زنان نویسنده‌ی ایران، پیشتازند

آبنوس شاکری

بازار نشر ادبیات در ایران، با توجه به شمارگان پایین آثار، هیچ‌گاه وضعیت «مطلوبی» نداشته است، ولی به‌خاطر سخت‌گیری‌های چند ماه اخیر وزارت ارشاد در صدور مجوز آثار ادبی و نیز بالارفتن روزافزون قیمت کتاب، همین وضعیتِ نیمه‌جان، رخوت و کسالت بیش‌تری یافته است. فصل پاییز همیشه فصل رونق‌گرفتن این بازار بوده است، اما امسال رنگ این بازار نیز به زردی خزان می‌زند. با این حال، هنوز این رمق در حدی است که می‌‌توان هر چند وقت‌یک بار گزارش مختصری از این بازار تهیه و منتشر کرد. البته آن‌چه می‌خوانید تنها به «بازار توزیع» ادبیات توجه دارد و نه به «تازه‌های نشر»، و در عین حال، به دلیل فقدان مراکز آماری دقیق در این مورد، گزارش جامع و مانعی به مفهوم مطلق آن محسوب نمی‌شود.

تازه‌های داستانی ایرانی:
- رمان «وقتی کلاغ‌ها عشق می‌خورند»، نوشته‌ی فهیمه محفوظ
- مجموعه‌داستان «از کلاغ خبری نیست»، نوشته‌ی مهین داوودی
- مجموعه‌داستان «حوا در خیابان»، نوشته‌ی فرزانه کرم‌پور
- مجموعه‌داستان «آه اسفندیار»، نوشته‌ی حسن شکاری
- رمان «فصل آخر»، نوشته‌ی گیتا گرکانی
- رمان «حلقه‌ی کنفی»، نوشته‌ی وحید پاک‌طینت
- مجموعه‌داستان «بيرون، پشت در»، نوشته‌ی ناصر زراعتی
- مجموعه‌داستان «شب‌های چهارشنبه»، نوشته‌ی آذردخت بهرامی
- مجموعه‌داستان «مورچه‌هایی که پدرم را خوردند»، نوشته‌ی علی قانع
- مجموعه‌داستان ‌«زنی با چكمه‌ی ساق‌بلند سبز» مرتضی كربلايی‌لو
- کتاب «نام‌ها و نشانه‌ها در دستور زبان فارسی»، نوشته‌ی احمد شاملو
- خاطرات «مردم و مابقی قضایا»، نوشته‌ی ناهید شریفی امین
- مجموعه‌داستان «زندگی مطابق خواسته‌ی تو پيش می‌رود»، نوشته‌ی امیرحسین خورشیدفر

تازه‌های ادبیات غیرایرانی:
- رمان «کلاغی که با خدا حرف زد»، نوشته‌ی کریستوفر فرانک (نویسنده‌ی رمان معروف «میرا»)، برگردان مینا علاء
- رمان «آبی‌ترین چشم»، نوشته‌ی تونی موریسون، برگردان نیلوفر شیدمهر و علی جباری (نوبل 1993 و پولیترز 1988)
- رمان «مگر آن‌که»، نوشته‌ی کارول شیلدز، برگردان مهری شرفی
- رمان «اخگر»، نوشته‌ی شاندور مارای، برگردان شهروز رشید
- رمان طنز «دن کامیلو و پسر ناخلف»، نوشته‌ی جووانی گوارسکی (خالق شخصیت معروف «دن کامیلو»)، برگردان مرجان رضایی
- رمان «غرور و تعصب»، نوشته‌ی جین آستین، برگردان (تازه‌ی) رضا رضایی
- رمان «عقل و احساس»، نوشته‌ی جین آستین، برگردان (تازه‌ی) رضا رضایی
- مجموعه‌داستان «تجاوز قانونی»، نوشته‌ی کوبو آبه (نویسنده‌ی رمان «زن در ریگ روان»)، برگردان علی قادری (برنده‌ی جایزه‌ی یومیوری)
- مجموعه‌داستان «گریزپا»، نوشته‌ی آلیس مونرو، برگردان شقایق قندهاری (جایزه‌ی گیلر 2004)
- رمان ««تيمبوكتو»، نوشته‌ی پل استر، برگردان شهرزاد لولاچی (سومین کتابی که لولاچی از استر ترجمه کرده است).
- رمان «قلب، شكارچی تنها»، نوشته‌ی كارسن مك كالرز، برگردان شهرزاد لولاچی
- خاطرات «کتاب‌فروشی کابل»، نوشته‌ی اسِنِ سیِ شتاد، برگردان زهره خلیلی

