رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۲ خرداد ۱۳۸۶
یادی از ویگن

مگر ستاره کجا رميده

علیرضا افزودی

در عالم موسيقي و در کنار «تصنيف» و «آواز» و «ترانه»، خواندن «سرود» نيز نوعي از اجرا و هنري است که شکل و تعريف خاص خود را دارد. جايگاه مشخص «سرود» در مقولۀ موسيقي، و کاربردهايي که دارد، بر همگان روشن و شناخته شده است.

معروف‌ترين سرودهاي هر کشور، طبعا «سرود ملي» همان کشور است. و بعد شايد آنچه که در محيط و فضاي نظامي و پادگان‌ها اجرا مي‌شوند، و بالاخره سرودهاي گروه و دسته و احزاب، و سازمان‌هاي مختلف صنفي و سياسي که بيشتر براي تهييج اعضاء و هوا داران، و تاکيد بر اهداف و آرمان‌هاي آن حزب، و يا سازمان، خوانده و اجرا مي‌شوند.


ویگن، خواننده پاپ ایران که فردا سالروز درگذشت اوست

در ايران، و بين ما ايرانيان شکل ديگري از اين نوع ترانه و تصنيف وجود دارد که اصطلاحا با عنوان «ترانه ـ سرود» شناخته مي‌شوند. البته ساخت و اجراي «سرود»، به‌خصوص از نوع انقلابي‌اش در ايران سابقه‌اي طولاني ندارد، ولي از طرفي «ترانه ـ سرود»هايي را داريم که با شعر و ابياتي جهت‌دارانه و تبليغ‌گرايانه، روي ملودي يا آهنگ ترانه‌اي معروف تنظيم، و در تکرار خود بر زبان‌ها افتاده. و از طرف ديگر، بوده و هستند ترانه‌هايي که بعد از اجرا و انتشار [بي‌آنکه سراينده و سازندۀ آهنگ، يا خوانندۀ ترانه چنين قصد و منظوري داشته باشند] در گردش‌هاي گروهي سمپات‌ها در کوه، يا در زندان‌هاي سياسي، توسط زندانيان آنقدر خوانده و تکرار شده، تا جايي که امروزه در زمرۀ «ترانه ـ سرودهاي انقلابي» شناخته شده، و از آن‌جمله به‌حساب مي‌آيند. ترانه‌هايي مثل «مرا ببوس» با صداي «حسن گلنراقي»، «غوغاي ستارگان» با صداي «پروين»، يا «مرغ سحر» با سروده‌اي از «ملک‌الشعراي بهار».


يکي ديگر از اين «ترانه ـ سرود»ها، ترانه‌اي است با صداي «ويگن» که «بي‌ستاره» نام دارد. شايد دليل علاقه‌مندي افراد سياسي به خواندن آن، ضمن اشاره‌اي که به «شب سياه و سنگين و بي‌ستاره» در ترانه مي‌شود، يعني آنچه که مي‌توانست استعاره‌اي از وضعيت سياسي و جو اختناق حاکم بر مردم و جامعه محسوب شود، يکي هم ترجيع‌بند آن باشد که نوع آرزومندي و حس عدالت‌خواهي در افراد آن گروه از فعالين سياسي را نشان مي‌داد.
پنج‌شنبه سالروز مرگ این خواننده معروف ایران است.

ستاره امشب، کسي نديده
مگر ستاره کجا رميده

مه آرميده، رنگش پريده

ابر سياه رو به‌‌ سر کشيده

چشماي ابر سيه پر آبه

مي‌خواد بباره، دلش خرابه

کو يک ستاره در آسمونم

بختم سياهه، خودم مي‌دونم

بنال اي ني بنال امشب به آواي جدائي

بگو با يار بي‌مهرم که دور از ما چرائي

رويم اي دل به دنيائي که رنگ غم نديده

به دنيائي که رنگ حسرت و ماتم نديده

شعر ساده و صميمي ترانۀ «بي‌ستاره» از «پرويز وکيلي»، و آهنگ آن در مايۀ دشتي از ساخته‌هاي «عطاالله خرم» است. «ترانه ـ سرود» ویگن را اینجا بشنوید.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

Bee SetAre .. made my night..
Remind me of SeenamA bahAr sare pole Tajrish… shabAye tAbesoon…Tanks

-- بدون نام ، Oct 26, 2006 در ساعت 06:23 PM

سلام
............................
اولين بار به اينجا سر ميزنم اميدوارم اخرين بار نباشد...
..........................
ستاره ها در درون سينه ها ارميده اند
سينه هايي كه هنوز در انها چيزي مي تپد
و ان ارامش نيست
ماندگاري ست و ماندگاري
........................
ممنون
http://bushehrart7.blogfa.com

-- م ، Oct 26, 2006 در ساعت 06:23 PM

دل دیوانه ً ویگن براستی دل را دیوانه می کرد. هرچند که هر آنچه کرد شاید همه در خاطرمان نماند ولی او بخشی از خاطرات چند نسل بوده و هست. قصهً دل دیوانهً ما ، باز هم با ترانه های او تکرار خواهند شد.

