گریختند و یا دست از فعالیت های بازیگری کشیدند. با سقوط طالبان، سینمای افغانستان دوباره متولد شد و فیلم »اوساما« ساخته صدیق برمک، که در جشنواره فیلم گلدن گلاب 2003 جایزه گرفت، نقطه آغازی برای تجدید حیات سینما در افغانستان شد.

روابط بین هند و افغانستان نیز پس از سقوط طالبان پیشرفت چشمگیری داشته است. دهلی یکی از بزرگترین مراکز کمک رسانی در هند است که بودجه ای برابر 650 میلیون دلار را برای بازسازی در افغانستان اختصاص داده است و در حال حاضر بسیاری از شرکت های هندی مشغول ساخت جاده و مدارس در افغانستان هستند.

فیلم کابل اکسپرس با هزینه یک میلیون پوند انگلیسی ساخته شده و در جشنواره های برجسته ای چون جشنواره فیلم تورنتو، دوبی، پوسن و لندن به نمایش در آمده است.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

اجازه دهید که اندکی درباره سناریوی این فیلم بنویسم . درین فیلم صریحآ به یکی ازچهارقوم بزرگ ساکن افغانستان صریحآ اهانت شده است . هزاره ها مردمان سخت کوش ودانش پروراست که ازدیرباز به این طرف ذریعه حکومت های جبار وتمامیت خواه این کشور ، از تعلیم وتحصیل ومشارکت درامور سیاسی بازداشته شده است . با وجود این وتلاشهای این مردم ، هم اکنون بیشترین منابع انسانی افغانستان را هزاره ها تشکیل می دهد وهم چنان رسانه های افغانستان را اغلبآ همین مردم مدیریت وبرنامه ریزی می کنند . بناء ازگرداننده گان این سایت وتمام رسانه های خوا هش می شود که توطیه ها و برنامه ای مضمردرسناریوی این فیلم را جستجو نماید .
----------------------
علاقه مند باشيد می توانيد مطلبی مستدل در باره فيلم بنويسيد با کمال ميل منتشر خواهيم کرد. - زمانه

-- حسرت ، Dec 23, 2006 در ساعت 01:35 PM

تاجای که من می دانیم داستان این فلم در نزدیکی های مرز افغانستان با پاکستان محدود شده است اما در فلم بشکل کاملاً دروغین که به هیچ وجه با جغرافیایی انسانی افغانستان مطابقت ندارد در نزدیکی جلال آباد مناطق هزاره جات را معرفی میکنند که هدف از ذکر این دروغ صرف توهین به یک قوم بزرگ افغانستان و توطئه ای نفاق افگنانه ای در بین ملت افغانستان میباشد. از آنجاییکه مردم افغانستان مخصوصاً نسل جوان آن گرایش زیادی به فلم های تولید هند دارند از آنرو سناریو نویس این فلم اثرات منفی زیادی را برای جامعه افغانی در نظر گرفته است .

-- غیبی ، Jan 2, 2007 در ساعت 01:35 PM

به نظر من این فیلم یک توطیه گروه شورای نظار که باعث ویرانی کابل و جنگ ذات البینی افغانها در دهه 90 شدند می باشد و هدف آن انتقام گیری و بدنام سازی یکی از بزرگترین اقلیت های ساکن افغانستان (هزاره ها) می باشد. هم اکنون کمیسونی از روشنفکران و حقوقدانان هزاره تشکیل گردیده تا علیه کمپنی هندی و شخص کبیر خان، دولت هند که اجازه نشر آن را داده و مقامات دولت افغانستان که اجازه فلم برداری داده است اقامه دعوی نمایند. اگر دقت شود، هدف اصلی این فلم تفرقه اندازی بین ملیت های برادر افغانستان و تحریک احساسات و تعصبات قومی می باشد. این فلم هزاره ها را "خطرناکترین" مردم که "پیشه شان تبهکاری" است، "به سر مردم میخ می کوبند" و به "زنها تجاوز می کنند" معرفی شده است. حنیف همگام که نقش راننده افغان را در این فلم بازی کرده و اکثر این الفاظ رکیک و توهین آمیز در مورد اقلیت هزاره را به کار برده نیز مقصر پنداشته می شود.

