جزئیات قطعنامه نقض حقوق بشر توسط ایران در سازمان ملل
بنفشه سرتیپی
پیش‌نویس قطعنامه کانادا که در آن ایران به نقض حقوق بشر متهم شده، شامگاه سه‌شنبه به وقت نیویورک (صبح چهارشنبه به وقت تهران) در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید. به این ترتیب قطعنامه مذکور برای رأی نهایی در اختیار مجمع عمومی سازمان ملل قرار خواهد گرفت.
در رأی‌گیری برای این پیش‌نویس ۷۲ کشور رأی مثبت، ۵۰ کشور رأی منفی و ۵۵ کشور رأی ممتنع دادند. نمایندگان عراق، اردن و ترکیه نیز همانند گذشته، هنگام رأی‌گیری از این نشست خارج شدند. تقریباً قریب به اتفاق کشورهای عربی در دو مرحله رأی‌گیری از ایران حمایت کردند.
در ابتدای این نشست ایران درخواست «عدم اقدام» درباره اصل پیش‌نویس داد. در صورتی که این درخواست تأیید می‌شد، قطعنامه بدون این‌که به رأی گذاشته شود، از دستور کار خارج می‌شد.
ایران تنها با اختلاف یک رأی نتوانست این متن را از دستور کار جلسه خارج کند. به عبارتی دقیق‌تر اگر تنها دو کشور از سه کشور عراق، اردن و ترکیه در این مرحله به نفع ایران رأی می‌دادند، عملاً قطعنامه از دستور خارج می‌شد. درخواست «عدم اقدام» از سوی ایران با ۷۸ رأی مثبت، ۷۹ رأی منفی و ۲۴ رأی ممتنع مواجه شد.
یکی از نکات قابل ذکر در این دو رأی‌گیری، آرأی کشورهای حوزه بالکان بود. کشورهایی همانند آلبانی، بوسنی و هرزگوین، صربستان، کرواسی و مقدونیه در کنار دیگر کشورهای این حوزه، در هر دو مرحله رأی‌گیری، علیه ایران رأی دادند.
کشورهایی موافق
آلبانی، آندورا، آرژانتین، استرالیا، اتریش، باهاما، بلژیک، بلیز، بوسنی هرزگوین، بلغارستان، بروندی، کانادا، شیلی، کاستاریکا، کرواسی، قبرس، جمهوری چک، دانمارک، السالوادور، استونی، فیجی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، هندوراس، مجارستان، ایسلند، ایرلند، اسرائیل، ایتالیا، ژاپن، لتونی، لیبریا، لیختن اشتاین، لیتوانی، لوگزامبورک، جزایر مارشال، مالت، مکزیک، میکرونزی، مولداوی، موناکو، مونته‌نگرو، نائورو، هلند، زلاندنو، نروژ، پالائو، پاناما، پاراگوئه، پرو، لهستان، پرتغال، رومانی، سنت کیتس ونس، ساموآ، سان‌مارینو، صربستان، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، سوئیس، مقدونیه، تیمور شرقی، تونگا، تووالو، اوکراین، انگلیس، آمریکا و وانوآتو.
کشورهای مخالف
همچنین پنجاه کشور به این قطعنامه پیشنهادی کانادا رأی منفی دادند. اسامی این کشورها به این شرح است:
افغانستان، الجزایر، ارمنستان، آذربایجان، بحرین، بنگلادش، بلاروس، چین، کومور، کوبا، کره شمالی، کنگو، جیبوتی، مصر، گامبیا، گینه، هند، اندونزی، ایران، قزاقستان، کویت، قرقیزستان، لبنان، لیبی، مالزی، مغرب، میانمار، نیکاراگوئه، نیجر، عمان، پاکستان، قطر، روسیه، عربستان، سنگال، سومالی، آفریقای جنوبی، سریلانکا، سودان، سوریه، تاجیکستان، توگو، تونس، ترکمنستان، ازبکستان، اوگاندا، ونزوئلا، ویتنام، یمن و زیمبابوه.
کشورهای ممتنع
آنگولا، آنتیگوآ و باربودا، باربادوس، بنین، بوتان، بولیوی، بوتساوانا، برزیل، برونئی دارالسلام، بورکینافاسو، کامرون، کیپ ورد، چاد، کلمبیا، کنگو، ساحل عاج، جمهوری دومینیکن، اکوادور، گینه استوایی، اریتره، اتیوپی، گرجستان، غنا، گواتمالا، گویان، هائیتی، جامائیکا، کنیا، لائوس، لوستو، مالاوی، مالی، موریس، مغولستان، موزامبیک، نامیبیا، نپال، نیجریه، گینه پاپائو، فیلیپین، کره جنوبی، رواندا، سنت‌لوئیس، سنت‌وینسنت، سیرالئون، سنگاپور، جزایر سلیمان، سورینام، سوازیلند، تایلند، ترینیداد و توباگو، امارات متحده عربی، تانزانیا، زامبیا و اروگوئه.
کشورهای غایب
عراق، کامبوج، آفریقای مرکزی، دومنیکن، گابن، گرانادا، گینه بیسائو، اردن، کیریباتی، ماداگاسکار، مالدیو، موریتانی، سائوتو پرنسیپ، سی‌شل و ترکیه.