پس از این زاری مکن
هوس یاری مکن
تو ای ناکام، دل دیوانه
با غم دیرینه ات
به مزار سینه ات
بخواب آرام
دل دیوانه ...
با تشکر از آقای افزودی ورادیو زمانه ...

-- سیمین ، Oct 26, 2006 در ساعت 06:23 PM

چه خوب که یادی از ویگن کردید.

بسیاری از ترانه های ویگن برای دو نسل گذشته زنده کننده خاطرات تلخ و شیرین است از جمله آنان که شنونده برنامه های "داستان شب" رادیو بودند حتما به خاطر دارند که هر هفته چهارشنبه ها در پایان آخرین قسمت قصه آن هفته ، ترانه "لالایی" ویگن پخش می شد. آن شبها مادر پای ثابت داستانهای شب بود. داستانهای کودکی ما و لالائی ویگن که ما را به خواب میبرد.

-- پری ، Oct 26, 2006 در ساعت 06:23 PM

باردیگر نام خوش «ویگن»، صدای زلال ، شفاف و دلنشین او بسیاری از ما را به کودکی، نوجوانی، جوانی و میانسالی برد. «ویگن» پیوندی این چنین با مردم داشت. یادش مانند صدایش هرگز کهنه نخواهد شد و همچنان پرنور بر تارک موسیقی ایران خواهد درخشید.
دستتان درد نکند و خسته نباشید.
پوراندخت

-- پوراندخت ، Oct 26, 2006 در ساعت 06:23 PM

khasteh na bashid khlili khob kari kardid az vigen yad kardid. agar khastid ahang gol maryam

-- nashenas ، Oct 27, 2006 در ساعت 06:23 PM

یک کلیپ زیبا از ویگن ، نام آهنگ : غریب

من هوای گریه کردن

تو صدای گریهً من

یاور خوب و نجیبم

بی تو من خیلی غریبم


http://www.iranclip.com/player/248

همه رفتنی هستیم اما رفتن برای ویگن هنوز
زود بود.

یادش گرامی...

-- محمود طیبی ، Oct 27, 2006 در ساعت 06:23 PM

I have placed two items on the internet
A video montage on you tube:
http://www.youtube.com/watch?v=XXuO89IbHkc

And an update with rare song on my site:
http://www.irannostalgia.com/viguenghoroobe.html

-- به مناسبت سالگرد ویگن ، Oct 27, 2006 در ساعت 06:23 PM

او رفت اما در حافظه ی تاریخی تمام ایرانیان برای همیشه زنده خواهد ماند. ممنون از رادیو زمانه برای گرامیداشت یاد این سلطان موسیقی جاز .
ویگن‌جان! کز شادنک سیروم

***
وب سایت رسمی ویگن
http://www.vigenmusic.com

-- آنا از نروژ ، Oct 27, 2006 در ساعت 06:23 PM

ناستولوژي بسيار به جايي بود مرا ياد گذشته ها انداخت و حالي خوشي از يادآوري گذشته ايجاد كرد . روان او شاد

-- F-J ، Oct 31, 2006 در ساعت 06:23 PM

salam
babate in sait mamnon khaste nabashid

-- میثم ، Nov 1, 2006 در ساعت 06:23 PM

mamnoon az in neveshteh ziba, bisetarha az ahnghay maroof vigene ke khili mahgoor monde, albate nagofte namanad ke mal filmi be in nam az seri filmhy 3 nagholast, ke albate film ghabl bahs ya matrahi nist.

-- payam ، Nov 1, 2006 در ساعت 06:23 PM

ویگن یکی از خواننده های محبوب من بود که تفریبا همه آهنگ هایش را دوست داشتم و به بعضی شا ن به معنای واقعی عشق می ورزیدم یکی همین : بی ستاره، روزی منو تو ای جان ؛ افسرده مادر ، شکوفه می رقصد ، کاروان و ....ویگن یاد آور خاطرات زیبای دوران کودکی و نوجوانی من است . او از این دنیا رفته ولی یادش همشه در خاطر میلیونهاایرانی سه چهار نسل پیش زنده است

روانش شاد

-- مهین از هلند ، Nov 6, 2006 در ساعت 06:23 PM

ای کاش هیچ وقت هنرمندان نمیبردند. ویگن عزیز رفتی و مارو در غم رفتنت شکه کردی ولی تو هیچ گاه نمیمیری و همیشه زنده ای همان گونه که قمر و هایده زنده هستند و فراموش نشده اند. به امید ان روز که به ایران باز گردی و خاک ایران را عطراگین کنی. تو با رفتنت کمر همه ما رو شکستی. روحت شاد و روانت پاک پاک. دوستت دارم

-- مجتبی قادری کیا ، Jun 2, 2007 در ساعت 06:23 PM