-- آرزو ، Jan 3, 2007 در ساعت 01:35 PM

من فیلم را دیدم و فکر نکردم که به من توهین شد! فلم طنز دارد و سرگرم کننده میباشد. در بسیاری از فلمهایی که در مکان های دگر در دنیا نشان میدهند گاهی کاراکترهایی با مشخصات منفی در فلم ها مشاهده میشودبرای مثال در بعضی فلمهای امریکایی هنوز که هنوز کاراکترهای فاشیست با ملیتهای آلمانی هستند یا مافیاها ایتالیایی هستند، آیا میشود نتیجه گرفت که آلمانیها همه از دسته نازیها و ایتالیایی ها همه از خانواده مافیا هستند؟ به عقیده بنده اکران این نوع فیلمها هنوز برای جامعه بسته ما شاید زود میباشد.
رازی

-- رازی ، Jan 5, 2007 در ساعت 01:35 PM

برادر وخواهر افغانی ام
امروز بعد از سالیان درد واندوه واوارگی با ید به این نتیجه برسیم تا دیگر اب به آسیاب دشمن نریزیم زبرا از جوانان یک قوم به دست قوم دیگر تبدیل به جنازه شد دیگر این سرزمین را سرزمین ارواح نامیده اند. تمامی ملیت های ساکن در این مرزبوم دارای حق مساوی بوده فرهنگ برتری دریگر از ازهان همه ما با ید زدوده شود.
اما در با ره قهرمانی اقای همگام
همگار عزیر که خود یکی از نقادانی برنامه زنگ خطر به شمار میاورد وادعای دلسوزی به وطن وملتش میکرد اما افسوس که او از این نقاب استفاده میکرد , این قضاوت را با گردن شما میاندازیم ایا برجاست یک افغان در نزد یک پاکستانی و یا هندی دریور ونوکرباشد؟ ولو اینکه نقشی را درفلمی با زی نموده با شد. آیا ما قدامت تاریخی بیشتر داریم یا هندو ها .
نه من: من فکر میکینم که آقای هگام به همه ثابت نماید که همگاب حتی لسان هندی را خوب حرف میزند الی اگر خودش را دشنام بدهد این برای آقای همگام فرق نمیکند .
بهر صورت بیاید به لحاظ خدا کمی به خود فکر کنیم/

با تقدیم احترام
ع رویش از هرات

-- َع رویش ، Jan 16, 2007 در ساعت 01:35 PM

من فلم کابل اکسیرس را خوش دارم بساره یک فلم خوبش است

-- حمید ، Jan 21, 2007 در ساعت 01:35 PM

اي انسان اي هموطن اي برادر
چرا از جنگل‌هاي وحشي جمود فكري‌مان بيرون نمي‌آييم چرا نمي‌توانيم يكديگر را بدون كينه و تعصب نگاه كينم. مگر خون تو از من و من از تو رنگين‌تر خلق شده.
چرا نمي‌توانيم در خانه‌اي به نام افغانستان با محبت و برادري در كنار هم براي پيشرفت و رفاه همديگر تلاش كنيم.
مگر چه به سرمان آمده كه روشنفكران و تحصيل‌كرده و فيلم سازمان هنوز در جنگل وحشي گري فكري و كينه و عداوت زندگي مي‌كند و يكي از اعضاي خانواده بزرگ افغانستان را وحشي و دزد معرفي مي‌كند. شايد او دوست داشته باشد جنگل تعصب فكري‌اش به واقفيت تبديل گردد..
چه انتظاري بايد از ديگران داشت وقتي خودمان بهم رحم نمي‌كنيم.
به اميد برادري و محبت

-- صاحبي ، Jan 21, 2007 در ساعت 01:35 PM

یک فلم بسیار خوب است واقحآ که مردم ما می توانند
همراه مردم دیگر فلم بسازند

-- مشعل یوسفزی ، May 23, 2009 در ساعت 01:35 PM

به نظرمن این فلم بهترین است باید واقعیت را نادیده نگرفت تا چی وقت از واقعیت فرار باید کرد بیاید ما و شما که از یک افغانستان هستیم اگر خیانت ازمن و سرزده است بنام یک ملت تمام نکنیم باید حقیقت را هماطوری که است . قبول کرد برادرم بیبین اگر تو توطیه گرنیستی چرا تنها ازشورای نظار نام بردی مسئوول بربادی افغانستان همه هستیم تنها یک سازمان و یا گروپ خاص نیست باز ما افتخارمیکنیم که چون شورای نظار در کشور داشتیم ولا حالا عربها وپاکستانی ها چی میکرداند از اکبری صاحب پرسان کن کا ایشان همه کاسه بود .

-- کریم حیدر از دایکندی ، Aug 9, 2009 در ساعت 01:35 PM

سلام خدمت تمام هم وطنان عزیز : خدا را شکر امروز افغانستان افغانستان ۲۰ ساله قبل نیست نسل جوان افغانستان بیدار تر از نسل گذشته است کشوری مثل کشور ما که تازه دارد روی پاهای خود استوار می شود دستان زیادی از هر سو می خواهند ان را ویران کنند چرا که این تور بوده است نه این فیلم بل که هر فیلمی و یا هر حرکت دیگری که باشد به هر قمی باید تمام افغانهای ان را توهین به خود بدانند چرا که افغانستان اباد نمی شود تا وقتی که این طرز فکر بین مردم گسترش نیابد

-- davudazizi ، Feb 19, 2010 در ساعت 01:35 PM