رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۸ آبان ۱۳۸۶
گفتگو با موریس کاپیتورن، گزارش‌گر سابق حقوق بشر سازمان ملل در حوزه ایران

«مرتضوی، آبروی ایران را به خطر انداخته است»

نیک‌آهنگ کوثر


دکتر موریس کاپیتورن، گزارش‌گر سابق سازمان ملل در حوزه حقوق بشر در ایران

گفتگو با موریس کاپیتورن را بشنوید.

دکتر موریس کاپیتورن، استاد حقوق دانشگاه بریتیش کلمبیای کانادا، به مدت هفت سال گزارش‌گر سازمان ملل در حوزه حقوق بشر در ایران بود.

تا زمانی که دولت سید محمد خاتمی با همکاری مقام‌های قوه قضاییه تلاش کردند نظر کشورهای مختلف را برگردانند تا از سال ۲۰۰۲ مانع حضور یک ناظر دیگر بر ایران شوند. در رأی‌گیری انجام شده در سازمان ملل، یک رأی به نفع ایران مانع ادامه نظارت مستقیم سازمان ملل شد.

یک سال بعد زهرا کاظمی، عکاس خبرنگار ایرانی-کانادایی در تهران بازداشت شد. او هم‌وطن موریس کاپیتورن هم محسوب می‌شد. کاظمی بنا به ادعای بازداشت‌کنندگانش پس از برخورد سرش با جسم سخت و گذراندن دوره نقاهت، جانش را ازدست داد.

کاپیتورن معتقد است از نظر کمّی، ممکن است نقض حقوق بشر نسبت سال‌های ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی کمتر شده باشد؛ ولی از نظر کیفی در همان حد است.


دکتر موریس کاپیتورن، گزارش‌گر سابق سازمان ملل در حوزه حقوق بشر در ایران

آقای کاپیتورن! چهار سال است که از قتل خانم زهرا کاظمی می‌گذرد. ولی تلاش‌های دولت کانادا به نتیجه‌ای نرسیده. چرا؟

وزارت خارجه کانادا هنوز در تلاش است تا پرونده زهرا کاظمی را به جایی برساند. موفقیت زمانی حاصل می‌شود که مقام‌های حکومتی، دستگاه دادستانی تهران را بازخواست کنند.

ولی مقام‌های مسئول مرگ خانم کاظمی قدرتمندتر از گذشته شده‌اند.

من در گزارشی نوشتم که آقای مرتضوی باید به به دادگاه فرستاده شود و معتقدم وی آبروی ایران را در عرصه بین‌المللی به خطر انداخته است.

گفته می‌شد که از درون زندان، اطلاعاتی به بیرون درز کرده که یکی از بازجوها عامل مرگ بوده است.

چون من از سال ۲۰۰۲ دیگر گزارش‌گر نبوده‌ام، اطلاعاتی به دست من نرسیده است. ولی نمی‌توانم بگویم که امکانش وجود نداشته.


دکتر موریس کاپیتورن، گزارش‌گر سابق سازمان ملل در حوزه حقوق بشر در ایران

آیا هنوز مخاطب ایرانیان هستید؟ آیا هنوز برای‌تان نامه می‌فرستند؟

با این که دیگر من نقشی در مورد ایران ندارم، ولی مردم اسم مرا شنیده‌اند. من هنوز از خیلی از ایرانیان ایمیل می‌گیرم. درباره وضعیت خودشان و خویشاوندانشان می‌نویسند. من واقعاً نمی‌توانم کمکی کنم. چون دیگر ناظر و گزارش‌گر سازمان ملل نیستم. مردم برایم از وضعیت سخت خویشاوندانشان می‌نویسند.

آیا نامه‌های مردم را به مقام‌های کانادایی منتقل می‌کنید؟

اگر چیزی هم به دست من برسد، فقط در صورتی که از یک شهروند کانادایی باشد، می‌توانم برای دولت کانادا بفرستم. چون کانادا فقط به مسائل مربوط به شهروندانش رسیدگی می‌کند.

وضعیت حقوق بشر و نقض آن را الان و آن زمان که کارتان را شروع کردید، چگونه مقایسه می‌کنید؟

آن سال‌ها، مسائل مختلفی مثل عملیات برون‌مرزی که منجر به قتل فعالان سیاسی می‌شد، مطرح بود؛ مثل واقعه میکونوس یا توطئه‌ای در رم که خنثی شد. بعد از آمدن خاتمی، این مساله به حداقل رسید. آن زمان من با افراد مختلفی در ایران گفتگو کردم؛ از جمله با آقای فلاحیان که انسان خوشایندی هم نبود.

فکر می‌کنم در مورد آزادی بیان و اطلاع‌رسانی، در دوران خاتمی اتفاقات مثبتی افتاد؛ ولی در دو سال آخر ریاست جمهوری خاتمی، همه چیز به سمت منفی شدن پیش رفت.

نقش آزادی اطلاعات را در دموکراتیزه شدن ایران چگونه ارزیابی می‌کنید؟

فراتر از دموکراتیزه کردن ایران، آزادی اطلاعات و آزادی بیان هسته مرکزی تأثیرگذاری است. اگر آزادی اطلاعات و بیان داشته باشید، شما به وسیله تمامی سیستم‌های اطلاع‌رسانی می‌توانید «رفرم» و تغییر ایجاد کنید و من آزادی بیان را در کوتاه‌مدت مقدم بر مسائلی چون مسائل زنان یا وضعیت اقلیت‌ها می‌دانم. چون می‌تواند تأثیر بزرگ‌تری روی وضعیت حقوق بشر در ایران بگذارد.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

«مرتضوی، آبروی ایران را به خطر انداخته است»
مگر شما ابرو ندارید ؟! پس وطنپرستیتان کجا رفته ؟! چرا میگذارید دشمن در لباس گزارشگر سازمان ملل در حوزه حقوق بشر اینچنین تهمتهای بی اساس و ناجوانمردانه ئی را به یکی از ! به یکی از ! به یکی از ......... های مملکتمان وارد کند ؟! چرا نمیروید تحقیق کنید که اقای سعید مرتضوی هرگز ابروی مملکت را به خطر انداخته ! و انگاه ادعاهای این صیهونیست جوان که خودش را به پیری زده و در کنار پیرمرد صیهونیستی که خودش را به جوانی زده ایستاده و بظاهر دارد عکس میگیرد را در نشریاتتان با اب و تاب منتشر کنید ! . من ضامن میشوم که این ! که این ! که این ! ...... هرگز ابروی وطن را بخطر نینداخته ! اخر چگونه میتوانسته که انرا بخطر بیندازد در حالیکه وقتی خداوند در حال تقسیم کردن ان موهبت بین افراد بشر بوده در ان محل حضور نداشته و با بر و بچه های هم مرامش در حال رساندن ازار اسیب به رهگذران و حیوانات محل بوده که از ان سهمی ببرد و انرا شناخته باشد تا روزی ان را بخطر بیندازد و یا نیندازد !! . اخر برادران انصاف هم چیز خوبیست ! تهمت نزنید که این یک گناه کبیره غیر بخشایش است !! این بیچاره حتی بلد نیست که کلمه ** ابرو * را حجی کند ! او اصلأ نمیداند که ابرو چیست !!!!!.
داوید.

-- Daveed ، Nov 9, 2007 در ساعت 12:02 PM