«با فشار مذهبی، حاکمیت خانواده‌ها دوچندان می‌شود»

محمدرضا اسکندری

گلاله، دختر جوانی است که در ایران زندگی می‌کند و از نزدیک شاهد مشکلات فراوانی است. طبق عادت، همگان که برای مصاحبه به سراغ افراد تحصیل‌کرده و مشهور می‌روند تا با آنان در رابطه با علت مشکلات و راه حل مشکلات مصاحبه کنند. برخلاف سنت همیشگی این‌بار با گلاله که تازه دیپلم گرفته و به مشکلات جامعه واقف است و با زبانی ساده و بی‌ریا به سه سوال من پاسخ داد، گفت و گو کرده‌ام.

به نظر شما علت خود کشی زنان و دختران در کردستان چیست؟

با آن‌که زنان و دختران همیشه در جامعه ما در عرصه‌های مختلفی چون فرهنگی، سیاسی، هنری و اجتماعی نقش عمده‌ای دارند و انسان‌های استقلال‌طلبی هستند ولی همیشه از حق و حقوق کاملی بر‌خوردار نبوده‌اند و به خاطر نداشتن دمکراسی و آزادی بیان مورد کم‌لطفی قرار گرفته‌اند.

با از بین بردن اعتماد به نفس زنان و با قرار دادن آن‌ها در بن‌بست و فشارهای روحی و برخوردهای فیزیکی که روی زنان و دختران انجام می‌دهند منجر به اقدام به خود‌کشی از سوی آن‌ها می‌شوند. متأسفانه حتی در قرنی که ما زندگی می‌کنیم در ایران و کردستان به خاطر فقر فرهنگی و وجود مرد سالاری زنان و دختران، انسان‌های درجه دو محسوب می‌شوند و به عنوان یک انسان کامل به حساب نمی‌آیند.

در چنین جوامعی زنان از هر گونه آزادی اصلاً برخوردار نیستد یا این‌که این آزادی بسیار کم‌رنگ است و با رعایت نکردن حق و حقوقشان و بی‌احترامی کردن و دور نگه داشتن آن‌ها از فعالیت‌ها، آن‌ها را انسان‌های ضعیف جلوه می‌دهند.

زنان و دختران با داشتن چنین مشکلاتی از طرف خانواده و شوهران خود مورد هیچ‌گونه حمایتی قرار نمی‌گیرند در حالی که باید تفاوتی میان زن و مرد نباشد بی‌عدالتی و تبعیض را نسبت به زنان انجام می‌‌دهند و با پایمال کردن حق زنان و دختران و روبه‌رو کردن آن‌ها با آینده‌ای مبهم موجب قربانی کردن آن‌ها می‌شوند.

اگر به یکی دیگر از دلایل بپردازیم فشار مذهبی است که اگر کمبود فرهنگ باشد موجب خودکشی زنان و دختران می‌شود چون خانواده‌ها و همسران با فشار مذهبی حاکمیت خود را دوچندان می‌کنند.

با بودن مذهب، خانواده‌ها و همسران نسبت به زنان و دختران حساسیت بیشتری نشان می‌دهند و با افکار بسته مذهبی روابط اجتماعی، فرهنگی و تمام فعالیت‌های زنان و دختران به طور اتوماتیک تحت تأثیر مسایل مذهبی خشک قرار می‌گیرد.

مشکلات اقتصادی، کمبود امکانات، بیکاری شدیدی که برسر زنا‌ن و دختران ما حتی بعد از تحصیلات عالی وجود دارد. همه این مسایلی که به آن‌ها اشاره کردیم باعث به وجود آمدن انواع مشکلات روحی روانی در زنان ودختران ما شده و برای اثبات همین امر می‌توان به خودکشی‌ها و خوسوزی‌هایی که هر روزه در ایران و کردستان رخ می‌دهد اشاره کرد.

در آخر به همه زنان و دختران ایران و کردستان می‌گویم که خودکشی و خودسوزی راه حل هیچ کدام از مسایل نیست بلکه فرار از مسایل است‌. پس باید برای آزادی تلاش کرد...

به نظر شما علت طلاق چیست؟

طلاق ظلمی دیگر به زنان است. زنان در ایران و کردستان همیشه قربانی قوانین بربریتی هستند که بر جامعه ما حاکم است. رفتارها و باورهای نادرست، محدودکردن حق و حقوق زنان، فشارهای روحی، رفتار‌های فیزیکی و ضعیف جلوه دادن زنان باعث می‌شوند که زنان دیگر قادر به ادامه زندگی نباشند.

