سقوط ايران در رده‌بندی آزادی مطبوعات

سازمان گزارشگران بدون مرز گزارش سالانه خود درباره آزادی مطبوعات را منتشر کرد. در اين گزارش ايران همچنان در ميان چهار کشور انتهای جدول قرار دارد و سه رده نيز سقوط کرده است.

بنا بر اطلاعيه مطبوعاتی گزارشگران بدون مرز، نهمين رده‌بندی سالانه‌ آزادی مطبوعات در جهان که با همکاری صدها تن از روزنامه‌نگاران و کارشناسان رسانه‌ها تهيه شده، محدوده زمانی از ١٠ شهريور (اول سپتامبر ٢٠٠٩) تا ١٠ شهريور (اول سپتامبر ٢٠١٠) را در بر می‌گيرد.

در گزارش امسال اين سازمان مدافع حقوق روزنامه‌نگاران جهان، بسياری از کشورهای اروپايی جايگاه خود را از دست داده و در جدول رده‌بندی سقوط کرده‌اند. از ٢٧ کشور عضو اتحاديه اروپا، ١٣ کشور در زير رده بيستم و برخی از جمله يونان، بلغارستان، رومانی و ايتاليا بسيار پائين‌تر قرار گرفته‌اند.

با اين‌حال پنج کشور اروپايی، فنلاند، ايسلند، نروژ، هلند، سوئد و سوئيس همچنان در شمار آزادترين کشورها برای روزنامه‌نگاران قرار دارند.

ايالات متحده آمريکا در جدول امسال دو پله صعود داشته و در رده بيستم قرار دارد.

از سوی ديگر برخی دولت‌ها مانند رواندا، يمن و سوريه به جمع سرکوب‌گرترين کشورهای جهان در عرصه آزادی مطبوعات در انتهای جدول، پيوسته‌اند.

اين گزارش بهبود نسبی آزادی مطبوعات در برخی از کشورها را نه به معنای «پيشرفت»، که به دليل وخامت وضعيت در سال ٢٠٠٩، به معنای «تعادل نسبت به گذشته» دانسته است، بدون آن‌که پيشرفتی حاصل شده باشد.

در اين زمينه گزارش، به اسرائيل و فلسطين اشاره کرده است. اسرائيل ۱۸ پله صعود کرده اما اين سازمان از آن به‌عنوان «پيشرفت‌ صوری» ياد کرده است زيرا در سال ٢٠١٠ از سوی ارتش اسرائيل خشونت‌ها عليه آزادی مطبوعات پايان نيافته اما نسبت به سال ٢٠٠٩ کمتر شده است.

اين مورد درباره سرزمين‌های خودمختار فلسطين که در جدول امسال يازده رده پيشروی داشته نيز صادق است چرا که خشونت‌های سال جاری نسبت به سال گذشته کمتر شده‌اند با اين حال همچنان روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها بهای جنگ قدرت ميان حماس و الفتح را می‌پردازند.

گزارش سالانه گزارشگران بدون مرز نشان داده است که «توسعه اقتصادی به معنای آزادی مطبوعات نيست» و در اين زمينه به کشورهای برزيل ، روسيه، هند و چين اشاره کرده است که پيشرفت آن‌ها در زمينه آزادی مطبوعات متناسب نيست چرا که برزيل در رده‌بندی جديد ١٣ رده صعود کرده، چين درجا زده و هند و روسيه سقوط کرده‌اند.

اين سازمان بار ديگر خواهان آزادی ليو شيائوبو برنده جايزه صلح نوبل ٢٠١٠ در چين شده و نسبت به سياست سرکوب در اين کشور هشدار داده است.

در ميان همسايگان ايران، عراق ١٥ رده صعود کرده است که نشان از بهبود محسوس وضعيت مطبوعات در اين کشور دارد. اما در افغانستان و پاکستان وخامت وضعيت ادامه دارد.

سازمان گزارشگران بدون مرز متذکر شده است که گروه‌های مسلح اسلامی اصلی‌ترين مسئوليت را در عقب ماندن اين دو کشور در رده‌بندی بر عهده دارند اما دولت آن‌ها نيز در اين باره بی‌تقصير نيست.

ايران در رده ١٧٥، سه رده نزول و همچنان جايگاه خود را در پائين‌ترين رده جدول و در کنار سه کشور اريتره، کره شمالی و ترکمنستان، حفظ کرده است. به گزارش اين سازمان سرکوب روزنامه‌نگاران ايران در پی انتخابات بحث‌برانگيز دهمين دوره رياست جمهوری در ايران، همچنان ادامه دارد.

ايران در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۷ در رده ۱۶۶، در سال ۲۰۰۶ در رده ۱۶۲ و در سال ۲۰۰۵ در رده ۱۶۴ قرار داشت.

بالاترين رتبه ايران در آزادی مطبوعات در سال ۲۰۰۲ بود که رتبه ۱۲۲ را کسب کرد.

گزارش امسال به‌طور کلی نشان می‌دهد که شکاف ميان «شاگردان خوب و بد» در حال عميق شدن است.

همچنين در سال ٢٠١٠ شکاف امتياز منفی ميان ده کشور انتهايی جدول ٢٤،٥ است در حالی که در سال ٢٠٠٩ اين رقم ٥ ،٣٧ و در سال ٢٠٠٧ اين امتياز ٢٥، ٤٣ بود.

برای اولين بار از سال ٢٠٠٢ و انتشار رده‌بندی سالانه آزادی مطبوعات در جهان، کوبا در ميان ده کشور آخر جدول قرار ندارد. آزادی ١٤ روزنامه‌نگار و ٢٣ فعال سياسی در تابستان ٢٠١٠ دليل اصلی اين امر ذکر شده است.

ژان فرانسوا ژوليارد دبير اول گزارشگران بدون مرز درباره گزارش امسال گفت: «دفاع از آزادی مطبوعات مبارزه‌ است، مبارزه‌ای هست و خواهد بود، مبارزه برای مراقبت بيشتر در دمکراسی‌های کهنه جهان، مبارزه‌ای عليه ستم و برای عدالت در رژيم‌های توتاليتر که هنوز در اين‌جا و آن‌جای کره خاک وجود دارند.»