شما را هم می‌نويسم

برنامه را بشنويد

من در عمرم هرگز کار سیاسی نکرده‌ام. هرگز عضو یا هوادار حزب و گروهی نبوده‌ام. جز یازده سال معلمی، سی سال نوشتن، و سه سال مدیریت ارکستر سمفونیک تهران، کار دیگری در پرونده‌ام نیست. و البته ویراستاری، کار چاپ، کتابفروشی، مديريت شبانه يک هتل، و نجاری در عمر پنجاه ساله‌ام وجود داشته، اما هر جا بوده‌ام برگشته‌ام به نوشتن، و هر چه هم نوشته‌ام با دلم، دلک تنهای خودم نوشته‌ام.
این روزها دوازده سال از زمان دادگاه مطبوعاتی‌ام گذشته است. در زمستان 1374 بود که سه بار پیاپی در دادگاه محاکمه شدم، به شلاق و زندان و ممنوعیت از نوشتن محکوم شدم، و سپس از ایران گریختم و در آلمان پناهندگی گرفتم.

کیهان تهران در اتهام‌زنی علیه من از هیچ کوششی فروگذار نکرد. بدترین برچسب‌ها و تهمت‌ها را به من می‌زدند، و من هرگز پاسخ آنها را ندادم و نخواهم داد. آنها حتا مرا کرکس شاهنشاهی معرفی کردند. حالی که من زمان انقلاب جوانی بیست ساله بودم. آنها مرا به دادگاه کشیدند، و پرونده‌ی کاری و زندگی مرا در ایران تخته کردند.

بازجويی‌های هتلی
به موازات این فشارها، بازجوهایم، یکی از وزارت اطلاعات، و یکی از دادستانی انقلاب، حدود سه سال زندگی و فکر مرا مختل کردند. آنها مرا در هتل هیلتون، وزارت اطلاعات، و یا ساختمان‌های بی‌پلاک سه‌راه ضرابخانه زیر بازجویی گرفتند. و باز به موازات این دو ماجرا که با ترفندهای خودم از پس‌شان برمی‌آمدم، با تعقیب‌های خیابانی توسط موتورسواران و یک کیوسک مطبوعاتی که روبروی خانه‌ام دایر کرده بودند، حتا خانواده و بچه‌هام را هم مورد آزار قرار می‌دادند. تا جایی که پس از دوارده سال هنوز کابوس آن تعقیب‌ها و کنترل‌ها از ذهن بچه‌هام پاک نشده است، و هنوز کابوس می‌بینند.

راستی چرا آنها اصرار داشتند و هنوز تلاش می‌کنند که مرا یک چهره‌ی سیاسی کارکشته و خطرساز جلوه دهند؟ من که در آلمان هم به کار کتابفروشی و چاپخانه و مدتی هم مدیریت شبانه یک هتل پرداختم، و حالا هم در راديو زمانه بيش‌تر داستان‌نويسی و کار ادبی می‌کنم، اینجا هم جز نوشتن دغدغه‌ای ندارم و نداشته‌ام، چرا دستگاه‌های تبلیغات رژیم مدام می‌خواهند رابطه‌ی مرا با بچه‌های وطنم قطع کنند؟

خرابی از حد گذشته!
تمام این چیزها فقط به این خاطر بوده که «من نویسنده‌ام». اما آنچه را بارها گفته‌ام تکرار می‌کنم: «فقط شکستی بیهوده است که فاقد مبارزه باشد.» و من برای آن دسته از نویسندگان و روزنامه‌نگارانی که مبارزه نکرده، شکست خورده‌اند دلم می‌سوزد.

بازجوی من داد می‌زد: «ما بیست و پنج میلیون هزینه‌ی کنترل تلفن تو کرده‌ایم.»

و این تصویرهای آن زمان من بود. بازجو‌هايی رنگ‌وارنگ، تعقیب و گریز، سوژه‌ی اصلی بودن در صفحه‌ی "خبر ویژه" کیهان و جمهوری اسلامی و رسالت؛ و یک مدیر مجله که در دادگاه‌‌های پیاپی محاکمه می‌شود.

و بعد دیگر همه چیز از کنترل همه خارج شده بود. و بعد همه چیز تمام شد. بازتاب‌خبرها در مطبوعات از یک‌سو، و فشار شدید بازجوها از سوی دیگر داشت ویرانم می‌کرد. آنقدر که آنها مدام می‌گفتند: «تو می‌خواهی هاول بشوی؟» گاهی سؤالی می‌پرسیدند و گاهی خبری: «تو می‌خواهی هاول بشوی!»

