قادر عبدالله، نویسنده‌ میهمان امسال در دانشگاه لیدن هلند

نویسنده میهمان عنوانی است که از سال 1985 در دانشگاه لیدن رسمیت یافته و همه ساله با شروع سال تحصیلی از نویسنده‌ای مطرح و البته هلندی زبان جهت ایراد سخنرانیها و برگزاری جلسات ادبی دعوت بعمل می‌آید. این دعوت بخصوص با هدف فراهم کردن بستری برای کسب تجربه و آشنائی نزدیکتر دانشجویان با نویسندگانی است که چه بسا به طور معمول چنین موقعیتی برای بهره گیری حضوری از نویسندگان ندارند. از قرار معلوم اما برنامه "قادر عبدالله" امسال مفصلتر از پیشینیان هلندی‌اش است.

کارنامه
حسین سجادی قائم مقامی فراهانی با تخلص "قادر عبدالله" که از سال 1988 ساکن هلند است اولین کتاب خود را به زبان هلندی، در سال 1993 یعنی تنها به فاصله 5 سال پس از سکونتش در محیط جدید به انتشار رساند. طبعا دریافت بلافاصله جایزه ادبی Gouden ezelsoor برای این مجموعه داستان تحت عنوان "عقابها" مشوق برازنده‌ای برای ادامه کارهایش بوده است. چنانکه 2 سال بعد نیز مجموعه داستانی "دختران و پارتیزانها" با جایزه شارلوت کولر پاداش داده شد. به این ترتیب او که با نگارش داستانهای کوتاه شروع کرد حال که دیگر ستون نویس یکی از قدیمیترین و پر تیراژترین روزنامه های هلند (Volkskrant یا روزنامه مردم) هم شده به خلق داستانهای بلند و رمان نیز دست میزند. «سفر بطریهای خالی» 1997، «خط میخی» 2000 و «پرترتها و رویائی قدیمی»2003 از این جمله اند. همچنین تا بحال 3 مجلد با نامهای «میرزا»، «باغچه ای در دریا» و «کاروان» از منتخب مقالات هفتگی او در Volkskrant در فاصله سالهای 1996 تا 2003 به چاپ رسیده.

در کارنامه ادبی او تا بحال 7 جایزه کشوری و بین المللی به ثبت رسیده و کارآئی و استعداد او از نظر دیگر ملل نیز پوشیده نمانده وبرخی آثارش به زبانهای فرانسه، آلمانی و ایتالیائی نیز ترجمه شده اند.

موفقیت
راستی قادر عبدالله از کجا شروع کرد؟ هنوز هم هر هلندی علاقمندی از شنیدن اینکه او فراگیری زبان هلندی را با خواندن داستانهای "ییپ و یانکه" 2 کاراکتر داستانی محبوب کودکان هلند شروع کرده، به‌ وجد می آید. گو اینکه او به این ترتیب همپای کودکان رموز و زوایای زبانی را جذب و هضم کرده است. شاید یکی دیگر از مهمترین علل موفقیت او را بتوان در این جمله خود او جستجو کرد: "من واژه ها و مفاهیم هلندی خود را در افکار ایرانی ام می‌ریزم و به متون هلندی‌ام رنگ، عطر و طعم ادبیات کهن فارسی میزنم." آنچه که طبعا برای خواننده اروپائی دریچه های بسیاری می گشاید.

نویسنده میهمان و جدیدترین رمان
اما امسال قادر عبدلله میهمان دانشگاه بسیار معتبر لیدن است تا علاوه بر برگزاری سخنرانیها و جلسات ادبی معمول جدیدترین رمان خود «خانۀ مسجد» را نیز در روز کتاب در معرض مطالعه و بحث قرار دهد.

او رمان جدید خود را اینگونه معرفی میکند: "این کتاب را برای اروپا نوشتم. کتاب درباره مردم هنر مذهب جنسیت و اهمیت رادیو وتلوزیون است. اینجا پرده ها را کنار میزنم تا اسلام بعنوان شیوه‌ای از زندگی دیده شود. آنچه عرضه میشود تصویر عمیقتری می‌دهد. همچنین دراین کتاب بخشهائی از قرآن، نه بعنوان یک راهنمای مذهبی، بلکه روح آن بعنوان یک کتاب را بکار میگیرم. میخواهم اسلام معتدل را نشان بدهم نه آنچه از آن افراطی گری است". علیرغم موفقیتهای فراوان قادر عبدالله این رمان خود را که نگارش آن 5 سال به طول انجامیده تاج کارهایش میداند.


دانشجویان سال اول دانشکده های ادبیات، ریاضیات، علوم طبیعی و الهیات دانشگاه لیدن سال تحصیلی خود را در روز کتاب با قادر عبدالله شروع کردند و کماکان در طول سه ماه آینده نیز از حضور در جلسات او بهره خواهند برد.

علیرضا کاظمی