خوانندگان باليوود در فيلمی از هاليوود

پرويز جاهد

این برنامه را از اینجا بشنوید

قلب توانمند(A Mighty Heart) ساخته مايکل وينتر باتم، يک فيلم سياسی خبری درجه يک با شخصيت پردازی خوب و ضرباهنگ دقيق و فضا سازی عالی است. اين فيلم بر اساس رمان اتوبيوگرافيکال قلب توانمند: زندگی و مرگ شجاعانه همسرم دنی پرل نوشته ماريان پرل ساخته شده و ماجرای ربوده شدن و قتل روزنامه نگاری آمريکايی به نام دنی پرل خبرنگار روزنامه وال استريت ژورنال است که در سال 2002 در شهر کراچی پاکستان به وسيله عده ای از مسلمانان تندرو ربوده شده و در مقابل دوربين ويدئو گردن زده شد.

پوستر فیلم

فيلم از ديد ماريان پرل همسر فرانسوی دنيل روايت می‌شود. روايت فيلم خطی است بدون پيچيدگی‌های داستانی يا روايتی و تنها در برخی صحنه‌ها با استفاده از فلاش بک به گذشته دنی و همسرش، آغاز آشنايی آنها و مراسم ازدواجشان ارجاع داده می‌شود.

به دلايل امنيتی بخش مهمی از فيلم به جای پاکستان در هندوستان فيلمبرداری شده با اين حال تماشاگر فضای شلوغ، پرهرج ومرج و نا امن کراچی را باور می‌کند. داستان به گونه ای پيش می‌رود که بيننده با آنکه از سرانجام تراژيک آن خبر دارد به شدت درگير آن می‌شود و باز هم منتظر است که ماجرا برخلاف آنچه که در واقعيت اتفاق افتد به شکل ديگری به پايان برسد.

آنجلینا جولی در فیلم قلب توانمند

فيلم شروع آرامی دارد اما به تدريج با ناپديد شدن دنی تا لحظه قطعی وقوف ماريان از قتل او، ريتم آن تندتر و تندتر می‌شود.

مايکل وينتر باتم فيلمسازی است که توجه زيادی به مسائل پرتنش سياسی در جهان معاصر دارد. فيلم‌های او با اينکه تنوع زيادی از نظر موضوع دارند اما عمدتا بر اساس رويدادهای سياسی و اجتماعی جهان امروز ساخته شده اند. در به سارايوو خوش آمديد به درگيری‌های نظامی در منطقه بالکان پرداخت، در راهی به گوانتانامو که بخش مهمی از آن در بلوچستان ايران ساخته شد، وضعيت زندانيان گوانتانامو را که بدون محاکمه به بند کشيده شده اند به تصوير کشيد و در فيلم در اين جهان(In This World) فرار دو جوان افغانی و پناهنده شدن آنها به انگليس را موضوع فيلم خود قرار داد.

در قلب توانمند نيز وی به سراغ موضوعی بسيار حساس و تکان دهنده رفته و به کمک خاطرات خانم ماريان پرل سعی کرده موقعيت خطرناک و آسيب پذير روزنامه نگاران در جهان امروز را که مجبورند به خاطر حرفه شان به قلب خطر بزنند، تصوير کرده است. سبک داکيودراما، دوربين روی دست پرتحرک، نورپردازی صحنه‌ها با نور طبيعی و ضرباهنگ تند که سبک غالب فيلم‌های وينترباتم است در اين فيلم نيز به کار گرفته شده و لحن مستندی به فيلم بخشيده است.

کتاب قلب توانمند

با اينکه حضور تحميلی آنجلينا جولی ستاره زيبای هاليوود در نقش ماريان پرل می‌توانست لطمه زيادی به مستندگرايی و باورپذيری تماشاگر وارد کند اما وينتر باتم با هوشياری خانم جولی را از قالب و شمايل کليشه ای و متعارف آن جدا ساخته و هويت جديدی به او بخشيده است.

قلب توانمند با اينکه قابليت‌های يک فيلم جذاب و سرگرم کننده هاليوودی را دارد اما وينترباتم با پرهيز آگاهانه اش از به کارگيری کليشه‌های هاليوودی و سانتی مانتاليسم رايج در مسير ديگری حرکت می‌کند و به فيلمی چالش برانگيز و تکان دهنده در باره روزنامه نگاری بدل می‌شود که قربانی درگيری‌ها و جدال‌های سياسی و ايدئولوژيک پيچيده ای شد که جهان مروز را به ستوه آورده است.

وينتر باتم با تاکيد بر يهودی بودن پرل، تلويحا بر قربانی شدن او به خاطر وابستگی نژادی و مذهبی اش صحه می‌گذارد.

دنی با اينکه می‌داند نبايد هويت يهودی خود را برملا کند اما همه جا خود را يهودی معرفی می‌کند. در صحنه ملاقات او با شيخ جيلانی يکی از رهبران تندروی اسلامی، وی پس از شنيدن حرف های ضد يهودی شيخ، هويت يهودی خود را برای او آشکار می‌کند. تروريست‌ها نيز پس از ربودن دنی او را جاسوس سيا و موساد معرفی می‌کنند در حالی که سازمان سيا رسما اعلام می‌کند که دنی هيچ رابطه ای با آنها نداشته است.

موسيقی قلب توانمند ساخته مولی نای من و هری اسکورت است.

اين دو آهنگساز با درنظر گرفتن فضای پرتنش فيلم، ريتم تند و تعليق نهفته در آن، قطعات مختلف موسيقی اين فيلم را ساخته اند.

به علاوه آنها بر اساس جغرافيای فيلم و پس زمينه فرهنگی آن از تصنيف‌ها و ترانه‌های روز و مردم پسند منطقه هند و پاکستان به عنوان فضا سازی در فيلم استفاده کرده اند.

شيوه استفاده آنها از اين ترانه‌ها در اين فيلم با طرز به کارگيری آنها در سينمای باليوود هند کاملا متفاوت است. برخی از اين ترانه‌ها متعلق به آشا بوسله خواننده مشهور سينمای هند است که در بيشتر فيلم‌های سينمای باليوود لب خوانی کرده است. ساشا يکی از پرکارترين خوانندگان هندی است که تعداد ترانه‌هايی که خوانده است از مرز 12 هزار فراتر می‌رود.

لاتا منگشکار خواهر ساشا نيز يکی ديگر از خوانندگان سرشناس سينمای هند و از خوانندگان ديگر ترانه‌های اين فيلم است. نام وی در فاصله سال‌های 1991-1974 به عنوان رکورد دار پرکارترين خواننده زن هندی در کتاب رکورد گينس ثبت شده است. وی بيش از 25 هزار ترانه به زبان‌های مختلف هندی خوانده است.

علاوه بر آهنگ‌ها و ترانه‌های هندی، آهنگی از گروه فرانسوی نوول وگ(به معنی موج نو) در فيلم شنيده می‌شود با عنوان طرز حرف زدن(Manner of Speaking) که تمی عاشقانه و اندوهناک دارد. موسيقی گروه نوول وگ، ترکيبی از موسيقی نيو ويو(New Wave) و پانک است. سبک آنها همچنين از سبک بوسانووا(Bossa-Nova) که در دهه شصت در فرانسه مطرح بوده اند متاثر است. بوسا نووا نيز در زبان پرتغالی به معنی موج نوست.