«ایران به دنبال عادی‌سازی روابط‏ با مجامع هلندی»

پژمان اکبرزاده

اعتراضات فعالان سیاسی حقوق بشر و دانشجویان ایرانی در هلند به مقام‌های جمهوری اسلامی و حتا هلندی هم‏چنان ادامه دارد.

پژمان سلیم، وکیل و فعال دانشجویی در هلند، از جمله افرادی است که در این گزارش با او گفتگو شده است. در گفت‏وگویی با او، از دلایل اصلی اعتراضات به دانشکده‏ی فنی لاهه پرسیدم:

پژمان سلیم: در شرایطی که دولت هلند و سفیر هلند در تهران، از شرکت در مراسم پیروزی انقلاب اسلامی خودداری کرده است، دانشکده‏ی فنی شهر لاهه سالنی را در اختیار جمهوری اسلامی قرار می‏دهد. این مساله را با ۲۰−۳۰ سال پیش مقایسه می‏کنم که در همین کشور، اگر کسی به رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی کمکی می‏کرد، همه عصبانی می‏شدند.

این کار دانشکده‏‌ی فنی، به عنوان یک نهاد دولتی که حتی با سیاست کلی خود دولت هلند هم هم‏خوانی ندارد، خیل عظیم دانشجویان ایرانی مقیم لاهه را رنجانده و آن‏ها این برخورد را توهین به خود تلقی می‏کنند.

پژمان سلیم: دانشکده فنی لاهه سالن را مخفیانه اجاره داده بود و سفارت هم به طور مخفیانه، عوامل خود را دعوت کرده و جشن را برگزار کرده بود. سعی کرده‏ بودند مخفی‏کاری کنند و کسی از برگزاری این مراسم آگاه نشود. دانشکده‏ی در این مخفی‏کاری با اعضای سفارت همکاری کرده است.

این دانشجویان به این معترض‏اند که چرا دانشکده‏ی فنی لاهه به سفارت جمهوری اسلامی ایران خدمات می‏دهد. در حالی که در همان کشور دانشجویان تحت تعقیب و شکنجه هستند. بسیاری از دانشجویان فراری شده‏اند. خیلی‏ها یا در زندان‏اند و یا در شرف دستگیری هستند، محاکمه‏های نمایشی برگزار می‏شود و اخباری هست مبنی بر این که برخی از مخالفین در ایران شکنجه شده‏اند و مورد تجاوز قرار گرفته‏اند. این تضاد بزرگی است که مدیریت دانشکده‏ی فنی لاهه باید به آن پاسخ بدهد.

نارضایتی و اعتراض به این جشن، پس از برگزاری آن ابراز شده است. چطور پیش از برگزاری مراسم واکنشی از سوی دانشجویان ایرانی دیده نشد؟

این اساساً سؤال ما است که چرا به طور مخفی؟ اگر این کار، کاری درست، بدون مشکل است، چرا دانشکده‏ی فنی لاهه آن را مخفی کرد.

دانشکده سالن را مخفیانه اجاره داده بود و سفارت هم به طور مخفیانه، عوامل خود را دعوت کرده و جشن را برگزار کرده بود. به هر شکل سعی کرده‏ بودند مخفی‏‌کاری کنند و کسی از برگزاری این مراسم آگاه نشود. دانشکده‏ی فنی لاهه هم در این مخفی‏کاری با اعضای سفارت همکاری کرده است.

به طور معمول، اگر چنان‏چه جشن و یا برنامه‏ای در دانشکده‏ی فنی لاهه برگزار شود، اطلاعیه‏ای در خود دانشکده یا اینترنت منتشر می‏کنند و تاریخ، ساعت و نوع برنامه را اعلام می‏کنند. اما این‏بار هیچ اطلاعیه‏ای داده نشد. بر این اساس، من احساس می‏کنم که بین دانشکده‏‏ی فنی و سفارت جمهوری اسلامی همکاری‏ای صورت گرفته که برنامه را مخفی نگاه دارند تا معترضین نتوانند در روز برگزاری برنامه، اعتراض خود را ابراز کنند.

