آخرین وضعیت زندانیان سیاسی در ایران

مجتبی سمیع‌نژاد

جمهوری اسلامی دو روز قبل با فشار فعالان حقوق بشر و کشورهای غربی مجبور شد درخواست عضویت خود را از شورای حقوق بشر سازمان ملل پس بگیرد که نقض حقوق زندانیان و نگهداری هزاران زندانی به دلیل اعتراض و فعالیت‌های سیاسی و مطبوعاتی از عمده‌ترین دلائل مخالفت عضویت ایران بود.

از موارد مهم نقض حقوق زندانیان مسأله‌ی سلامت جسمی و روحی آنان در زمان بازداشت است که بر اثر فشارهای وارد شده در دوران بازجویی به ویژه در سلول‌های انفرادی حساسیت‌های زیادی را ایجاد کرده است.

مصطفی کواکبیان نماینده اصلاح‌طلب مجلس در مصاحبه با پارلمان نیوز با اشاره به وضعیت جسمانی زندانیان سیاسی و ناراحتی‌هایی که در زندان برای آنها همچون بیماری قلبی، عصبی- عضلانی، تنفسی و… ایجاد می‌شود، گفت: «موضوع سلامت جسمانی و بیماری‌هایی که زندانیان در طول دوران بازداشت به آن دچار می‌شوند می‌تواند زیرِ مجموعه‌ی طرح تحقیق و تفحص از بازداشتگاه‌های کشور مورد بررسی قرار گیرد.»

وی خبر داده که «تقاضای تحقیق و تفحص از بازداشتگاه‌های کشور در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس به تصویب رسیده است»، اما اینکه در صورت تصویب آیا این گزارش نیز به سرنوشت دیگر گزارش‌های مشابه در به نتیجه نرسیدن دچار خواهد شد یا نه، امری است که گذر زمان آن را مشخص خواهد کرد.

با این همه همچنان و به صورت مداوم اخبار نگران کننده‌ای از زندانیان سیاسی به گوش می‌رسد. سایت «کلمه» به نقل از مادر هنگامه شهیدی گزارش داده که وی به خاطر ناراحتی‌های جمسی بیشتر هفته‌ی گذشته را در بهداری زندان اوین بستری بوده است. هنگامه شهیدی که از ناراحتی قلبی و مشکلات روحی که در بازداشت اولیه‌اش تشدید شده رنج می‌برد با وجود داشتن محکومین قطعی شش سال زندان که به تأیید دادگاه تجدید نظر رسیده برخلاف قانون باز هم در بند امنیتی ۲۰۹ زندان اوین نگهداری می‌شود.

هنگامه شهیدی

از مشهد نیز خبر می‌رسد که هاشم خواستار در زندان وکیل‌آباد مشهد به بیماری‌های داخلی و قلبی مبتلا شده است. سایت «جرس» گزارش داده است، علیرغم عدم وجود سابقه‌ی قبلی بیماری قلبی، این معلم بازنشسته مشهدی در طول مدت زندان به شدت بیمار شده و به مشکلات بینایی و فشار خون نیز مبتلا شده است. از ۲۵ خرداد ماه خواستار تنها ۱۵ روز خارج از زندان بوده است. شبنم مددزاده و مهدی محمودیان از دیگر زندانیانی هستند که با وجود وخامت حال جسمی، طی هفته‌های گذشته هنوز مورد رسیدگی پزشکی قرار نگرفته‌اند.

مسعود آقایی، همسر بدالسادات مفیدی، دبیر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران نیز از ادامه‌ی فشارها بر همسرش خبر داده و گفته است: «علاوه بر ناراحتی‌های قلبی و عصبی که از یک ماه پیش مفیدی به آن دچارش شده، طولانی شدن زمان بازجویی‌ها و بلاتکلیفی وی نیز باعث افزایش نگرانی خانواده شده است.»

رمضان احمد کمال، اهل شهر قامشلو در کردستان سوریه نیز به دلیل ابتلا به بیماری‌های مختلف قادر به تحمل شرایط زندان نیست و باید در خارج از زندان مورد رسیدگی پزشکی قرار گیرد، علیرغم اینکه اقدامات قانونی برای رسیدگی پزشکی به این زندانی بارها انجام شده، ولی مسئولین زندان اوین از درمان این زندانی خودداری می‌کنند.

فشار بر معلمان زندان در آستانه روز معلم

در آستانه‌ی روز معلم زندان و صدور حکم‌های سنگین برای معلمان بازداشتی مورد اعتراض محافل حقوق بشری گروه صنفی معلمان قرار گرفته است. شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان اعلام کرده که در اعتراض به صدور احکام سنگین حبس و اعدام برای معلمان زندانی از ۱۲ تا ۱۸ اردیبهشت به اعتصاب غذا دست می‌زند.

