ازدواج موقت؛ از تابو تا هنجار

بیتا یاری

شوکی که باعث شد به این پست بپردازم همان سخنی است که وزیر کشور، پورمحمدی، خواستار اشاعه‌ی باجسارت آن شده است؛ یعنی همان «ازدواج موقت». این چند روز سعی کردم بیشتر راجع به این قضیه مطالعه کنم و بیشتر در ضرورت و اصل و اساس آن وارد شوم. به هر حال سخنی که با هزار بهت و حیرت و اما و اگر همراه شده بود کمی برایم زمان برد تا بتوانم فکرم را جمع کنم و بنویسم.

همه می‌دانیم که مسأله‌ی ازدواج موقت (متعه یا همان صیغه) مسأله‌ی امروز نیست و همیشه گوش‌مان با آن آشنا بوده؛ اما این‌که چرا ناگهان باید با شجاعت تبلیغ شود از چند منظر قابل بررسی است:

ـ اول این‌که بدون در نظر گرفتن این‌که صیغه و متعه (ازدواج موقت) از نظر شرع اسلام چه ضوابطی دارد و این‌که چرا در صدر اسلام بود و چرا «عمر»، خلیفه‌ی دوم، آن را حرام اعلام کرده و این‌که چرا باید ترویج بشود آن هم با این همه نگاه کثیف به این مسأله و همین‌طور مبارزه‌ی زنان در جهت الزام بر تک‌همسری بودن شوهران، باید گفت که جای خوشحالی‌ست که زمامداران ما بعد از بیست و هشت سال فهمیدند که چیزی بنام غریزه‌ی جنسی در مردمان وجود دارد که حتی با آن همه سرکوب حکومتی این نیاز از بین نرفته؛ وجود داشته و دارد. حتی اگر به صورت یک تابو از آن یاد می‌شده؛ حتی اگر کسی از آن سخنی می‌گفت ذنب لایغفر او محسوب می‌شده؛ و حتی برخورد پزشکی با مسأله هم می‌بایست در خفا و پنهانی صورت می‌گرفته.
همه می‌دانیم که جامعه‌ی ما به شدت جنسی است و از این همه جنسیت رنج می‌برد. چراکه انقلاب ۱۹۷۹ ایران (که بعد اسلامی شد) جنسی‌ترین انقلاب در کل دنیا بود؛ چراکه شهروندان این مملکت، بسته به جنس و سکس‌شان، به دو دسته‌ی خواهر و برادر تقسیم شدند و همین نگاه جنسی باعث تفکیک و تبعیض در حکومت شد و اثرات خود را در جامعه به صورت نگاه جنسی به زنان ثابت کرد و باعث قومی- قبیله‌گرایی هر چه بیشتر مردم، از جمله قتل‌های ناموسی در جهت تنزل جامعه به ماقبل عصر هجر گردید.

با این همه جنسی‌گری که در جامعه موج می‌زند، بدتر از همه این است که صبحت از سکس و آموزش‌های جنسی همیشه آن‌قدر قبیح و مذموم شمرده شده که تابوی آن به ظاهر برای کسی قابل شکستن نیست و مردمان فقط مجاز به صحبت از آن در پنهان خود هستند. حتی دیده‌ایم که حکومت از آن چماقی علیه تمام کسانی که جور دیگری می‌اندیشند ساخته تا هر چه بیشتر در برابر مردم (که خود آنها را نسبت به سکس منفی بار آورده) خود را مجاز به سرکوب دیگراندیشان کند. چه بسیار شب‌ها که در زندان‌ها، زندانیان سیاسی تحت فشار قرار گرفته‌اند تا به طرز دلخواه بازجویان به روابط جنسی نامشروع اعتراف کنند؛ و چه بسیار زنانی که در اوین با تهدید به تجاوز پای هر ورقه‌ای را امضا کرده‌اند. مگر جز این است که هنوز هم برای مردمان ما سکس مسأله‌ای پرارزش اما قبیح است و انسانیت حقیر؟ چرا که اگر این‌قدر موضوع اهمیت نداشت و پست نبود این‌گونه در مورد آن قضاوت نمی‌شد.