ایرانی‌های خوش‌فروش بازار کتاب:
- رمان «چه کسی باور می‌کند، رستم؟»، نوشته‌ی روح‌انگیز شریفیان (برنده‌ی ۱۳۸۳ گلشیری)
- رمان «بازی آخر بانو»، نوشته‌ی بلقیس سلیمانی (نامزد امسال مهرگان و منتقدان مطبوعات)
- رمان «روی ماه خداوند را ببوس»، نوشته‌ی مصطفی مستور (چاپ پانزدهم)
- رمان «کیمیا خاتون»، نوشته‌ی سعیده قدس
- رمان «رؤیای تبت»، نوشته‌ی فریبا وفی (نامزد امسال مهرگان)
- رمان «و ديگران»، نوشته‌ی محبوبه ميرقديری (برنده‌ی امسال مهرگان)
- رمان‌های «سرخی تو از من» (چاپ امسال) و «انگار گفته بودی ليلی»، نوشته‌ی سپيده شاملو (برنده‌ی ۱۳۸۰ گلشیری)
- رمان نوجوان «پارسیان و من»، نوشته‌ی آرمان آرین (نامزد امسال مهرگان)
- مجموعه آثار زویا پیرزاد (عادت می‌کنیم، چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، و سه کتاب)
- کتاب قصه‌ی «حسين كرد شبستری» با تصحیح ايرج افشار و مهران افشاری
- و رمان مردم‌پسند «پدر آن دیگری»، نوشته‌ی پرینوش صنیعی.

*همان‌گونه که می‌بینید، بازار خوش‌فروش‌ها در دست زنان نویسنده است: يازده کتاب از سیزده اثر؛ به‌جز حسین کرد شبستری!

خارجی‌های خوش‌فروش بازار کتاب:
- خاطرات «عطرسنبل، عطرکاج»، نوشته‌ی فیروزه جزایری دوما، برگردان محمد سلیمانی‌نیا (چاپ ششم)
- رمان «عشق در زمان وبا»، نوشته‌ی گابريل گارسيا ماركز، برگردان بهمن فرزانه (چاپ نخست)
- رمان طنز «دن كاميلو و پسر ناخلف»، نوشته‌ی جووانی گوارسکی، برگردان مرجان رضايی (چاپ نخست)
- رمان «نارتسيس و گلدموند»، نوشته‌ی هرمان هسه، برگردان سروش حبيبی (چاپ دوم)
- رمان «مرگ قسطی»، نوشته‌ی لویی فردینان سلین، برگردان مهدی سحابی (چاپ دوم)
- مجموعه‌داستان «خوبی خدا»، از چند نویسنده‌ی امریکایی، برگردان اميرمهدی حقيقت (چاپ دوم)
- رمان «انجمن شاعران مرده»، نوشته‌ی ن.ه.کلاین بام، برگردان حمید خادمی (چاپ چهارم)
- رمان «دختری با گوشواره‌ی مروارید»، تریسی شوالیه، برگردان گلی امامی (چاپ ششم)
- رمان «رمز (کد) داوینچی»، نوشته‌ی دن براون، برگردان مترجمان متفاوت
- رمان «زندگی در پیش رو»، نوشته‌ی رومن گاری، برگردان لیلی گلستان (تنها چاپ پس از انقلاب)
- رمان «صید قزل‌آلا در امریکا»، نوشته‌ی ریچارد براتیگن، برگردان‌‌های پیام یزدانجو و هوشیار انصاری‌فر (هر دو چاپ دوم)
- نمایشنامه‌ی «داستان خرس های پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که دوست‌دختری در فرانکفورت دارد»، نوشته‌ی ماتئی ویسنی‌یک، برگردان تینوش نظم‌جو