با این وجود روز شنبه هفته‌ی جاری سه معلم همدانی به نام‌های علی نجفی، محمد خانی و سعید جهان آرا در پی احضار به وزارت اطلاعات همدان بازداشت شدند. قربان احمدی و حسین باستانی‌نژاد دو معلم دیگر بازداشتی هستند که خود و خانواده‌های‌شان برای عدم اطلاع‌رسانی تحت فشار بازجویان قرار گرفته‌اند.

رسول بداقی عضو کانون صنفی معلمان ایران که از شهریور ماه در بازداشت به سر می‌برد اعلام کرده است که در اعتراض به وضعیت بد كيفی و كمی آموزش و پرورش کشور در روزهای ۱۱ و ۱۲ اردیبهشت ماه دست به اعتصاب غذا خواهد زد. وی پیش‌تر در ابتدای سال جاری در اعتراض به بلاتکلیفی خود به مدت دو هفته دست به اعتصاب غذا زده بود.

یک حکم اعدام شکست، سه حکم اعدام صادر شد

در ادامه‌ی صدور احکام اعدام برای فعالان سیاسی و مدنی کردستان، یک شهروند کرد دیگر به اتهام محاربه از طریق فعالیت‌های تبلیغی به اعدام محکوم شد. با صدور این حکم آمار فعالان محکوم به اعدام کردستان به ۲۲ نفر رسید. حبیب الله گلپری‌پور که بیش از شش ماه دربازداشت به سر می‌برد به اتهام محاربه از طریق فعالیت تبلیغی و عضویت در یک حزب مخالف نظام به استناد ماده ۱۸۶ و ۱۹۰ قانون مجازات اسلامی از سوی دادگاه انقلاب مهاباد به اعدام محکوم شده است.

هم‌چنین دادگاه تجدیدنظر آذربایجان غربی حکم زندان دو شهروند اهل بوکان به نام‌های قادر محمدزاده و محمد امین عبدالهی را تأیید کرده است. به گزارش «رهانا» این دو فعال کرد که پیش‌تر به ترتیب به ۲۳ و ۱۸ سال زندان همراه به تبعید به زندان یزد و طبس محکوم شده بودند با افزایش حکم خود به اعدام مواجه شدند.

همچنین حکم اعدام امیدرضا عارفی از بازداشتی‌های بعد از انتخابات که در دادگاه بدوی به اعدام محکوم شده بود به ۱۵ سال زندان کاهش پیدا کرده است. محمدحسین آقاسی وکیل عارف با اعلام این خبر گفته است که هنوز این حکم را رؤیت نکرده است، اما به من از شکست این حکم اطلاع داده‌اند.

بلاتکلیفی و فشار بر زندانیان و خانواده‌ها از زندان تا دادگاه

پس از انتشار نامه‌ی زندانیان سیاسی بند ۳۵۰ زندان اوین و تشریح شکنجه‌ها و رفتارهای غیرقانونی بازجویان با آنها خطاب به مراجع تقلید، فشارها بر این زندانیان افزایش یافته است. به گزارش ادوارنیوز، طی روزهای اخیر تراکم زندانیان به شدت بالا رفته و در هر اتاق این بند ۳۵ تا ۴۰ زندانی اسکان داده شده‌اند. همچنین زمان تماس‌های تلفنی زندانیان نیز کاهش یافته است.

همچنین وضعیت نامناسب بند زنان زندان اوین نیز مورد اعتراض زندانیان سیاسی شده است. به گزارش «رهانا» گروهی از زنان زندانی امروز در اعتراض به عدم رعایت «اصل تفکیک زندانیان» در مقابل دفتر ریاست زندان دست به تحصن زده‌اند که با تهدید رئیس بند (رضایی» مواجه شدند، اما اعلام کرده‌اند تا تحقق خواسته‌شان به این کار ادامه خواهند داد.

در همین حال آیت‌الله بروجردی که به وضعیت نقض حقوق بشر در زندان‌ها معترض شده بود به جرم اغتشاش در زندان به مکان نامعلومی منتقل شد. مسئولین زندان ادعا کرده‌اند که وی قصد اغتشاش و شورش داشته است!

آیت‌الله بروجردی

از سوی دیگر فاطمه کمالی، همسر عمادالدین باقی از تفهیم اتهام تازه به وی خبر داد. در حالی که ۲۱ سال از انتشار کتابی به نام «واقعیت‌ها و قضاوت‌ها» می گذرد، روز سه شنبه گذشته اتهام نوشتن این کتاب به عمادالدین باقی تفهیم شد است. درطول چهار ماه گذشته باقی در سلول انفرادی و پس ازآن در سلول بسته بدون هرگونه امکانات و حتی بدون داشتن کاغذ و قلم بوده است.

