حقوق بشر و حضور احمدی‌نژاد در نیویورک

پانته‌آ بهرامی

در آستانه‌ی ورود محمود احمدی‌نژاد به نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل، گروه‌های مختلفی خود را برای نشان دادن واقعیت آن‌چه در ایران می‌گذرد، آماده کردند.

در این کنفرانس مطبوعاتی که حدود یک‌صد خبرنگار ایرانی و غیر ایرانی و نمایندگان سازمان‌های حقوق بشری و مدنی حضور داشتند، شیرین عبادی و مریل مگوار از موسسه‌ی زنان برندگان جایزه‌ی نوبل، و هم‌چنین هادی قائمی و فراز صانعی به سئوالات خبرنگاران پاسخ دادند.

کمپین بین‌المللی حقوق بشر با انتشار یک بولتن نقض حقوق بشر در ایران را مستند و تاکید کرد که هدف رسانه‌های بین‌المللی در مصاحبه با احمدی‌نژاد، رییس دولت ایران باید بیشتر روی مسئله‌ی نقض حقوق بشر متمرکز باشد تا انرژی هسته‌ای.

شیرین عبادی برنده‌ی جایزه‌ی نوبل به دستگیری نسرین ستوده، وکیل بسیاری از زندانیان سیاسی در ایران اشاره کرد و در جریان پاسخ به سئوالات خبرنگاران چندین مورد نقض حقوق بشر را متذکر شد و ادامه داد: «تکنولوژی به کمک ما آمده است و به کمک اینترنت با گروه‌های دیگر در ارتباط هستیم. همین‌طور موسسه‌ی زنان برندگان جایزه‌ی نوبل که من و همکار عزیزم میرید Mairead Maguire به نمایندگی از آن در اینجا هستیم، این ارتباط را برای ما تسهیل می‌کند.

شیرین عبادی به دستگیری نسرین ستوده، وکیل بسیاری از زندانیان سیاسی در ایران اشاره کرد

برای مثال وقتی نسرین ستوده دستگیر شد، ظرف مدت یک ساعت به کلیه‌ی موسسات و سازمان‌ها و رسانه‌ها اطلاع داده شد. خوشبختانه جنبش فمنیستی در کشورهای اسلامی هم رو به گسترش است و ما سعی می‌کنیم ارتباط خود را با کشورهای اسلامی حفظ کنیم.»

پرونده‌ی بهایی‌ها

در ادامه‌ی این کنفرانس مطبوعاتی، شیرین عبادی به یکی از پرونده‌های بهاییان به عنوان یکی از موارد نقض حقوق بشر اشاره کرد و افزود: «هفت نفر از رهبران جامعه‌ی بهایی سه سال پیش در ایران دستگیرشدند. دولت آنان را متهم به جاسوسی برای اسراییل و آمریکا کرد. من و همکارانم در کانون حقوق بشر وکالت آنان را به عهده گرفتیم. این هفت نفر یک‌سال و نیم زندان بودند، بدون اینکه به ما اجازه‌ی ملاقات بدهند. مدت‌ها در سلول انفرادی بودند. بالاخره بعد از پایان تحقیقات و رفتن پرونده به دادگاه، به من اجازه دادند که پرونده را بخوانم.

من کوچک‌ترین دلیلی برای ادعای دادستان در پرونده نیافتم. اگر این پرونده توسط یک قاضی بی‌طرف رسیدگی می‌شد، می‌بایست بلافاصله حکم تبرئه صادر می‌شد، ولی متاسفانه در دادگاه اول، هرکدام به بیست سال حبس محکوم شدند. به طور شفاهی به همکاران من که در ایران هستند، گفته‌اند که در دادگاه تجدید نظر این بیست سال را به ۱۰ سال تبدیل کرده‌اند و باید بگویم ده سال بسیار ناعادلانه است. دادگاه‌های ایران استقلال رای خود را از دست داده‌اند. به این دلیل در ایران افراد بی‌گناه این چنین محاکمه می‌شوند. تکرار می‌کنم در پرونده کوچکترین دلیلی برای ادعای دادستان نبوده است.»

