1- خدا ایرانی را آفرید و ایرانی هم توجیه را 2- توجیه مورد ذکر، حتماً باید یکی از فاکتورهای ذیل را داشته باشد الف) فحش به مخاطب لازمه‌ی مقدمه‌ی هر توجیهی‌ست ب) توهین به شعور او. یعنی فرض کنیم مخاطب ایرانی امل مانده، زرد پسند است، و لاجرم دنبال مسایل زیر شکمی‌ست. پ) مخلوطی از تزهای روانشناسانه و فلیسوف‌مابانه را هر وقت قافیه تنگ آمد، در توجیه بگنجانیم. ت) برای بیان یک مطلب دو خطی از فن شریف تطویل [با استعانت از بندهای پیشین] تا می‌توانیم استفاده کنیم تا مخ مخاطب خود بخود هنگ کند.
-
ما شاملو، رویایی و معروفی را دوست داریم. همان‌طوری که بودند و هستند. والسلام.

چند روز پیش آن نامه را وبلاگ آقای رویای خواندم هیچ چیزی را در من نسبت به شاملو و رویایی تغییر نداد . فقط خواندن متن ادبی آن برایم لذتبخش بود.
ضمن اینکه مثل همیشه از خواندن متن شما لذت بردم و استفاده کردم، نکته ی ترجمه های شاملو برایم شنیدنی بود.
با سپاس فراوان
شاد و تندرست باشید

شما باید «سخنگوی دولت» می شدید، زیرا از تخصص لازم برای این شغل کاملا برخوردارید: «ماستمالی». و از اهانت به مخاطب شرم ندارید.