عبدالله یوسف‌زادگان دانشجوی نخبه‌ی کشور نیز بعد از گذشت یک هفته از انتقال به تهران در تماس تلفنی از اینکه در بند ۲۰۹ زندان اوین است خبر داد. وی چهل روز قبل در تهران بازداشت شده و به مشهد منتقل شده بود. همچنین مجید توکلی، دانشجوی دانشگاه امیرکبیر نیز پس از بیش از چهارماه بازداشت همچنان از دسترسی به وکلای خود محروم است. او روز ۳۱ فروردین ماه و در پی ۱۲۵ روز انفرادی، به اندرزگاه ۷ زندان اوین منتقل شده است. نیز علی‌اکبر سروش که بیش از چهل و دو روز از زمان بازداشتش می گذرد، موفق به دیدار چند دقیقه ای با خانواده‌اش شده است.

سه تن از اعضای یک انجمن فرهنگی با نام‌های دکتر ابراهیم بابایی، مهدی کوهکن و محسن صادقی نور، پس از گذشت ۴ ماه از زمان بازداشت‌شان، در شرایط مبهمی در زندان اوین نگهداری می‌شوند. این سه تن که عضو گروه «فرزندان ایران بزرگ» بوده‌اند بعد از حوادث روز عاشورا بازداشت و تاکنون در بند ۲۰۹ زندان اوین نگهداری می‌شوند. این سه تن هم‌اکنون به بند ۳۵۰ زندان اوین منتقل شده و خانواده‌های آنان نیز در طول این مدت برای عدم اطلاع‌رسانی تحت فشار بوده‌اند.

عمادالدین باقی

مهدیه گلرو فعال دانشجویی که از ۱۲ آبان ماه در بازداشت به سر می‌برد به علت عدم توانایی تودیع وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی همچنان در زندان به سر می‌برد. پیش‌تر وثیقه‌ی وی ۷۰۰ میلیون تومان بود که ۵۰۰ میلیون تومان کاهش پیدا کرده است اما خانواده‌‌ی وی کماکان امکان تودیع این مبلغ سنگین را ندارند.

نادر احسنی دیگر فعال دانشجویی نیز بعد از بازداشت مجدد با پرونده‌ی جدید روبه‌رو شده است. به گزارش «فعالین حقوق بشر و دموکراسی» روز پنجشنبه ۲ اردیبهشت ماه طی احضاریه‌ای که به خانواده‌ی احسنی ابلاغ شد عنوان شده است که نادر احسنی پس از رویت آن ظرف ۳ روز خود را باید به شعبه 3 امنیت دادگاه انقلاب مستقر در زندان اوین معرفی کند. این در حالی است که وی از روز ۳۰ فروردین ماه پس از مراجعه به دادگاه انقلاب دستگیر و به بند ۳۵۰ زندان اوین منتقل شده است.

دیگر اینکه دادسرای مستقر در زندان اوین، پس از «اخذ آخرین دفاعیات» از شیوا نظرآهاری، اتهامات «تبلیغ علیه نظام» و «اقدام علیه امنیت ملی از طریق شرکت در تجمع‌های ۱۳ آبان و ۱۶ آذر» را به وی تفهیم کرده است. این در حالی است که وی شرکت در تجمع‌های ۱۳ آبان ۱۶ آذر را رد کرده و ابراز داشته در زمان برگزاری این تجمع‌ها در محل کار خود حضور داشته است.

تداوم صدور حکم‌های سنگین برای زندانیان سیاسی

آرش قاسمی در دادگاه تجدید نظر به دو سال حبس تعزیری و ابوالفضل قاسمی نیز از سوی شعبه‌ی ۲۸ دادگاه انقلاب به سه سال حبس تعزیری محکوم شد. به گزارش کمیته گزارشگران حقوق بشر، امید یاوری نیز که به همراه آرش قاسمی و ابولفضل قاسمی از بازداشتی‌های روز عاشورا هستند از سوی مقیسه، قاضی شعبه‌ی ۲۸دادگاه انقلاب، به پنج سال حبس تعزیری محکوم شده است.

میلاد فدایی اصل دانشجوی مهندسی معدن دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب که روز ۱۱ آذر ماه سال گذشته در منزلش بازداشت شده بود از دیگر دانشجویانی است که از سوی شعبه‌ی ۲۸ به یک سال حبس تعزیری محکوم شده است.

پیام فناییان از شهروندان بهایی از جمله بازداشت‌شدگان ۱۳ دی ماه گذشته است که حکم‌اش در دادگاه تجدیدنظر کاهش یافت. وی در دادگاه بدوی به اتهام شرکت در حوادث روز عاشورا به ۶ سال زندان محکوم شده بود. همسر فنائیان اعلام کرده که در دوماه آینده تقاضای عفو مشروط خواهد کرد.