| رادیو زمانه > خارج از سیاست > فرهنگ و ادبیات > نوبل ادبیات امسال را چه کسی به خانه می‌برد؟ | ||
نوبل ادبیات امسال را چه کسی به خانه می‌برد؟
«جناس اكسلسون»، مدير انتشارات «بنيه»، يكي از بزرگ‌ترين ناشران سوئد مي‌گويد: «تنها چيزي كه كاملا واضح است، اين است كه اين روزها نوعي از ادبيات كه به چيزي شهادت دهد، موفق‌تر و كامياب‌تر است.» وي مي‌افزايد: «مثلا نويسندگاني كه جنگ را از نزديك درك كرده‌اند، از ديگر نويسندگان پيشي گرفته‌اند.» شايد به همين دليل است كه او شانس «آموس از» را از ديگران براي گرفتن جايزه نوبل امسال بيشتر مي‌داند. از نظر اين ناشر، اعطاي جايزه نوبل ادبيات به «ايمر كرتز» (مجارستان) در سال 2002 و سپس به «جي.ام. كوئتزه» (آفريقاي جنوبي)، نشان مي‌دهد كه اين آكادمي به ادبياتي علاقه‌مند است كه شاهدي براي يك واقعيت بيروني است. در سال 2001، آكادمي نوبل براي بزرگ‌داشت صدمين سال تأسيس خود، همايشي را با همين موضوع، يعني ادبياتي كه به چيزي گواهي و شهادت مي‌دهد، برگزار كرد. از نظر « اكسلسون»، «ميلان كوندرا»(چك) و «فيليپ رات» از ديگر نويسندگاني هستند كه شايسته دريافت جايزه نوبل هستند. يكي از شرايط برنده جايزه نوبل ادبيات كه 1ميليون و 80 هزار يورو ارزش دارد، اين است كه اسم نويسنده بايد در سال‌هاي قبل جزو نامزدهاي دريافت جايزه باشد. «اكسلسون» مي‌گويد: «من مطمئنم كه اين دو نويسنده –كوندرا و رات- پيش از اين، اسم‌شان در فهرست نامزدهاي جايزه نوبل بوده است.» «استفان فاران لي» يكي ديگر از ناشران سوئدي مي‌گويد: «جويس كارول اوتس، نويسنده آمريكايي، شانس بيشتري براي دريافت جايزه نوبل دارد.» از نظر اين ناشر، همچنين «علي احمد سعيد اصبر» (آدونيس) شاعر سوري و «اورهان پاموك»، نويسنده ترك، از جايگاه خوبي نسبت به ديگر نويسندگان برخوردارند.
در اين ميان بعضي معتقدند كه هيأت داوران آكادمي نوبل به جنسيت نويسندگان را در ارزيابي آثارشان دخالت نمي‌دهند. اما با اين حال سال‌هاي بسياري است كه نويسنده زني برنده‌ي جايزه نوبل نشده است. از تمامي نويسندگاني كه به عنوان برنده احتمالي جايزه نوبل ياد مي‌شود، آثاري به فارسي در ايران ترجمه و منتشر شده است، حتي آدونيس سال گذشته به ايران سفر كرده بود. اما در اين ميان نام «آموس از» براي خوانندگان ايراني ناآشنا است. «آموس از»، در 1939 در اورشليم متولد شد. او 18 كتاب به زبان عبري و حدود چهارصد و پنجاه مقاله در نشريات و روزنامه‌هاي داخلي و خارجي منتشر كرده است. «از» از زمان آغاز جنبش صلح اسرائيل، يعني 1977، عضو فعال اين حزب بوده است و در 1998 مهم‌ترين جايزه كشورش، يعني جايزه ادبيات اسرائيل، و در 1992 جايزه صلح فرانكفورت را دريافت كرد.  |
||
با نزديك شدن به موعد اعطاي جايزه نوبل ادبيات، گمانه‌زني‌ها درباره برنده اين جايزه ارزشمند بالا گرفته است.
«فاران لي» مي‌افزايد: «در اين سال‌ها پيش‌بيني كردن برنده جايزه نوبل سخت‌تر شده است، در صورتي كه مثلا در دهه هشتاد مي‌شد تشخيص داد كه چه نويسنده‌اي برنده مي‌شود. وقتي سال گذشته «هارولد پينتر»، نمايش‌نامه‌نويس بريتانيايي، برنده اين جايزه شد، واقعا تعجب كردم و فكر مي‌كنم كه خود او هم شكه شد!»