من هم مطلب رويايي را خواندم و بسيار حال کردم. اول به اين دليل که خاطره صادقانه رويايي درستي حرف نيچه درباره شعرا را تصديق مي کند. زيرا به قول نيچه: «شاعران دروغ زياد مي گويند». و سپس در جايي اضافه مي کند که به زرتشتش نيز زياد ايمان نياوريد زيرا او نيز شاعريست. زيرا زندگي يکايک ما هر کدام روايتي و تفسيري از حادثه است . يا بهتر بگويم خود حادثه است. فقط حادثه داراي هزار شکل و چشم انداز است. بنابراين اين نوشته چيزي از شاملو و رويايي کم نمي کند.
دوم رفتار شخصي شاملو و رويايي به عنوان يک هنرمند در برابر مباحثي مثل عشق و غيره است. در اين زمينه مي توان به خوبي ديد که رويايي از شاملو صادقتر است. يا بهتر است بگوييم که شاملو داراي زرنگي هاي خاص خويش است و دروغ گوييهاي خاص خويش، توجيه کردنهاي خاص خويش.
موضوع سوم و اصلي ين است که آيا شعر شاملو در باب آيدا تحت تاثير اين دوگانگي دروني شاملو قرار گرفته است و شاملو در شعرش به خويش نيز دروغ گفته است و بهاي اين دروغ چه بوده است؟
متاسفانه نوشته آقاي معروفي به اين مباحث نمي پردازد و به ويژه به مبحث سوم و در واقع براي من نوشته اي محافظه کارانه است که از يکسو به بت شدن شاملو اعتراض مي کند و از طرف ديگر همزمان انچه را که اين مطلب رو مي کند اصلا به بحث نمي کشد و خود نيز مي خواهد قامت شاملوي بززگمان را حفظ کند. بنابراين در نهايت نوعي سياست نسوزاندن نه سيخ و نه کباب است. با تمام احترامي که براي ايشان قائلم. لااقل رويايي صادقتر و بي پرواتر است، جدا از قدرت شعري او. نوشته معروفي محافظه کارانه و در نهايت براي پاشيدن ابي بر آتش کنجکاوي بدور اين مطلب است به جاي اينکه از نگاه خويش اين کنجکاوي و يا خشم و سوال را توضيح دهد. زيرا آنان که خشمگين شده اند در واقع ناراحت از شکست تصوير بت واره خويش از شاملويند و در واقع نمي خواهند به باور من به اين موضوع بپردازند که شعر شاملو در باب آيدا داراي نقاط ضعف فراوان از لحاظ نگاه مدرن به عشق و زن است. چه برسد به اين که اثري از نگاه پست مدرن در خويش داشته باشد و به آيدا در شعرش اجازه سخن گفتن دهد. تا ما ببينيم که احساسات پارادوکس آيداي ذهن او در باب اين شاعر بزرگ ما چيست. آيداي شاملو يک زن اثيري/مادر است وبه زن مدرن تبديل نمي شود. پس بناچار عاشق شعرهاي شاملو نيز مدرن نميشود و قهرماني ترازيک باقي مي ماند. زيرا ما با نوع نگاهمان به «غير»، به معشوق و رقيب، همان زمان خويش را نيز مي سازيم. ازينرو زن سنتي، مرد سنتي ميزايد و بالغکس. اينحاست که مي توان به راحتي ديد که ناتواني شاملو از پذبرش سمبوليک و شاعرانه فانتزيهاي خويش در پي زنان ديگر و تجارب خويش در اين زمينه در عرصه شعرش سبب مي شود که شعرش رمانتيک، زيبا با زباني قوي باقي بماند اما هيجگاه نه جهاني شود و نه حتي دربرگيرنده تجارب عشقي و نيازهاي نسلهاي نوي ايراني باشد و يا شعر کاملا مدرن باشد. من در نقدي به نام « از هنرمند و روشنفکر تبعيدي تا مهاجر مدرن چندلايه» اين نظريه را مطرح مي کنم که اگر شاملو و يا دولت ابادي دوران مهاجرت را طي کرده بودند،اصولا شعر ايدا کاملا متفاوت مي شد و يا کليدر دولت ابادي. زيرا نگاه شاملو به عشق و ايدا مربوط به عشق اول رمانتيک دوران پانزده شانزده سالگي است و او قهرماني تراژيک و حماسي است که در آغوش عشق تغزلي آيدا به ارامشي دست مي يابد اما به عشق مدرن ترازيک/کميک و ديالوگ مدرن دست نمي يابد. چه برسد به نگاه چندچشم اندازي و چند روايتي پسامدرن. و اين خاطره نشان مي دهد که يک بخش از اين ناتواني ناشي از دروغ شاملو به خويش و ناتواني جدب برخي از فانتزيهايش در اشعارش است. متاسفانه اين نوشته اقاي معروفي از کنار اين مباحث مي گذرد و محافظه کارانه برخورد مي کند. يک موضوع ديگر رابطه دروني ميان کلمه عباس و متن ديگر است که براي من خود اين موضوع، متني نهفته در متن است.اما صحبت ديگر به داراز ميکشد. با اينکه احساسم مي گويد، ذهن اقاي معروفي اين ارتباط را حس مي کند. با انکه در متن به آن نميپردازد و اين بخش ننوشته و پنهان متن بالاست.
داريوش برادري

salam
man zibaee nevisesh royaeera dar hata esharat kutah dar khaterat misetayam
vagarna hashieh hamishe vojuddarad
va az aresh va negah royaee nemikahad

برای من همیشه ترجمه های شگفت انگیز شاملو جای سئوال داشت و البته خودم نیز به جواب رسیده بود ...
در مورد کامنت رویایی هیچ چیز عجیبی نمی بینم جز توضیح واضحات آقای معروفی در زمانه .

انگار قرار است شاملو یا هر هنرمند دیگر هر از گاهی از هنرش دور بشود. حتی عزت الله انتظامی در مصاحبه هایش بازی می کند. من از خواندن این خاطره جناب رویایی لذت بردم چون گوشه ای از این را نشان می داد که شاملو چه ساده می آفرید.

