شب‌های بخارا؛ شب محمد حقوقی

سعید شکیبا

عصر روز یکشنبه، دوازدهم خرداد ماه، شصت و دومین شب از شب‌های مجله بخارا، با عنوان شب محمد حقوقی با حضور هنرمندان، دانشجویان و علاقه‌مندان شعر و ادب، در مرکز هنرپژوهی نقش جهان برگزار شد.
در این مراسم که با همکاری انتشارات نگاه برگزار شد، هنرمندانی همچون محمدعلی کشاورز، سیمین بهبهانی، سیما بینا، محمود دولت‌آبادی، سید علی صالحی و رضا سید حسینی حضور داشتند.

این همایش را از اینجا دریافت کنید. (مدت: 1 ساعت)

علی دهباشی، مدیر مسئول مجله بخارا در ابتدای این مراسم گفت: یك ماهی است كه استاد ما محمد حقوقی هفتاد سالگی را پشت سر گذاشته است. سال‌های دبستان و دبیرستان خود را در زادگاهش اصفهان گذراند. علائق و كنجكاوی‌های ادبی از همان سال‌های دبیرستان با او بود . بویژه آنكه محیط خانوادگی در مدار فرهنگ و ادبیات بود.
سال 1337 بعد از امتحانات معمول وارد دانشسرای عالی شد كه از سال بعد به دانشكده ادبیات تغییر یافت. محمد حقوقی در این دوره از كلاس‌های درس استادانی همچون جلال‌الدین همایی، دكتر محمد معین، دكتر پرویز ناتل خانلری و دكتر محمد مقدم بهره‌مند می‌شود.

علی دهباشی|عکس از سعید شکیبا

نخستین سروده‌هایش در سال 38 و 39 منتشر می‌شود و در همین سال‌هاست كه با نادر نادپور‌، سیمین بهبهانی، سیاوش كسرایی، منوچهر آتشی و بهرام صادقی آشنا می‌شود و مراوده ادبی با آنها شكل می‌گیرد كه سال‌های سال ادامه می‌یابد .
بعد از اتمام تحصیلات در دانشسرای عالی به اصفهان می‌رود و در سال 1341 تدریس را در دو دبیرستان مهم آن زمان اصفهان آغاز می‌كند و با محافل ادبی شهر ارتباط نزدیك‌تری برقرار می‌كند.

مسئول برگزاری شب‌های بخارا در ادامه افزود: آشنایی با انجمن ادبی صائب و حمید مصدق سرآغاز دیگری از فعالیت‌های ادبی محمد حقوقی است زیرا روحیه نوجویی حقوقی باعث می شود حلقه‌ای از جوانان آن روزگار گرد آهم آیند و با طرح مباحث جدید ادبی به نو آوری‌ها در ادبیات بپردازند. همین عده بعدها هسته اولیه جریان ادبی جنگ اصفهان را پایه گذاری می‌كنند. محمد حقوقی به همراه هوشنگ گلشیری، محمد كلباسی، فریدون مختاریان و جلیل دوستخواه اولین هیأت تحریریه جنگ اصفهان را تشكیل می‌دهند. این گروه ادبی در پی نشست‌های ادبی خود سرانجام در تابستان 1344 نخستین شماره جنگ اصفهان را منتشر می‌كند.

محمد حقوقی|عکس از سعید شکیبا

این حلقه ادبی با حضور چند تن دیگر مانند احمد گلشیری، ابوالحسن نجفی و احمد میرعلایی حوزه فعالیتش را گسترش می‌دهد.
با انتشار مجموعه‌های «زوایا و مدارات» و «فصل‌های زمستانی» در سال 1348 دوره دیگری از زندگی شاعری حقوقی آغاز می شود كه تا به امروز در عرصه شعر او ادامه یافته است.

در ادمه بیتا رهاوی شعر «هفتاد سالگی» محمد حقوقی را برای حاضرین قرائت كرد و سپس مفتون امینی یكی از سروده‌های خود را درباره محمد حقوقی خواند.

جواد مجابی|عکس از سعید شکیبا

پس از آن، جواد مجابی، نویسنده و منتقد ادبی در سخنان خود گفت: آقای حقوقی، یک روشنفکر اهل فکر و اهل فرهنگ است. بعضی‌ها فقط داستان و شعر می‌نویسند و به چیز دیگری کار ندارند ولی کسان دیگری هستند که علاوه بر کار هنری به نقد و پژوهش فرهنگی زمان خود می‌پردازند و نظریات و تئوری‌های فرهنگی مطرح می‌کنند. به نظر من محمد حقوقی هم در نقد و پژوهش‌های فرهنگی و نقد ادبی و هم در زمینه شعر سرآمد است.

محمود دولت‌آبادی|عکس از سعید شکیبا

از دیگر سخنرانان این مراسم می‌توان به محمود دولت‌آبادی اشاره کرد. آقای دولت‌آبادی در سخنان خود گفت: خیلی خرسندم كه استاد محمد حقوقی را سرحال می‌بینم و می‌بینم كه شیفتگان هنر و ادبیات اینجا به خاطر گرامیداشت جناب حقوقی چه اجتماعی كرده‌اند. تصور من این است كه شاعران عاشقانند و فكر نمی‌كنم اشتباه كرده باشم. شاعران عاشقان شعر به طور عام و شعر خود به طور خاص هستند. كمتر شاعری را دیده ام یا خوانده‌ام كه عشق خودش را به شعر خودش بیان كرده باشد. خوشبختانه محمد حقوقی این كار را كرده است.
آقای دولت‌آبادی سپس به قرائت قصیده‌ای از محمد حقوقی پرداخت.

سیما بینا نیز در این مراسم حضور داشت|عکس از سعید شکیبا

در این مراسم محمد علی سپانلو نیز یکی سخنرانان بود که گفته‌ می‌شود به دلیل آسیب‌دیدگی از ناحیه دست نتوانست در مراسم حاضر شود.
همچنین به گفته‌ی علی دهباشی در ادامه شب‌های بخارا، دوشنبه بیست و هفتم خرداد ماه شب آیزایا برلین، فیلسوف بریتانیایی در مرکز هنرپژوهی نقش جهان برگزار خواهد شد.