با این همه، همین جامعه‌ای که حتی در آن صحبت از سکس مذموم است و هنجارشکنی محسوب می‌شود، ابایی نداشته که خصوصی‌ترین بخش اندام زنانه، «بکارت»، را که به آسانی هم قابل رؤیت و فهم نیست، به نُقلی در دهان خود مبدل سازد و از همان بکارت دختران به عنوان امر ارزشی و مقدس یاد کند!!! به این حد که حتی مردمانش حاضرند به پایش خون‌هایی بریزند و جان‌هایی بگیرند. (قتل‌هایی با انگیزه‌ی ناموسی)

حالا حکومت ما فهمیده که خیلی از مردم کمتر مایل به ازدواج دائم هستند و روز به روز بر تعداد کسانی که راه‌های دیگری برای ارضای میل جنسی خود انتخاب می‌کنند افزوده شده است؛ و البته برای حکومت به تعداد مجرمین!

این‌که بتوان کاری کرد که هم مردم عادی راضی باشند و مذهبی‌ها شرعا گناهی در کار نبینند و قانونا کسی مجرم شناخته نشود نیاز این جامعه است؛ و اگر بشود، واقعا قابل تحسین است. بیست و هشت سال مردم شلاق خوردند، به زندان افتادند و خون‌ها ریختند و انسانیت‌شان تحقیر شد و این همه سال طول کشید تا حکومت بفهمد باید راهی دیگر پیدا کند. وحالا راهی چون «ازدواج موقت» را پیشنهاد می‌دهد.

شخصا خوشحالم که بتوان راهی برای شکستن قبح تجربه‌ی سکس قبل از ازدواج یا بدون ازدواج را یافت؛ چرا که گذر ما را به جامعه‌ای بهتر و سلامت‌تر تسریع می‌کند. امروزه هستند کسانی که منتظر نایستاده‌اند تا حکومت برایشان سلامتی روانی به ارمغان بیاورد و خود به این کار اقدام می‌کنند. من معتقدم که فرهنگ را همین افراد متحول می‌کنند نه امر حکومتی!

ـ مسأله‌ی دوم: می‌دانیم که در روزهای اولیه‌ی حکومت اسلام در عربستان، بر اثر جنگ‌های اسلام‌گشایی، بسیاری از زنان شوهران خود را از دست دادند و چون طبق رسم و سنت قبایل عرب، مرد را ستون خیمه‌ی زندگی و سرپناه زن می‌دانند، پسندیده شمرده نمی‌شد که زنی بی‌شوهر بماند. چرا که همان مردان عربی که همیشه دم از غیرت خود می‌زدند نمی‌گذاشتند زنی تنها باشد و لحظه‌ای به زنی تنها رحم نمی‌کردند مگر آن‌که از آن زن تطمیع جنسی شوند. و چون در آن دوران، بر اثر جنگ‌های اسلام آنان بیوه شده بودند، پیامبر اکرم، یا به قول افراطیون «اعظم»، جهت دلجویی از آنان، زن‌ها را به عقد همسری خود (موقت و دائم) درمی‌آورد تا مبادا ازاسلام بد بگویند که باعث شده شوهرشان از دست برود؛ بلکه خوشحال شوند که مردی چون پیغمبر نصیب‌شان شده است. در حقیقت ازدواج موقت رشوه‌ای بوده که بنابه ضرورت، پیامبر به زنان برای گسترش اسلام می‌پرداخت.
اما سکس در کجای ازدواج موقت جا دارد؟

در این شیوه‌ای که حکومت مایل به آن است، سکس دو بحث دارد: اول ازدواج موقت با دختران، و دوم با زنان (در اینجا باز هم ملاک دسته‌بندی همان بکارت است). در کتاب «من لایحضره الفقیه» که عمده احادیث متواتر شیعه گردآوری شده، از امام صادق نقل شده که: «اگر متعه دختر باشد مرد اذن دخول ندارد حتی اگر دختر مایل به حفظ بکارت نباشد».