سلام آقاي معروفي
نامه "رويا" متني است كه به بار ها خواندنش مي ارزد به ويژه كه سفيدي هاي بين سطورش خو اندني است."رويا" با آن مقدمه و نقل قول اول مي خواهد "عباس" واقعي را بشناسد."عباس"ي كه نويسنده نيست.اسم و رسم ندارد. "عباس" ي كه سنگ صبور "رويا" شده است پس او حق دارد كه بداند "عباس" چون به خلوت مي رود "آن كار" ديگرش چيست.
حتمن خاطرت هست . فكر مي كنم دكتر "سالمي" نامي كه همسايه شاملو و يكي از پزشكانش بود پس از فوت او خاطراتش را از شاملو نوشت و در فرنگ منتشر كرد و در آن كتاب از عشق مفرط شاعر به مخدرات گفت و بي اثر بودن قويترين آنهابه او در روز هاي آخر.و باز هم خاطرت هست كه مريدان و شيفتگان چه الم شنگه اي راه انداختند و دكتر نگون بخت را چسباندند به توطئه رژيم و سي.آي.ا. و موساد. و من آنجا فهميدم كه ما چرا هنوز يك بيوگرافي درست و حسابي از هيچيك از نويسندگان و شاعران درجه اولمان نداريم.چوه هميشه رازي هست كه بايد پنهان داشته شود.
ذهنيت سياه و سفيد بين دائم بين قديس و ابليس در سفر است. بينا بين هيچ چيزي وجود
ندارد. پس تا ميشود بايد لاپوشاني كرد.
دنيا از تمايلات و عادت هاي غير متداول بسياري از اهل انديشه و علم آگاه است ولي مبناي قضاوتش را بر آن "عادت"ها نگذاشته و نمي گذارد و از اين زاويه است كه نقل خاطره"رويا" و "سنگي بر گوري" جلال
برايم با ارزش است. مني كه بيشترين شعر هائي كه از بر دارم شعر هاي شاملو است و با شعر هاي او بسياري از لحظات اندگي ام رنگي شده است.
چند سال پيش ابوالحسن نجفي گفت " شاملو شاعر خوب و مترجم بدي است"- نقل قولم را مي توانيد در سايت گويا پيدا كنيد- وقتي خودتان در همين مقاله به صراحت ميگوئيد كه شاملو زبان خارجي بلد نبود ولي همين جامعه سياه و سفيد بين و بت تراش چون شعر و شخص شاملو را پسنديده بود پس هر چيزي كه او امضايش را بر آن مي گذاشت چون ورق زر ميبرد و بر ديده مي نهاد.
در اين ميان آنچه قابل بحث است برخورد روشنفكران و منتقدين ما با موضوعي مثل ترجمه هاي شاملو است كه به خاطر عافيت جوئي و عوام زدگي و قبيله اي انديشيدن كه مبادا گندم بخورند و از قبيله - بهشت! بيرونشان كنند جيك نزدند كه هيچ به به و چه چه هم كردند.
ما مردمي هستيم كه همه چيزمان به همه چيزمان مي آيد و شايد يكي به همين خاطرباشد كه حتا در حد نويسنده اي ترك يا مصري بري دنيا حرفي قابل شنيدن نداريم.

آقای "داریوش برادری" ای کاش لینکی از مقاله ( از هنرمند و روشنفکر تبعيدي تا مهاجر مدرن چندلايه) را اینجا ارئه می کردید . من سرچ کردم اما چیزی پیدا نکردم .
سپاس

آقاي سينا لينک مقاله
http://www.iranglobal.info/I-G.php?mid=2&news-id=2865&nid=autor

