| رادیو زمانه > خارج از سیاست > چکیده سرمقاله های مطبوعات > برگزیده سرمقاله‌های روزنامه‌های بامدادی | ||
برگزیده سرمقاله‌های روزنامه‌های بامدادیفراموشی آلودگی هوا در این سرمقاله آمده است: «در مورد آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ به‌ویژه طی دو هفته اخیر مطالب متعددی نوشته شده و این طور که به نظر می‌رسد از فردا با وزش باد یا بارش باران، این مشکل رفع می‌شود. اما طی این مدت اتفاقاتی رخ داد که مرور آن‌ها تعجب‌برانگیز است و البته می‌تواند مایه عبرت هم باشد؛ هرچند که تجربه نشان داده ما کمتر از این مسائل عبرت می‌گیریم.» نویسنده این سرمقاله افزوده: «چند روز اول که هوا آلوده شد، دولت تصمیم گرفت روزهای آخر هفته را که خودش هم به تعطیلی متصل می‌شد، تعطیل اعلام کند اما در روزهایی که بنابر آمار رسمی آلا ینده‌ها، میزان آلودگی هوا بیشتر بود، خبری از تعطیلی نشد. البته ما معتقدیم که با تعطیلی، مشکلی حل نمی‌شود اما چطور است که روزهای آخر هفته متصل به تعطیلی، به دلیل آلودگی هوا تعطیل اعلام شد و در روزهای دیگر که هوا آلوده‌تر بود، تعطیل اعلام نشد؟ از دو حال خارج نیست، یا تعطیلی‌ها بیهوده است، یا این که معیارهای ما برای سنجش آلودگی صحیح نیست.» در بخش دیگری از سرمقاله می‌خوانیم: «در میان تمام راهکارهایی که برای حل مشکل آلودگی هوا وجود دارد، آن چیزی که به نظر می‌رسد از کم‌ترین میزان اهمیت برخوردار بود، توسعه سامانه حمل و نقل عمومی است. گویا تعطیل کردن‌های یک روز در میان و آب پاشی آسمان و زوج و فرد کردن تردد خودروها مهم‌تر از تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی است.» نویسنده سرمقاله مردم‌سالاری ادامه داده است: «از فردا که به مدد باد و باران، آلودگی هوا کمتر می‌شود، اطمینان داشته باشید باز هم، همه چیز به دست فراموشی سپرده می‌شود تا باز هم مشکل آلودگی هوا، در مقطعی دیگر جلوه کند. من نمی‌دانم مسئولان در مقابل کسانی که به دلیل آلودگی هوا دچار بیماری شده‌اند یا در آینده به هزار و یک مرض غیر قابل درمان مبتلا می‌شوند، چه پاسخی دارند؟» انقلاب در سازمان تشیع در این سرمقاله آمده است: «نوشته‌ای كوتاه و عجولانه در سایتی سیاسی درباره سخنان اخیر آیت‌الله وحید خراسانی، اگرچه فی‌نفسه بی‌اهمیت و سطحی به نظر می‌آید، اما پیام آن بس بزرگ است و از شكل‌گیری گفتمانی حاشیه‌ای خبر می‌دهد كه سازمان تشیع را بر محور نهاد مرجعیت نمی‌پندارد و باورهای خود را عین دیانت می‌داند و به دنبال انقلابی در سازمان تشیع است.» این سرمقاله افزوده: «در گذشته گاهی چنین واكنش‌هایی درباره برخی مراجع بروز یافته و حتی به تندی هم كشیده شده است. اما این بار این نوشته از آن جهت حائز اهمیت و تأثیرگذاری است كه مرجعی مورد خطاب قرار می‌گیرد كه آن‌چنان سیاسی نیست تا منتقدان سخن از آن بگویند كه انتقادات‌شان یا خواسته‌های‌شان به بخش سیاسی جایگاه آن مرجع مربوط است و در این عرصه او همچون دیگران است، بلكه این بار انتقاد از آن جهت است كه مرجعی درباره بحثی كاملاً مذهبی اظهارنظر كرده و از اشكال بر عملی سخن گفته است. یعنی یک مرجع تقلید درباره نشان دادن تصویر یكی از بزرگ‌مردان تشیع (حضرت عباس) در فیلمی اعلام نظر كرده است.» در ادامه سرمقاله ابتکار آمده است: «انتقاد از این است كه چرا ایشان در این باره سخن گفته و در مورد دیگری حرفی نزده است. پس این گزاره نشان از آن دارد كه بر اساس باور مدافعان و ناشران این نظرات، می‌توان به نهاد مرجعیت گفت فلان عمل را بكن یا نكن. این باور كاملاً در مقابل نظریه مرجعیت در سازمان تشیع است. چراكه این سازمان از قدیم‌الایام توسط مرجعیت راهبری می‌شده و او بوده كه به شیعیان می‌گفته است كدام عمل حرام است و كدام حلال یا كدام مباح است و كدام كراهت دارد. از این رو، گفتمان حاشیه‌ای كاملاً حساب‌شده به مهم‌ترین اصل كانونی سازمان تشیع بر محوریت مرجعیت اشاره داشته و نظریه جایگزین خود كه گروه‌های ذی نفوذ به عنوان محور سازمان تشیع شناخته شوند و مرجعیت بر فراز آنان رفتار نكند، را در قالب متنی كوتاه، معمولی و از منظر ظاهری، بی‌اهمیت ارائه كرده‌اند؛ یعنی به دنبال انقلابی ساختاری در سازمان تشیع هستند.» سرمقاله افزوده است: «در گذشته همواره گفتمان حاشیه‌ای كه میرا بوده است، را افرادی راهبری می‌كردند یا بنیان می‌گذاشتند كه طلبه یا روحانیون متوسط الحالی بودند اما در این روزگار بر جای این افراد بیشتر مكلاهای دانشگاهی كه مطالعاتی در متون دینی داشته‌اند و از فضای عمومی متدین و متشرع شناخته می‌شوند، شكل می‌دهند. اینان در پروسه رشد شخصیت اجتماعی‌شان معمولاً با كانون‌های مذهبی مرتبط بوده‌اند و گوشه‌هایی از احكام اسلامی را از زبان احكام‌گویان یا ریش‌سفیدان محله خود شنیده‌اند و طی سالیان، خود نیز به مطالعات پراكنده در متون دینی پرداخته‌اند. بنابراین امروز احساس می‌كنند همچون عالمان دینی می‌توانند مسائل دینی را بفهمند و اعلام نظر كنند. از سوی دیگر، چون‌كه با محیط‌های اجتماعی مرتبط‌اند، میزان تأثیرگذاری خود را بیش از دیگران فرض می‌كنند. لذا اندک اندک در مسیری گام بر می‌دارند كه خواسته یا ناخواسته مبدع خرده گفتمانی می‌شوند كه نهاد مرجعیت را محور سازمان تشیع نمی‌داند و ایدئولوژی برگرفته از دانسته‌هایشان نقش كانونی می‌یابد. از این رو، رقیب خود را مرجعیت شیعی قلمداد می‌كنند و گفتمان حاشیه‌ای با گفتمان كلاسیک شیعی رقابت می‌كند.» سایر مطبوعات: سرمقاله امروز روزنامه آرمان با عنوان «انتشار اسناد ویکی‌لیکس و ضرورت هوشیاری» سرمقاله امروز روزنامه رسالت با عنوان «بازخوانی یک بیانیه»  |
||