همايش شب ادبیات آشوری

سعید شکیبا

در برنامه‌ی این هفته‌ی رادیو همایش، مراسم شب ادبیات آشوری که از سوی انجمن آشوری‌های تهران و با همکاری مجله بخارا در خانه هنرمندان ایران برگزار شد را برای شما در نظر گرفته‌ایم.
این برنامه را از اینجا بشنوید. (طول برنامه: 1 ساعت)

اين مراسم كه با حضور اسقف رمزى گرمو اسقف اعظم كليساى كاتوليك آشورى، كشيش نينوس مقدس نيا رهبر كليساى انجيلى آشورى در تهران، كشيش يوسف رشيدى از كليساى شرق آشورى و گروه كثيرى از آشوريان تشكيل شد مورد استقبال دوستداران ادبیات قرار گرفت.

در این مراسم، آلبرت كوچويى، تورج دریایی، ویلیام پیرویان و علی دهباشی در مورد وجوه گوناگون ادبیات آشوری اهميت تمدن و فرهنگ آشوريان و سابقه ادبيات آشورى به سخنرانی پرداختند و قطعاتی از ادبیات آشوری به زبان فارسی و آشوری خوانده شد.

تورج دريايى استاد تاريخ دانشگاه كاليفرنيا در سخنانی با عنوان «آشوريان چه خدماتى به تمدن جهان كردند؟» ضمن بررسى اهميت تمدن آشورى گفت: اكثر مردم جهان آشوريان را از طريق كتاب مقدس مى شناسند. كتاب مقدس (تورات) در حقيقت تاريخ يهوديان و آنچه به آنها گذشته است مى‌باشد. چون در قرن هشتم قبل از ميلاد پادشاهى اسرائيل از امپراطورى آشور شكستِ سختى خورد، يهوديانِ پادشاهى جودا (Judea)تصميم به نوشتن سرگذشت، تاريخ و باورهاى خود گرفتند تا آنكه با حمله‌ايى ديگر تاريخ و مذهب آنها از ياد نرود. در اين تاريخ مقدس، بطور حتم، آشور و آشوريان جلوه خوبى نداشتند و پس از گرويدن بسيارى از مردم جهان به دين مسيحيت، اين رواياتِ نه چندان خوشايند درباره آشوريان و بابلى‌ها به ديگران منتقل شد. امروزه، آنچه جهانيان كمتر به آن توجه دارند، خدماتى است كه آشوريان به تمدن جهان كرده‌اند، كه فرهنگ و تمدن ايران باستان نيز از آن بهره‌مند بوده است.

پس از سخنرانى تورج دريايى، آلبرت كوچويى در سخنان خود با عنوان «حماسه قاطيناى پهلوان» گفت: قاطينا حماسه‌اى است كه سينه به سينه آمده و بى‌ترديد پس از سقوط امپراتورى آشور است كه نه بر لوحه گلى آمده و نه بر سنگ و چرم. يعنى متعلق است به دوران سرخوردگى ملتى كه حكومت‌اش فروپاشيده است و روياى سرزمينى خيالى را دارد. يك ناكجا آباد كه دست يافتن به آن به خواب و خيال مى‌ماند. اين صفحات سينه به سينه آمده را ويليام دانيال، شاعر، نويسنده، موسيقيدان، انديشمند و پژوهشگر آشورى در مجموعه‌اى منظوم به شعرى خارق العاده در آورده است. در سروده‌هاى باستانى آشورى اگر چه به قافيه توجه نمى‌شده اما به رعايت وزن هجايى سروده‌ها، اصرار بسيار بود. اما پس از گذر از دوران باستان، در سروده‌هايى آشورى كه به غلط آن‌ها را سريانى خوانده‌اند، حضور سنگين قافيه را در كنار وزن درمى‌يابيم.

شب ادبیات آشوری در حالی به پایان رسید که تالار ناصری خانه‌ی هنرمندان ایران، مملو از جمعیت بود و عده‌ی بسیاری به علت کمبود جا، در تمام طول برنامه، ایستاده این مراسم را دنبال کردند.