بخش‌های مهم بیانیه
۱- بند نخست پیش‌نویس اشاره دارد که (مجمع عمومی) از نقض برنامه‌ریزی شده حقوق بشر و آزادی‌های اساسی مردم جمهوری اسلامی ایران عمیقاً ابراز نگرانی می‌کند.
۲- نگرانی بسیار جدی خود را از زمان تصویب قطعنامه ۱۷۶.۶۱ اعلام می‌کند و در میان مسائل دیگر مواد محرز به این شرح است:
● شکنجه و خشونت، رفتارها یا تنبیه‌های غیرانسانی و تحقیرآمیز، شامل شلاق و قطع عضو.
● اعدام در ملاء عام، شامل: اعدام‌های گروهی و سایر اعدام‌هایی که بدون رعایت مقررات ایمنی بین‌المللی انجام شده‌اند.
● سنگسار به عنوان روش اعدام و ادامه حکم‌های اعدام از این طریق.
● اعدام افرادی که زیر سن ۱۸ سال مرتکب جرم شده‌اند که بر خلاف تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس ماده ۳۷ کنوانسیون حقوق کودکان و ماده شش از پیمان بین‌المللی حقوق اجتماعی و سیاسی است.
● دستگیری، سرکوب با خشونت و محکوم کردن زنانی که از حق خود برای تظاهرات صلح آمیز استفاده کرده‌اند و ایجاد رعب علیه کسانی که مدافع حقوق بشر زنان هستند.
● افزایش تبعیض و سایر مواد نقض حقوق بشر علیه اقلیت‌های مذهبی و نژادی، زبانی و دیگران، شامل: اعراب، آذری‌ها، بلوچ‌ها، کردها، مسیحی‌ها، یهودیان، صوفی‌ها و مسلمانان سنی و مدافعان آن‌ها، به‌ویژه حملاتی که علیه بهاییت و دین آن‌ها در رسانه‌های دولتی دیده می‌شود، افزایش شواهدی که دولت اشخاص بهایی را شناسایی کرده و آن‌ها را تحت نظر دارد. این افراد از ورود به دانشگاه و فعالیت های اقتصادی محروم و دستگیری و زندان بی‌دلیل آن‌ها ادامه دارد.
● ادامه ایجاد محدودیت برنامه‌ریزی شده و جدی آزادی تجمع صلح‌آمیز و آزادی عقیده و ابراز آن، شامل: اتحادیه‌های تجاری و رسانه‌ها
● افزایش اذیت و آزار مخالفان سیاسی و مدافعان حقوق بشر در میان تمامی اقشار جامعه ایران، شامل: دستگیری و سرکوب خشن سران کارگران و تجمع صلح‌آمیز کارگران و دانشجویان.
● ادامه زندانی کردن بدون حکم دادگاه و نقض حقوق زندانیان شامل زندان‌های انفرادی طولانی‌مدت و بی‌دلیل.
۳- از دولت جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد تا تمامی تعهدات حقوق بشر خود را رعایت کند و در این زمینه قطعنامه‌های مربوطه را رعایت کند؛ به‌ویژه:
● حذف قانون و اجرأی قطع عضو، شلاق و سایر اشکال شکنجه و خشونت و تنبیه‌هایی که غیرانسانی و تحقیرآمیز هستند.
● حذف قانون و اجرأی اعدام در ملاء عام و سایر اعدام‌هایی که بدون توجه به مقررات ایمنی بین‌المللی انجام می‌شوند.
● حذف قانون و اجرای استفاده از سنگسار به عنوان روش اعدام.
● همان طوری که در کمیته حقوق کودکان در گزارشی ژانویه ۲۰۰۵ منتشر شد، اعدام افرادی که جرم آن‌ها زیر ۱۸ سال بوده است، حذف شود.
● حذف قانون و اجرای تمامی اشکال تبعیض و نقض حقوق بشر علیه زنان و دختران.
● حذف قانون و اجرأی تمامی اشکال تبعیض و سایر موارد نقض حقوق بشر علیه افرادی که از نظر مذهب، نژاد و زبان در اقلیت هستند و از تحت نظر قرار دادن افراد بر اساس عقاید مذهبی آن‌ها خودداری کند و به اقلیت‌ها دسترسی به تحصیل و اشتغال را به صورت مساوی و به همه ایرانیان بدهد.
● حق دادرسی را برپا کند و به نقض حقوق بشر بدون مجازات پایان دهد.
۴- تدابیر ویژه شورای حقوق بشر برای دیدار از ایران و سایر کارهایی که برای بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران را تشویق می‌کند و از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد که به تعهدات خود برای دعوت از نمایندگان شورای حقوق بشر و همکاری با آن‌ها عمل کند و توصیه های آن‌ها را به کار بگیرد.
۵- تصمیم می‌گیرد که اوضاع حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران را در نشست شصت و سوم تحت عنوان «بهبود و حفظ حقوق بشر» بررسی کند و از دبیر کل می‌خواهد که گزارشی فراگیر درباره اوضاع حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران ارائه دهد.
|