باز هم این سؤال پیش می‏آید که چرا سفارت تالار یک مرکز دانشگاهی را اجاره کرده است؟ می‏توانستند سالن‏های دیگری که توجه کم‏تری را جلب کند، برای این کار در نظر بگیرند. نظر شما در این زمینه چیست؟

دقیقاً نمی‏دانم چرا تالار دانشکده‏ی فنی لاهه را اجاره کرده‏اند، اما آن‏چه برای من روشن است، این است که جمهوری اسلامی سعی می‏کند روابطی را با دانشکده‏ها و سازمان‏های هلندی برقرار کند و به دنبال عادی سازی روابط‏ خود با مجامع هلندی است. این کار هم می‏تواند در همان چهارچوب باشد.

پس از انتخابات به چهره‏ی جمهوری اسلامی در اروپا خیلی ضربه خورده است. آن‏ها می‏خواهند با یک سری ارتباطات، دوباره این چهره را بهبود ببخشند و روابط‏ معمولی دیپلماتیک‏شان را با سازمان‏های اروپایی دنبال کنند.

با توجه به این که به گفته‏‌ی خود شما، این مراسم مخفیانه برگزار شده است، در نهایت چگونه از برگزاری چنین برنامه‏ای در دانشکده‏ی فنی لاهه خبردار شدید؟

تعدادی از دانشجویان ایرانی بعد از برنامه، از برگزاری آن باخبر شدند و به ما اطلاع دادند و خواستند که اگر بشود کاری بکنیم. چون از دید ما افتضاح بزرگی است که در شهر لاهه که یکی از مراکز حقوق بشر دنیا است، در یک نهاد دولتی چنین برنامه‏ای برگزار کنند.

دانشکده‏ی فنی لاهه امروز در روزنامه‏‌ی تلگراف اعلام کرده که از این به بعد در باره‏ی افرادی که مایل به اجاره‏ی تالارهای دانشکده باشند، تحقیقات بیشتری را انجام خواهد داد و از بابت اجاره‏ی این سالن به سفارت جمهوری اسلامی ایران که موجب آزردگی دانشجویان ایرانی شده، متأسف است.

اما اعتراض‏ ایرانیان مقیم هلند تنها به دانشکده‏ی فنی لاهه محدود نشده است. هفته‏ی گذشته بئاتریکس، ملکه‏ی هلند در مراسمی رسمی، سفیر تازه‏ی جمهوری اسلامی در لاهه را به حضور پذیرفت. این موضوع نیز واکنش برخی گروه‏‏های حقوق بشری و دانشجویی ایرانی در هلند را برانگیخت.

علیرضا کاظمی، هماهنگ کننده‏‌ی برنامه‏‌های «انجمن جوانان پیشروی ایرانی در هلند»:

شهروندان حق دارند اعتراض خود را در گردهمایی‌های گوناگون ابراز کنند. ما مطمئناً نمی‏توانستیم جلوی مراسم و تشریفات رسمی‏ را بگیریم. هدف‏مان هم این نبود. اما وقتی که دقیقاً یک روز پیش از ۲۲ بهمن، یعنی در اوج دستگیری‏‌ها و حتی آدم‏ربایی‏ها چنین برنامه‏ای برگزار می‏شود، طبعا گروه‏هایی که به روابطی که باجمهوری اسلامی برقرار می‏شود حساس هستند، می‏خواهند اعتراض خود را نشان بدهند.