بر همه ی بحث ترجمه های شاملو این را هم اضافه کنید که ابراهیم گلستان در مصاحبه ی اخیرش با مهدی یزدانی خرم در نشریه شهروند امروز از فهرست مواردی که در باره شاملو می گوید یکی راحذف ( اینکه شاملو برای دلبری از گلستان یک دوربین عکاسی از گردنش آویزان کرده و به استودیو گلستان رفته ) و یکی دیگر را اضافه کرده :
ترجمه ی شاملو از دن آرام میخاییل شولوخوف بازنویسی ترجمه ی اعتمادزاده (به آذین ) است ... موارد دیگر هم که شامل جاودان ابر مرد ادبیات معاصر به تمسخر، شعر نفهم و مهمتر از همه بحث های شاملو در مورد ویرگول گذاری در جمله است که مرتبط با بحث نیست ... حالا شاملو مترجم هست یا نیست ؟ یعنی این همه آثار ترجمه ای بیلاخ شاملو به مخاطبان شعرش بوده است ؟

تشکر

آقای معروفی عزیز، سه چهار باری متن تان را خواندم اما نمی دانم چرا باز هم بر خلافِ همیشه به دل ام ننشست. یعنی این حس به من دست داد که به بهانه ای و لابه لای تعارفاتی حرف دل خود را زده اید که شاملو هم با این رفتار آفرینشی و این جنبه های اش در زندگی خصوصی نباید بتی در ادبیات معاصر ما باشد. لطف فرموده اید و از جنگ او با کلمات گفته اید اما جان کلام این بود که ما بفهمیم او حتا مقدمات یک مترجم را هم نداشت. نه، اینها را ما می دانستیم. چیزی که نمی دانیم انگیزه ی این روشنگری ها است.

شاملو ویترین چین بود و البته هیچ یک از ما هم اسوه ی اخلاق نیستیم. همین ویترین چینی در کنار خیلی از ویژگی های برون گرایانه ی شاملو همیشه مورد رشک بوده، چون آدمِ خنثایی نبود، کسانی که مخاطبان اش بودند دورادور از او بت تراشیدند و آنها که خود را به او نزدیک تر می دیدند دوست داشتند جای او باشند و فکر می کردند که می توانند. بدون شک پذیرشِ شهرت شاملو در عاشقانه های یک شاعر در کنارِ هرزه گردی احتمالی او برای یک شاعر دیگر گران است. چون آن شاعرِ دوم نه اهل ویترین چینی بوده که دلدارش را در چشم ادبیات ایران فرو کند و نه آن قدر شور زندگی داشته که پیشنهادِ یک هفته گشت و گذار را او بدهد. این شاملو بوده که در همه ی عرصه ها سازنده بوده و این چیزی است که شعر را از شعر متمایز می کند. باقی تعارفات است.

نامه ی رویایی در مقامِ نامه ی یک شاعرِ دیگر، یک رقیب، صرفن یک روشنگری نبود. نامه ی جدی ای است و هر کس واکنشی به آن نشان می دهد. شما لبخند زدید و من به یادِ واکنش های صادقانه ی سالیری در برابر آمادئوس افتادم. این بماند که آن خاطره در موقعیت ناعادلانه ای مطرح شده. اتهام به کسی که امکان شنیدن ندارد در غیاب هیچ شاهد دیگری ادعایی ابطال ناپذیر است، مگر خودِ رویایی آن را پس بگیرد که نیازی هم نیست. لحنِ رویایی بی شک آن قدر صادقانه است که نمی توان آن را باور نکرد. من هم مثل همه آن را بی دلیل پذیرفتم. شما هم موافق بودید انگار که نا شنیده چنین برداشتی از شاملو با بزرگی کارهای اش ناسازگار نیست و می توان به شعرهای اش نزدیک تر شد.

می توانید به این پرسش پاسخ بدهید و آن هم «پوست کنده»؟ هدف از بیانِ این خاطره ی افشاگرانه توسط آقای رویایی یا آهنگِ شما از نقلِ این پاراگراف که شاملو زبان خارجه نمی دانست چیست؟ پاراگرافی که به پیش و پسِ آن در متن تان نچسبیده و همگنی آن را از بین برده.