جایی رسید که به قول آیدین می‌گفتم: «اخوی، خرابی از حد گذشته، باید بار و بنه را بست.»

تماماً مخصوص
و بعد روزهایی که آرزوی من فرار بود به جایی ناشناخته، کاری ناشناخته، آرامشی تمام، که دیگر هیچ چیزی را نبینم.

از صدای‌ موتورسیكلت‌ می‌ترسیدم‌، از صدای‌ پا می‌ترسیدم‌، از صدای‌ نفس‌ می‌ترسیدم‌، از صدای‌ زنگ‌ تلفن‌ می‌ترسیدم‌، از صدای‌ جیلیز و ویلیز سرخ‌ شدن‌ چیزی‌ در ماهیتابه‌، از صدای‌ سكوت‌، از گربه‌، دیوار، كوچه‌. بر پدرش‌ لعنت! ترس‌ چه‌ نكبت‌ ویرانگری‌ است!

یك‌ قوطی‌ نوشابه‌ دستم‌ بود و نمی‌دانستم خودم دست کی‌ام. دلم‌ می‌خواست‌ از مرز بگذرم، برسم به جایی که دیگر فرار نکنم. با كلنگ‌ بیفتم‌ به‌ جان‌ زمین‌، و آن‌قدر زمین‌ را بكنم‌ كه‌ دیگر كسی‌ مرا نبیند. و چه‌ رؤیایی!‌

در دل‌ بیابان‌ روزها و روزها با كلنگ‌ بیفتی به‌ جان‌ زمین‌ و برگردی پشت‌ سرت‌ را نگاه‌ كنی؛ در كانالی‌ دراز و بی‌انتها‌ عده‌ای‌ با كاسكت‌های‌ زرد، زمین را می‌كنند و تو هی‌ باید كلنگ‌ بزنی‌ تا فاصله‌ات‌ را حفظ‌ كنی‌. اما فرار نیست‌‌، شکستن قنداق تفنگ در جناق سینه نیست، مرگ نیست؛ دیگر از هیچ‌كس‌ فرار نمی‌كنی‌. فقط‌ فاصله‌ات‌ را حفظ‌ می‌كنی‌. با هر دوازده‌ ضربه‌ یك‌ قدم‌ می‌روی‌ جلو، و پشت‌ سرت‌ مردی‌ با بیل‌ خاك‌ را می‌دهد بالا. آشناست‌. بزن‌، بزن‌، دوباره‌ بزن‌. راست‌ نزن‌، چپ‌ نزن‌، به‌ نخ‌های‌ دو طرف‌ كانال‌ نگاه‌ كن‌، و همین‌جور وسط‌ را بزن‌. با تمام‌ جان‌ و احساست‌ بزن‌. دیوانه‌ نشو، عصیان‌ نكن‌، داد نكش‌، سر به‌ زیر باش‌، بزن‌، همه‌ چیز درست‌ می‌شود.

آسمان‌ پر از ستاره‌ بود‌ و بوی‌ خاك‌ تفته از زمین بالا می‌خزید. در آخرین‌ پناهگاه‌ زمین‌، در انتهای جایی که روزی وطنم بود،‌ دنیا یك‌ كفش‌ بود و من‌ آن‌ را از پا در آورده‌ بودم‌. گرمای‌ خاك‌ را یافته‌ بودم‌، با سقفی‌ پر از ستاره‌، كه‌ از آن‌همه‌، حتماً یكیش‌ هم‌ مال‌ من‌ بود.

داشتم‌ دنبال‌ ستاره‌ی مامان‌ می‌گشتم‌ كه‌ صداش‌ ذهنم‌ را پر كرد: «چرا این‌قدر می‌ترسی عباس‌؟»

«چیزی مثل بختک افتاده روی ما که دست از سرمان بر نمی‌دارد.»

مامان گفت: «آدم که نكشته‌ای‌!»

«آدم؟»

«چرا این‌ قدر می‌ترسی‌؟»

می‌ترسیدم.

گردبادی‌ افتاده‌ بود به‌ جان‌ ما كه‌ تا ریشه‌كن‌ نمی‌كرد، آرام‌ نمی‌گرفت. مثل‌ تگرگ‌ بهاری‌ كه‌ هرچه سرشاخه‌ای‌ هست‌ می‌ریزد و یك‌ باغ‌ را بی‌بر می‌كند.

مامان گفت: «می‌دانی‌ حالا كجایی‌؟»

دوستان عزيز راديو زمانه
برنامه‌ی اين‌سو و آن‌سوی متن را تحت عنوان «کتاب در محاق» ادامه می‌دهم.

تا برنامه‌ی ديگر، خدا نگهدار