در این سال‌های اخیر، طلاق به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات جامعه ما مبدل شده است. حکومت برای حل آن اقدام جدی انجام نداده. بلکه با قوانین مرتجع و ضد انسانی و مذهبی خود عامل اصلی اکثریت این طلاق‌ها است.

با بودن قوانینی که در طلاق است به زنان کاملاً ظلم می‌کنند و آن‌ها را یک انسان ضعیف و درجه دو به حساب می‌آورند. قوانینی که در طلاق به زنان ظلم می‌کنند عبارتند از:

۱. حق طلاق با مردان است. با این‌که اکثریت طلاق‌ها به علت بی‌کفایت بودن، اعتیاد، بیکاری و دیگر مشکلاتی که از طرف مردان هست. ولی باز هم با این همه حق طلاق با مردان است.

۲. حق حضانت فرزند در هر حالی با پدر یا جد پدری است. در نود درصد از طلاق‌ها حق حضانت فرزند با مردان بوده با این‌که اگر پدر چندان هم صلاحت نداشته باشد. در مواردی هم اگر فرزند را به مادر بدهند با پیش‌قراردادهای سخت فرزند را به او می‌هند.

طلاق راه پایان مشکلات برای زنان نیست چون قبول کردن یک زن بدون همسر در خانواده‌ها و اجتماع بسیار مشکل است. در این حال بعضی از زنان که خود را در چنین بن‌‌بستی می‌بینند. متأسفانه چون سازمان یا مکانی برای حمایت از خود نمی‌بینند دست به اعمال بسیار خطرناک می‌زنند که جبران آن برای اکثریت خانواده‌ها مقدور نیست.

بیایم دیگر به زنان طلاق گرفته مانند یک مجرم یا گناه‌کار نگاه نکنیم بلکه مانند یک انسان که دارای مشکلاتی است نگاه کنیم و در حل مشکلات به آنان یاری رسانیم. در سر راه آنان موانع به وجود نیاوریم، زنان هم انسان هستند، یک انسان کامل.

علت ازدواج دختران در سنین کم چه می‌تواند باشد؟

متأسفانه همان‌طور که می‌دانیم در ایران و کردستان هیچ‌وقت زنان و دختران از حق و حقوق خاصی برخوردار نبوده‌اند و از حقی به نام دمکراسی محروم بوده‌اند. همیشه زنان و دختران از نظر جسمی و روحی از طرف خانواده و حکومت تحت فشار بوده‌اند و مورد کم‌لطفی و اذیت و آزار قرار گرفته‌اند.

اکثر خانواده‌ها در جامعه ما به خاطر دور بودن از رسانه‌ها و بی‌توجهی به آنان و بی‌سواد بودن و پایبند بودن به سنت قبیله‌ای فکر کردن و باورهای کهنه‌پرستانه زنان و دختران را مجبور به هر کاری می‌کنند.
چون مذهب در جامعه ما بدون نقش نبوده، به خاطر مذاهب اسلامی و تبلیغاتی که در اسلام در مورد ازدواج دختران وجود دارد‌،در سنین کم دختران را وادار به ازدواج می‌کنند و می‌گویند باید این سنت را به جا آورد.

به خاطر طرز فکری که درون خانواده‌ها است، دختران باید تن به چنین خواسته‌هایی بدهند و کاملاً کورکورانه آن را قبول کنند. اکثریت این ازدواج‌ها به خاطر نداشتن نقاط مشترک و تفاهم منجر به انواع مشکلات بعدی برای دختران می‌شود. بعضی از این مشکلات عبارتند از طلاق، خودکشی، افسردگی، فرار از خانه و غیره.

یکی دیگر از دلایل ازدواج دختران در سنین کم وجود تضاد طبقاتی شدیدی است که در ایران حاکم است. برای اثبات وجود تضاد طبقاتی در ایران می‌توان به وجود مناطق فقیرنشین در اطراف شهرهای کوچک و بزرگ اشاره کرد.

در این مناطق امکانات اموزشی، رفاهی و بهداشتی مناسب وجود ندارد و همین باعث می‌شود که خانواده‌ها در خیلی از موارد مانند اقتصاد،فرهنگ، سواد و‌... از جامعه عقب باشند. درچنین خانواده‌هایی مسلماً دختران خیلی بیشتر از پسران مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرند.

طبق آمار حکومتی روزانه در این مناطق چندین زن و دختر دست به خودکشی می‌زنند. و چند صد نفر از دختران و زنان در این مناطق مورد اذیت و آزار جسمی، جنسی و روحی قرار می‌گیرند.