مگنوم شصت ساله شد

نيما شمس

آژانس عکس مگنوم شصت ساله شد. هر چند که روز تأسيس اين آژانس را ۱۷ آوريل ۱۹۴۷ و در پاريس می‌دانند، اما در حقيقت اين آژانس چند هفته قبل از آن، در نيويورک کار خود را آغاز کرده بود.
شايد به همين خاطر است که امسال آنها برنامه‌های خاصی را برای جشن تولد شصت سالگی مگنوم در نيويورک تدارک ديده‌اند. «فستيوال مگنوم» ژوئن ۲۰۰۷ درنيويورک و چند شهر ديگر برگزار می‌شود. مگنومی‌ها مثل هميشه مرموز و بی‌سر و صدا خبر فعاليت‌هايشان را اعلام کرده‌اند و در وب‌سايتی که برای اين فستيوال راه انداخته‌اند خبرهای زيادی درباره‌ی برنامه‌های فستيوال اعلام نکرده‌اند و فقط به فيلم، عکاسی و روزنامه‌نگاری به عنوان موضوع‌های برجسته‌ی آن اشاره کرده‌اند. البته بزودی صفحه‌ی اول اين سايت تغیير می‌کند و برنامه‌ها اعلام می‌شود.

مگنوم در حالی شصتمين سال تأسيسش را جشن می‌گيرد که در باره‌ی روز دقيق تأسيس آن روايت‌های مختلفی وجود دارد:
بعضی معتقدند روز بهاری که رابرت کاپا، عکاس مشهور آمريکايی، سر ميز ناهار در رستوران طبقه‌ی دوم موزه‌ی هنر مدرن نيويورک این خبر را اعلام کرد، روز تأسیس این آژانس است.

اما آن چه که مهم است تصاویر مستندی‌ست که مگنوم طی اين سال‌ها در برابر چشمان ما قرار داده است.

مگنوم بزرگترين، مشهورترين و به تاييد بسياری از صاحب‌نظران بهترين آژانس عکس جهان است. کمتر عکاسی‌ست که رويای پيوستن به مگنوم و کار کردن در آن را نداشته باشد. اما عضويت در آن مراحل دشواری دارد که اين رويا را برای بسياری از عکاسان دست‌نيافتنی می‌کند. عباس عطار، عکاس ايرانی عضو مگنوم، در جلسه‌ای در موزه‌ی هنرهای معاصر تهران در سال ۱۳۸۵، در باره‌ی عضویت در مگنوم گفت:
«آژانس عكس مگنوم، که تا امروز دوام آورده است، نزديک ۵۰ عضو دارد. برای ورود عضو جديد تمام اعضا تصميم می‌گيرند و در سه مرحله رأی‌گيری، عكاس جديد را به عنوان عضو می‌پذيرند. در آخرين مرحله‌ی رأی‌گيری با ۵۱ درصد آرای مثبت٬ او يكی از اعضای مگنوم می‌شود و يک سهم می‌خرد، در حالی كه نمی‌تواند سهام خود را به مراكز يا كسانی غير از اهالی مگنوم بفروشد. همين‌طور او آزاد است روی هر پروژه‌ای كه می‌خواهد كار كند و آزادانه روی عكس‌های خود قيمت بگذارد».

صفحه‌ی اول سايت مگنوم، که به مناسبت‌های مختلف، اسلايد- شوهايی از عکس‌های عکاسان عضو را نشان می‌دهد، اين روزها چند اسلايد- شو به مناسبت شصت‌سالگی مگنوم را نمايش می‌دهد.
اسلايد شو اول، چهل و يک عکس از «پدران مؤسس مگنوم» را نشان می‌دهد؛ عکاسانی که خودشان سوژه‌ی عکاس ديگری شده‌اند. آنها هميشه آن طرف دوربين بوده‌اند و با آن‌که عکس‌هایی ماندگار گرفته‌اند، عکس‌های کمی از خود آنها وجود دارد.

عکس‌هايی از هانری کارتيه برسون در حال نقاشی، رقص رابرت کاپا با دختری ناشناس و ديويد سيمور در کنار مرلين مونرو، در حالی‌که دوربين همراهشان نيست، از جمله‌ی اين عکس‌هاست.

«شصت‌سالگی مگنوم» اسلايد- شو ديگری‌ست که با صد عکس، روايتی تصويری از عکس‌های شصت سال مستندنگاری عکاسان مگنوم را نشان می‌دهد.
برای ديدن «درون مگنوم» هم صد عکس در اسلايد - شويی با همين نام، روی سايت قرار گرفته است.

راسل ميلر در کتاب «مگنوم»، که درباره‌ی تاريخچه‌ی اين آژانس، و به مناسبت پنجاهمين سال تأسيس آن در سال ۱۹۹۷ منتشر شد، دلیل انتخاب نام «مگنوم» را این‌طور شرح می‌دهد که: به احتمال زياد، اين نام از روی بطری بزرگی که روی میز رستوران بوده انتخاب شده است. همان ميزی که رابرت کاپا دوستانش را برای صرف ناهار و گفتن ايده‌ای که در ذهن داشت، دور آن جمع کرده بود. سر همان ميز آنها دنيا را بين خود تقسيم می‌کنند و به جز رابرت کاپا، که برای عکاسی به همه جا می‌رفت، آمريکا به وندی ورت رسيد، جرج راجر خاورميانه و آفريقا را انتخاب کرد، ديويد سیمور که خوش‌پوش‌تر از بقيه بود اروپا را برگزيد، و هنری کارتيه برسون آسیا و شرق دور را برای عکاسی انتخاب کرد.
آنها ترجيح دادند به جای جرو بحث‌های طولانی و کشدار، تکليف‌شان را سر همان ميز روشن کنند و دوربين‌های‌شان را بردارند و دنبال عکاسی بروند. به همين سادگی مگنوم کارش را به عنوان بهترين آژانس عکس دنيا شروع کرد و پس از شصت سال، هم‌چنان به مستندنگاری و خلق تصاوير با کيفيتش ادامه می‌دهد.

فایل صوتی را از «اینجا» بشنوید.