شیرین عبادی می‌گوید: «من کوچک‌ترین دلیلی برای ادعای دادستان در پرونده‌ی هفت مدیر جامعه بهایی نیافتم»

هادی قائمی از کمپین بین‌المللی حقوق بشر در مورد یکی از شرکت‌کنندگان که برنده‌ی جایزه نوبل بوده است گفت: «خانم مرین مگوار Mairead Maguire ایرلندی و در سال ۱۹۷۸ برنده‌ی جایزه صلح نوبل شدند. جالب است که دولت ایران همواره ادعا می‌کند اعتراضات بین‌المللی یک حربه‌ی صهیونیستی و غربی است. خانم مگوار در کشتی‌ای که برای حمل آذوقه به نوار غزه می‌رفت حضور داشت. او از حقوق مردم فلسطین دفاع می‌کند و در عین حال از حقوق مردم ایران هم دفاع می‌کند. همان‌گونه که در سخنان امروز وی مشخص شد، موضوع این است که حقوق مردم، حقوق بشر و کرامت انسانی، جهان‌شمول و فرامرزی در دنیای امروز است.»

پیامد دستگیری وکلا

چه نگرانی‌های جدی‌ای در مورد حقوق بشر در ایران وجود دارد؟ باتوجه به اینکه بسیاری از وکلای زندانیان سیاسی در زندان هستند و میرحسین موسوی نیز ممکن است سرنوشت آقای منتظری را پیدا کند؟

آن‌چه بسیار نگران‌کننده است، روند سیستماتیک سرکوب‌هاست که از همه سو آغاز شده است. همین که در کل می‌خواهند وکلا را از روند آن‌چه دادگاه، خوانده می‌شود حذف کنند و با ارعاب و زندانی کردن‌شان قصد دارند آنان را از صحنه‌ی دادرسی حذف کنند، به این معنا است که وضعیت می‌تواند خیلی بدتر از این شود. هر اندازه شکنجه و دستگیری‌های غیر عادلانه انجام می‌گرفت و هر اتفاقی که می‌افتاد، این وکلا بودند که می‌توانستند به طور مستند در مورد پرونده‌های موجود صحبت کنند. اگر آنان حذف شوند، چه بازجویان و چه دادرس‌ها و قاضی‌ها دیگر هیچ جای نگرانی نخواهند داشت که اعمال خلاف‌شان گزارش و دیده شود.

احمدی‌نژاد با مواضع ضد آمریکایی و ضد اسراییلی، وجهه‌ای در میان کشورهای عربی پیدا کرده و بعد از سرکوب معترضین این وجهه کمتر شده است. نظر شما در این زمینه چیست؟

از آنجا که مردم عرب و خاورمیانه زیر حکومت‌های دیکتاتوری که از سوی آمریکا نیز حمایت می‌شود، قرار دارند، هرکسی که در مقابل آمریکا بایستد برای‌شان حالت قهرمان پیدا می‌کند. واقعیت آن است که مردم دنیای عرب بعد از انتخابات ایران بیشتر و بیشتر می‌بینند که دولت احمدی‌نژاد با مردم خودش، رفتاری می‌کند که تفاوتی با رفتار ارتش و دولت اسراییل با مردم فلسطین در نوار غزه و کرانه‌ی باختری ندارد. هر دو از یک جنس است و به هم نیاز دارند که رفتار خودشان را تعبیر و تفسیر کنند.

هادی قائمی

آیا کمپین بین‌المللی حقوق بشر ایران در طول سفر احمدی‌نژاد برنامه‌ی خاصی دارد؟

گزارشی که امروز پخش کردیم راهنمایی برای خبرنگاران خارجی بود که چگونه در مصاحبه‌ها نگذارند مسئله‌ی حقوق بشر بدون پاسخ بماند. تمام تلاش ما این خواهد بود که تمرکز رسانه‌ها فقط روی موضوع هسته‌ای نماند و از احمدی‌نژاد سئوالاتی کنند که واقعیت درون ایران را منعکس کند.