همان‌طور که می‌بینیم باز هم مسأله‌ی ازاله‌ی بکارت در اینجا مطرح است که اگر حکومت این نوع ازدواج موقت را بنابر ضرورت زمان تشخیص داده که اصلا نقض غرض است. (مردم سکس می‌خواهند نه اینکه در جهت حفظ بکارت بکوشند!) چرا که در این‌جا برای دختران رابطه‌ی سکسی نباید تا حد از دست رفتن بکارت‌شان باشد. پس کسی مجاز به سکس کامل و ارضا ی جنسی نیست. اینجاست که باید گفت این چاره درست نیست و ازدواج موقت جوابگوی نیاز جامعه‌ی ما نیست.

در مورد زنان متعه هم مسأله‌ی فرزند مطرح است. قیم فرزند مادر است و فرزند متعه از پدر ارث نمی‌برد. می‌بینیم که این مسأله بی‌قیدی پدران را نسبت به فرزندان به وجود خواهد آورد و بدتر از آن، افزایش آمار کودکان بی‌سرپرست را به دنبال خواهد داشت. باز هم می‌بینیم که قانون نیاز به اصلاح و تغییر دارد که تقریبا محال است.

ـ سومین مسأله در تبلیغ این بود که ازدواج موقت باید ثبت شود و دختران به اجازه‌ی پدر خود نیاز دارند. آیا این پلیسی کردن روابط مردم و سخت کردن آن نیست؟ بنابر استناد به کتاب «من لا یحضره الفقیه» گر سکس کاملی در رابطه نباشد (بکارت از بین نرود) احتیاج به اجازه‌ی پدر نیست. این که دختران به اجازه‌ی پدر نیاز دارند و آیا اجازه‌ای که شما می‌خواهید از بین بردن حق دختران (عدم نیاز به اجازه‌ی پدر) بنابر اصول خودتان نیست؟
این که گفته‌اید برای این زوج‌ها خانه‌هایی ارزان و مهریه‌هایی کم در نظر گرفته‌اید که زوج‌ها بدون ترس راحت به روابط خود بپردازند شما را یاد شهرنوی سابق نمی‌اندازد؟

ـ مسأله‌ی بعدی این است که سال‌هاست یکی از علل مهم در طلاق، چند همسری شوهر است و بسیاری از زنان قربانی ملون المزاج بودن شوهران‌شان شده‌اند و کانون زندگی‌شان از هم پاشیده است. که امروزه یکی از خواسته‌های جنبش زنان ایران (از جمله خودم) حذف حق چندهمسری مردان ازکتاب قانون است. حالا می‌ماند که آیا این ازدواج موقت برای مردان متأهل هم مجاز است؟ حکومت ما مجاز می‌داند و اگر مجاز است آیا زندگی خیلی‌ها را از هم نخواهد پاشید؟
و آیا آقایانی که شعار حمایت از خانواده را می‌دهید و در همین راستا حتی به اسم مرکز «زنان ریاست جمهوری» رحم نکردید و آن را به مرکز «زن و خانواده» تغییر نام دادید (که این خود گویای نگاه‌تان به زن است که فقط مقام مادر بودنش را قبول دارید و فقط در کنار خانواده به او ارزش می‌گذارید) آیا این همان دم خروسی نیست که نمی‌گذارد قسم حضرت عباس‌تان را باور کنیم؟ آیا همین حمله‌ی شما به جهت تخریب خانواده‌ی زنان (از بین بردن خانوادهاشان) و تحقیر خود زنان نیست؟

بنده مایلم که تابوی مسأله‌ی جنسی در ایران شکسته شود؛ اما با این کارنامه‌ی دولت و مهرورزی‌هایی که از آنان دیده‌ام نمی‌توانم از این سخن‌شان احساس خطر نکنم و به استقبالش بروم و فکر کنم که آنها هم از فقه‌شان که می‌بایست بنابه ضرورت زمان به روز شود کمک گرفته‌اند تا در جهت رفاه مردم قدمی بردارند! مخصوصا حالا که طعم مهرورزی شخص پورمحمدی را هم چشیده‌ام!

برگرفته از: وبلاگ فریاد