اما می‏بینیم که تنها یک روز قبل از این مراسم، اطلاعیه‏ی مطبوعاتی آن از سوی خانه‏‌ی سلطنتی هلند منتشر می‏شود (و عملاً امکان برگزاری یک گردهمایی اعتراضی مسالمت‏آمیز از ما گرفته می‏شود). اگر الان در اینترنت نگاه کنید، می‏بینید که خیلی آگاهانه روز نهم فوریه این اطلاعیه‏‌ی مطبوعاتی صادر شده و در آن قید شده که روز دهم فوریه سفیر جمهوری اسلامی را به حضور می‏‏پذیرند.

مگر معمولا چند وقت زودتر خبر می‏دهند؟

همیشه اطلاعیه‏ی مطبوعاتی می‏تواند خیلی زودتر از خود مراسم منتشر ‏شود. مطمئنا این مراسم از پیش برنامه‏ریزی شده بوده است. به خصوص که سفارت جمهوری اسلامی خیلی وقت بود سفیر نداشت و قرار بوده که به زودی سفیری بیاید و استوارنامه‏ی خود را تسلیم کند. با توجه به این که برای گرفتن مجوز یک تجمع اعتراضی مسالمت‏امیز حداقل به حداقل چهار روز زمان نیاز هست، اعتراض ما دقیقاً به این مساله است که چرا این امکان از ما گرفته شد و تاریخ این مراسم تنها از یک روز پیش اعلام شد.

فکر می‏کنید، اگر این مراسم زودتر اعلام می‏شد، ممکن بود اختلالی در جریان این مراسم پیش بیاید؟ چون یک رسم معمول دیپلماتیک بین کشورهای مختلف است.

نه؛ اساسا هدف ما این نبوده که اختلالی به‏وجود بیاوریم. ولی حداقل‏اش این بود که ایرانی‏های معترض یا اروپایی‏های صلح طلب و فعالین حقوق بشر، این اجازه را پیدا می‏کردند که به آن محل بروند، بایستند و با در دست گرفتن پلاکاردهایی اعتراض خود را نشان بدهند و این مراسم در سکوت برگزار نشود. ضمن این که در سکوت کامل هم نبوده و عکس‏های این مراسم با گارد و موزیک رسمی و تشریفات رسمی منتشر شد که بسیار گزنده بود.

شما تا این لحظه با خانه‏‌ی سلطنتی در این ارتباط تماسی داشته‏اید؟

از آن‏جایی که ما بعد از پایان مراسم از آن آگاه شدیم، دیگر این موضوع را دنبال نکردیم. اما مجموعه‏ای از اتفاقات در هلند دارد می‏افتد که موجب اعتراض ما شده است. از یک طرف می‏بینیم که به راحتی کنسرت ارکستر سمفونیک جمهوری اسلامی را در روتردام در یک سالن رسمی شهرداری برگزار می‏کنند.

از طرف دیگر در دانشکده‏ی فنی لاهه دقیقا در روز ۲۲ بهمن سالگرد حکومت‏ جمهوری اسلامی ایران، در شرایط فضای امنیتی‏‏ای که در داخل برقرار است و اعتراضاتی که در سرتاسر اروپا وجود دارد، برگزار می‏شود؛ بعد هم سفیر ایران به این شکل پذیرفته می‏شود و مراسم پذیرش‏اش دیر اعلام می‏شود. پس در مجموع علی‏رغم همه‏ی اعتراضات مدنی، ارتباطات نهادهای دولتی، دارد کار عادی خود را پیش می‏برد. انگار که هیچ اتفاقی نیفتاده است. اعتراض ما در واقع به این مساله است.

در این رابطه با خانه‏ی سلطنتی هلند هم تماسی داشتیم که اشاره کردند، ملکه به صورت مستقل مهمانان سیاسی را به حضور نمی‏پذیرد و این کار از طرف وزارت‏خارجه‏ی هلند سازماندهی می‏شود.

این سخن‏گو هم‏چنین به رادیو زمانه گفت: «ما با ایران دارای روابط دیپلماتیک هستیم و خود ما هم در تهران سفیر داریم. در نتیجه نمی‏توان تفاوتی بین سفیر ایران و دیگر کشورها قائل شد.»