| رادیو زمانه > خارج از سیاست > هفت هنر > فيليپ گلس و اپرای گاندی | ||
فيليپ گلس و اپرای گاندی
فيليپ گلس آهنگساز سرشناس و مينی ماليست آمريکايی ۷۰ ساله شد و ارکستر ENO لندن نيز به همين مناسبت يکی از مهم‌ترين آثار او را که اپرايی در باره مهاتما گاندی است در سالن کولسيوم لندن به روی صحنه آورده است.
اپرای ساتياگراها(Satyagraha) که در ۱۹۸۰ نوشته شده، دومين بخش از تريلوژی فيليپ گلس با عنوان پرتره(Portrait) است که در باره مردان بزرگی ساخته شده که دنيا را تغيير داده اند. قسمت دوم اين سه‌گانه در باره انيشتين و قسمت سوم آن در باره آخناتن(Akhnaten) فرعون مصر است. اپرای ساتياگراها(به معنی نيروی حقيقت) به کارگردانی فليم مک درموت(Philip McDermott) به دوران زندگی گاندی رهبر معنوی و سياسی هند درآفريقای جنوبی می‌پردازد، دورانی که دکترين ضد خشونت او بر عليه امپرياليسم، نژادپرستی و استعمار شکل گرفت. اجرای اين اپرا در شرايط امروز و در حالی‌که خشونت دنيا را فرا گرفته است، می‌تواند بار ديگر توجه‌ها را به ايده‌های صلح‌طلبانه مهاتما گاندی جلب کند. اين اپرا با دربرداشتن تفکر فلسفی شرق، گذشته، حال و آينده را به هم گره می‌زند و روايت آن در طول زمان، مرتب بين گذشته و حال حرکت می‌کند.
ارواح سه متفکر بزرگ قرن که ايده‌های مشابه‌ای در سر داشته‌اند يعنی تولستوی، رابيندرانات تاگور و مارتين لوترکينگ، شاهدان خاموش ماموريت بزرگ گاندی اند. کار فيليپ گلس عالی است اگرچه برخی از منتقدين آن را بيش از حد جدی و کمی طولانی يافته اند. بازی آلن اوک(Alan Oke) در نقش گاندی بدون نقص است. همينطور بازی و صدای النا زانتوداکيس در نقش منشی گاندی يعنی خانم شلسن. يوهانس دبوس، رهبری ارکستر ENO را به عهده دارد و جولين کروچ طراحی صحنه آن را انجام داده است. در اين اپرا، خدايان هندو شانه به شانه انسان‌های معمولی حرکت می‌کنند و اميد از دل محروميت زاده می‌شود. در پايان نمايش نيز گاندی و مارتين لوتر کينگ در مقابل ابرهای تهديد کننده‌ای قرار می‌گيرند که نشانه‌ای از ترور قريب‌الوقوع آنها به دست عوامل کسانی است که آنها عليه شان مبارزه کردند. کلام موزون و آهنگين اپرا از متن سانسکريت بهاگاوادا گيتا(آواز خداوند) گرفته شده است. متنی که گاندی دائما به آن رجوع می‌کرد.
فيليپ گلس خود نيز شب قبل از اجرای اپرا در سالن کولسيوم با آندرو کلمنتس منتقد هنر انگليسی در باره اين نمايش و آثار ديگرش به گفتگو پرداخت. شهرت فيليپ گلس بيشتر به خاطر سبک موسيقی مينی ماليستی او و موسيقی‌هايی است که برای فيلم‌هايی چون ميشيما(ساخته پل شرايدر)، مستند زندگی بدون توازن(Koyaanisqatsi ساخته گادفری رجيو)، کوندون(مارتين اسکورسيزی)، مستند مه جنگ(ارول موريس) ساعت ها(Hours)و ترومن شو ساخته است. -----------------------------  |
||
