| رادیو زمانه > خارج از سیاست > فرهنگ و ادبیات > شب جمالزاده با طعم سوئیسی در تهران | ||
شب جمالزاده با طعم سوئیسی در تهران
برای شنیدن روایتی دیگر «اینجا» را کلیک کنید.  در دهمین سالگرد مرگ سید محمد علی جمالزاده، مراسم «شبی با جمالزاده» در خانه هنرمندان تهران برگزار شد. در این مراسم که به همت نشریه بخارا و نشریه اینترنتی جن و پری برگزار شده بود محمود دولت آبادی نویسنده ایرانی، فیلیپ ولتی سفیر سوئیس در تهران، محمد ابراهیم باستانی پاریزی محقق و استاد دانشگاه، علی دهباشی سردبیر بخارا و میترا الیاتی نویسنده و سردبیر نشریه اینترنتی جن و پری حضور داشتند. ابتدا فیلیپ ولتی در سخنانی به تاثیر زندگی در سوئیس بر ادبیات جمالزاده بر پرداخت. او گفت: «محمدعلی جمالزاده در قلمرو ادبیات فارسی یک اصلاحگر و یک انقلابی است. از وقتی درباره جمالزاده شنیده‌ام از او با این عنوان نام برده شده است. سپس کشف کردم که جمالزاده بخش زیادی از زندگی خود را در سوئیس، موطن من گذرانده و بخش عمده آثار ادبی خود را در این کشور به وجود آورده است. او ادامه داد: پرسشی کاملا طبیعی پیش می‌آید و ان اینکه زندگی تجربی او در سوئیس چقدر به نقش انقلابی او در ادبیات فارسی مرتبط بوده است؟
سفیر سوئیس در تهران گفت: «در جستجوی خود برای یافتن پاسخ با یکی بود یکی نبود مواجه شدم که بنیان شهرت جمالزاده به عنوان اصلاحگر زبان فارسی بر آن قرار گرفته است. و این باعث حیرت فراوان من شد که چگونه رویکردی کلاسیک به زبان در یک قصه پریان می تواند ماشه انقلاب را بکشد؟ فیلیپ ولتی گفت: «من قصد ندارم دلایل جعلی اختراع کنم. اما سوئیس در قرن نوزدهم بین حکومت های سلطه جو در اروپا به عنوان مامنی برای آزادیخواهان، انقلابیون و چهره های آشوبگرشهرت خوبی نداشته است. این شهرت تا قرن بیستم ادامه یافت و دلیلی شد برای هزاران فرد تحت تعقیب که درطی جنگ جهانی اول به سوئیس پناه اوردند. شاید جمالزاده به این دلایل شخصی به سوئیس آمده است. شاید آنچه باعث اقامت جمالزاده در موطن من شده آن استعداد سوئیسی است که با تمایلاتی که نمی توان تغییر داد مخالفت نمی کند بلکه با خوشرویی آن را می‌پذیرد.من از تمایلاتی حرف می زنم که به اندیشه جهانی سازی امروز ربط پیدا می‌کند.» فیلیپ ولتی گفت: «من یکی از داستان‌های یکی بود و یکی نبود را به انگلیسی و نه فارسی خواندم و کم کم به چگونگی تاثیر نثر انقلابی جمالزاده پی بردم. در این کتاب من من نشانی از اعتدال دیدم بدون نشانه‌های فخر فروشانه.» او در پایان سخنانش اضافه کرد: «این که شما میزبان اصلاحگری برجسته در عرصه فرهنگ و یک انقلابی در بهترین معنای جهان بوده‌اید احساس خوبی برجای می‌گذارد. من از ادبیات فارسی سپاسگزارم که در تاریخ خود به سوئیس جایی داده است. جایزه‌ای به نام جمالزاده به گفته علی دهباشی هیات امنای جمالزاده تصمیم گرفته است جایزه‌ای به نام جمالزاده بنیان بگذارد. جایزه ایرانی جمالزاده به مجموعه کارهای دانشمند برجسته ای در زمینه ایرانشناسی، به یک کتاب پژوهشی مهم در حوزه ادبیات، به رمانی که مضمون و فضای آن ایرانی است اما به زبانی غیر از فارسی نوشته شده باشد یا به کتابی درباره نقد و تحلیل آثار جمالزاده تعلق خواهد گرفت.
عصر مشروطه و سادگی زبان جمالزاده دولت آبادی گفت: «جمالزاده سنبل تلفیق فرهنگی و تلفیق آداب و عادات است. شاید بشود گفت جمالزاده نشانی از وحدت در عین دوگانگی است یا نشانی از دوگانگی در عین وحدت. او تربیت اروپایی پیدا کرده بود و این بدیهی است چون پدرش او را برای تحصیل به بیروت فرستاد اما سرنوشت او را به اروپا برد.» دولت آبادی که نامه‌های بسیاری با جمالزاده رد و بدل کرده است گفت: «او به واسطه نامه‌هایش بدون اینکه به زبان بیاورد به من نظم و دقت و احساس مسئولیت در مقابل دیگران را یادآوری کرد که گمان می‌کنم از فرهنگ اروپایی برمی‌آید. -------------------------------------------  |
||