گزارشگر ویژه برای ایران

فراز صانعی از دیده‌بان حقوق بشر عنوان کرد با وجود نقض حقوق بشر در ایران، حدود ۱۰ سال است که ایران گزارشگر ویژه‌ای از سازمان ملل برای بررسی نقض حقوق بشر در این کشور ندارد.

از او می‌پرسم: علت عدم فرستادن گزارشگر ویژه چیست؟ سازمان ملل حاضر نیست یا ایران اجازه‌ی سفر نمی‌دهد؟

فراز صانعی می‌گوید: «ایران متاسفانه اجازه‌ی سفربه گزارشگران ویژه برای بررسی دستگیری و شکنجه نمی‌دهد.

ما تقاضاهای فراوانی از سازمان ملل در این مورد کرده‌ایم و سازمان‌های حقوق بشر پیشنهاد فرستادن یک گزارشگر در مورد همه‌ی وجوه در ایران و نه فقط در مورد شکنجه را مطرح کرده‌اند. ما فکر می‌کنیم این ممکن است تاثیرگذار باشد و ایران عکس‌العملی نشان دهد.

ما در چند هفته‌ی اخیر به کانادا سفرکردیم. کانادا مسئولیت تنظیم قطع‌نامه‌ی حقوق بشر را برعهده گرفته است. ما از کانادا تقاضا کردیم که پیشنهاد یک گزارشگر ویژه برای ایران را در قطعنامه بگنجاند.

هنوز دولت کانادا در حال صحبت و تصمیم‌گیری با اتحادیه‌ی اروپا است تا این مکانیزم را درقطعنامه بگنجاند. زیرا بسیاری از کشورهایی که در سازمان ملل هستند مقاومت می‌کنند و نمی‌خواهند روی یک کشور تمرکز شود. جامعه‌ی بین الملل باید روی قطعنامه رای دهد. احتمالاً در ماه دسامبر و قطعنامه در سال آینده تصویب می‌شود.»

منصور اسانلو

پرونده‌ی منصور اسانلو

شیرین عبادی وکیل دادگستری که مدتی است در خارج از کشور به‌سر می‌برد، در مورد نقض حقوق بشر در مورد فعالین کارگری اظهار داشت: «برخلاف آن که ادعا می‌کنند که جنبش سبز متعلق به طبقه‌ی متوسط و طبقات بالاست، اساساً چنین نیست و کارگران نقش اساسی و فعال در آن دارند.

هرکس که در ایران به دنبال تشکیل سندیکای مستقل باشد با مقاومت حکومت روبه‌رو می‌شود و سر از زندان در می‌آورد. نمونه‌ی آن منصور اسانلو، رییس اتحادیه‌ی کارگران اتوبوس‌رانی شرکت واحد است که به جرم سندیکاخواهی به پنج سال زندان محکوم شد. پس از آنکه آی‌ال‌او فشار زیادی به دولت ایران آورد، آنها قول دادند که او را آزاد کنند. دولت به اسانلو پیشنهاد کرد در صورت آزادی صحبت نکند، ولی اسانلو حاضر به چنین تعهدی نشد.

در نهایت برای اینکه او را مجبور به این کار کنند عروس او را می‌دزدند و آنقدر می‌زنند که بچه‌اش سقط شود. این را خانواده‌اش اعلام کردند و شکایت کردند و هیچ‌کدام فایده نداشت. بعد دیدند که هیچکدام فایده ندارد. در نتیجه برای اسانلو پرونده‌ی دیگری درست کردند و گفتند با مخالفین حکومت در زندان ارتباط برقرار کرده است و او را به یک‌سال زندان اضافه محکوم کردند. اسانلو نمونه‌ی منحصر به فرد نیست. در زندان‌های ایران فعالان کارگری زیادند. برای کمبود وقت فقط به مورد ایشان اشاره کردم.»