نمایشگاهی که ۴۰ ساله شد

گزارش و عکس: اختر قاسمی

قدیمی‌ترین نمایشگاه هنر مدرن و معاصر امسال ۴۰ ساله شد. این نمایشگاه که ازیک نوامبر برای علاقه‌مندان به هنرهای تجسمی آغاز شده است تا ۵ نوامبر ادامه دارد.

در این نمایشگاه نه تنها آثار هنرمندان مدرن و معاصر را می‌توان دید بلکه می‌توان در بازار آن هم آثار هنری را مستقیم خریداری کرد. آرت کولون به دلیل استقبال شدید می‌بایست محل خود را تغییر دهد و به سالن‌های بزرگ نمایشگاه بین المللی کلن (کلن مسه) منتقل شود.

نمایشگاه آرت کولون. بازدیدکنندگان مقابل یکی از آثار علی نصیر هنرمند ایرانی مقیم برلین ایستاده‌اند

در این نمایشگاه انواع هنرهای تجسمی همچون نقاشی٬ مجسمه‌سازی، عکاسی، کارهای تزیینی و دستی و ... دیده می‌شود. ۱۶۰ گالری از سراسر جهان امسال در نمایشگاه شرکت کردند.

از ایران یک گالری به نام "گالری الهه" شرکت داشته است که آثار ۴ نقاش و عکاس ایرانی را به نمایش گذاشته است. این چهار هنرمند نصرت الله مسلمیان، نیکی نوجومی، شهریار توکلی از ایران و علی نصیر از برلین هستند. علی نصیر از سال ۱۹۷۴ به آلمان آمد و تحصیلات عالیه خود را در مدرسه عالی هنر برلین به اتمام رساند. او استادی نقاشی را نزد پروفسور هیرزیگ آموخت. علی نصیر مدتی به عنوان استاد کار و در کشورهای مختلف نمایشگاه نقاشی برپا کرد. او تنها هنرمند گالری الهه است که در نمایشگاه حضور دارد. علی نصیر در مورد کارهای خود چنین می‌گوید: «کارهایم در واقع ادامه همان کارهای اولیه من است. تا دهه ۸۰ بیشتر نقاشی‌هایم از انسان‌ها و روابط خشن بین آنها بود. ولی الان بیشتر به شکل "جستجو" است که می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد. اگر توجه کنید در نقاشی‌های من همیشه اشخاص مشغول انجام کاری هستند اما معلوم نیست چه‌کاری.»

اثری از ستاره شهبازیان

او به اهمیت رنگ‌ها در کارهایش اشاره می‌کند و می‌گوید: «رنگ همیشه برایم در وهله اول قرار دارد. رنگ حرف اصلی را می‌زند و بقیه بهانه است.»
گالری الهه به سرپرستی الهه جواهری امسال دومین سال است که در"آرت کولون" شرکت دارد.

الهه جواهری درباره آن می‌گوید: «گالری الهه از سال ۱۹۹۹ شروع به کار کرده و د رخارج از کشور هم فعال بوده اما این دومین بار است که در آرت کولون شرکت می‌کند.»

استقبال چگونه است؟

خیلی خوب. هم هنرمندان٬ ایرانیان و هنردوستانی که اینجا هستند خوب استقبال کردند هم آلمانی‌ها. برای مردم آلمان خیلی جذابیت دارد که ببینند هنرمندان ایرانی کارشان را به چه شکل ارائه می‌دهند چون به هر حال آنان از هنر ایران و هنرمند ایرانی ذهنیت دیگری دارند که خوب هم نیست ولی خوشبختانه اینجا توانستند ببینند که ما هم هنرمندانی در سطح بین المللی داریم.

آیا حضور زنان در گالری‌های تهران یا ایران معمول هست و زنان در این رشته فعالند؟ اگر هستند برخورد جامعه با شما چطور است؟

می‌توانم بگویم که ۹۰ درصد گالری‌های تهران یا ایران را زنان اداره می‌کنند. برخورد با ما خیلی خوب است و مشکلی نداریم، البته مشکل اگر هست فقط برای زنان نیست و برای مردان هم سختی‌هایی وجود دارد. یعنی مشکلاتی که ما داریم مردان گالریست هم با آنها مواجه هستند.

از هنرمندان غیرایرانی هم دعوت می‌کنید یا با آنها همکاری دارید؟

بله ما نمایشگاهی از کشور ترکیه داشتیم. یک برنامه تبادل فرهنگی هم بین ایران و بلژیک بود که در آن از دو هنرمند زن بلژیکی دعوت کردیم و برایشان نمایشگاه گذاشتیم. آنان هم از هنرمندان ما دعوت کردند.

برای این نوع کارها وزارت فرهنگ و ارشاد کمکی می‌کند یا شما مستقل این کارها را انجام می‌دهید؟

نه کمکی از کسی دریافت نمی‌کنیم و همه کارها را مستقل انجام می‌دهیم.

گالری‌های ایران از طرف نهادهای دولتی حمایت می‌شوند؟

قبلا می‌شدند ولی الان نه. پارسال وقتی من در آرت کولون شرکت کردم از طرف موزه هنرهای معاصر ما را در فرستادن وسایل، بسته‌بندی کارها و برگرداندن آثار حمایت کردند، ولی الان حدود یک سالی است که در این زمینه دیگه هیچ کمکی نکردند.

یعنی با هزینه شخصی خودتان آمدید؟

بله کاملا.

هلی کوپتری که شهاب هنرمند ایرانی مقیم فرانسه با پر ساخته است

هنرمندان گالری شما بیشتر زنان هستند یا مردان؟

ما به مسئله زن یا مرد بودن توجهی نداریم و بیشتر مسئله خود هنر و زبان هنر برای ما اهمیت دارد.

گالری شما چند هنرمند را در بر می‌گیرد؟ کلا چند گالری در سطح تهران هست؟

حدود ۵۰ نفر که از این تعداد٬ عده‌ای هنرمندان ثابت ما هستند و بعضی‌ها هم به شکل مهمان دعوت می‌شوند. در ایران حدود بیش از ۱۰۰ گالری وجود دارد که حدود ۸۰ مورد آنها فعال هستند و بقیه غیر فعال.

چند هنرمند همراه شما به کلن آمدند؟

فقط آقای نصیر که ساکن برلین هستند اینجا حضور دارند. می دانید که هزینه سفر٬ بلیت٬ هتل و ... بسسیار سنگین است و نمی‌توانستیم هزینه‌ای بیش از این را متحمل شویم.

الهه جواهری مدیر گالری الهه که در نمایشگاه کولون حضور دارد

بالای اثر هنری ستاره شهبازیان جمله‌ای نوشته شده که بازدیدکنندگان را تا ثانیه‌ها بی‌حرکت جلوی اتاق نمایش نگه می‌دارد. جمله‌ای که از کتاب انجیل نقل شده است: "یکی از شما به من اعتماد ندارد".
این جمله که این دختر زیبای شرقی در فکر ان است در واقع از همان ‌اعتمادی صحبت می‌کند که امروز نه شرق به غرب دارد٬ نه غرب به شرق.