حج به سبک Second Life

برگردان: م. صبا

علماء دانشگاه الازهر آموزش مناسک حج از طریق به​کارگیری نمونه و شبیه​سازی این مناسک اسلامی در شبکه اینترنت و بویژه در دنیای «سکند لایف» (Second Life) را امری شرعی و مجاز اعلام کرده اما شرط کرده‌اند که شرکت در این حج نمایشی نباید به عنوان جایگزین شرکت در حج شرعی و ادای عملی این فریضه اسلامی تلقی گردد.

علماء الازهر تاکید کرده​اند این عملیات نمایشی مشروع می​تواند سهمی در آگاه​سازی و تعلیم حجاج برعهده بگیرد، بگونه​ای که آنها را از انجام خطا و اشتباه در مناسک حج واقعی بازدارد.

علماء الازهر گفته​اند استفاده از این فکر بدیع این فایده را دارد که وقت زیادی را در اختیار آموزش​دهندگان و کسانی که تعلیم می​بینند قرار داده و به آنها این امکان را می​دهد که بارها مناسک دینی را در این برنامه الکترونیکی امتحان کنند و افراد تحت آموزش می​توانند شیوه مناسک و احکام شرعی حج را به خوبی یاد گرفته و به ذهن بسپارند.

روزنامه الشرق​الاوسط نظر بعضی از علماء اسلام را در مورد استفاده از تکنولوژی مدرن روز به ویژه سکند لایف را جهت ایجاد یک حج نمایشی در اینترنت جویا شده وپرسیده است که آیا ایجاد یک کعبه مجازی و تمثیلی و نیز سایر مناسک حج و مشارکت مسلمانان در این حج سکند لایفی شرعا مجاز است یا خیر؟

شیخ محمود احمد اسماعیل، یکی از علمای الازهر و مسئول بخش مسائل شرعی سایت «اسلام آنلاین» و مشاور طرح حج سکند لایفی گفته است: «سکند لایف یک دنیای فرضی سه بعدی است که هزاران بازیگر (یا آنطور که خود این بازیگران می​گویند هزاران سکنه و جمعیت) دارد. این افراد در قالب این دنیای فرضی یک زندگی خیالی دارند و از طریق امکاناتی که در این دنیای خیالی در اختیارشان قرار داده میشود اجتماعات خاصی را تاسیس می​کنند و دنیایی موازی دنیای واقعی بنا کرده اند.»

شیخ محمود اسماعیل افزوده است: «هدف از ایجاد یک حج خیالی در این عالم خیالی این است که افراد قدم به قدم مناسک حج را انجام دهند، حتی حجاج بیت​الله الحرام از این طریق به اماکن مقدس می​روند وآنچه انجامش در حج واجب است را انجام می​دهند. حجاج در سکند لایف حج خود را از میقات شروع می​کنند، به مکه میروند، سعی صفا و مروه انجام میدهند، به منی و عرفه و مزدلفه میروند، رمی جمرات می​کنند، سر و ریش خود را میتراشند، قربانی ذبح میکنند، همانطور که در حج شرعی باید انجام دهند.


اهمیت این طرح در آن است که علاوه بر اینکه بر آگاهی حجاج می افزاید، اهمیت حج در اسلام را به غیر مسلمانانی که در سکند لایف با این مراسم روبرو می​شوند می​فهماند.

در حج سکند لایف دعاهای وارد شده و احکام لازم​الاجرا بر روی تابلوهایی نوشته شده و از 1 تا 20 شماره گذاری شده اند. با توجه به این شماره​ها که در طول راه نصب شده است حجاج ترتیب احکام و اعمال را می​فهمند.

در فضای حج سکند لایف مراکز اطلاعاتی وجود دارد که با نصب مانیتورهای ویژه مشخص شده و حجاج با رجوع به آنها میتوانند سوالات خود را از 100 تن از علماء که در این زمینه خبره هستند بپرسند.

هم چنین امکان گفتگوی صوتی و ارتباط نوشتاری با علماء به دو زبان عربی و انگلیسی نیز در هنگام مراسم حج در نظر گرفته شده است.»

شیخ محمود اسماعیل گفته است: «هیچ فرد جاهلی نمی​تواند بگوید که شرکت در حج سکند لایف جایگزین شرکت در حج واقعی می​شود چون این برنامه فقط آموزشی است.»

دکتر محمد ابولیله، استاد دروس اسلامی به زبان انگلیسی در دانشگاه الازهر هم در این مورد گفته است: «سکند لایف دروازه دنیا را بر روی علماء گشوده است و کمک میکند که آنها نقش مهم تری در جهان کنونی بر عهده بگیرند.»

دکتر ابولیله افزوده است: «در حج سکند لایف هیچ وجهی از بت پرستی یا چیزی که با عقاید اسلامی در تضاد باشد پیدا نمی​شود و به هیچ وجه کسر شأن و هتک حرمت کعبه و سایر مناسک حج نیست.»

دکتر محمد دسوقی، استاد شریعت اسلامی در دانشگاه قاهر هم گفته است: «در اسلام هیچچ منعی از به​کارگیری تکنولوژی جدید برای دعوت به اسلام و نشر احکام آن وجود ندارد چون اسلام دین علم است.»

منبع: روزنامه الشرق الاوسط، پنجشنبه، 27 دسامبر 2007، شماره 10621