شهرداد روحانی، آهنگسازی از نسل موسیقی‌دانان پیشرو

محمود خوشنام

سال‌های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی تحولی چشم‌گیر در میزان و عرضه‌ی موسیقی پیشرو در ایران به وجود آمد. علاوه بر آن‌که ارکستر سمفونیک تهران توانایی‌های کمی و کیفی بیشتری پیدا کرد، ارکسترهای کوچک و بزرگ دیگری نیز غالباً به همت موسیقی‌دانان جوان بنیاد گرفت و امکانات اجرایی چند برابر شد.

حضور رهبران جوان که به تناوب ارکسترهای موجود را رهبری می‌کردند، سبب شد که آثار آهنگ‌سازان ایرانی جای بیشتری در رپرتوآر ارکسترها پیدا کند. گاه آن‌ها را در کنسرت‌های برون‌مرزی نیز عرضه می‌کردند و سبب شناساندن موسیقی پیشروی ایران به جهانیان می‌شدند.

اجرای ارکستر سمفونیک تهران به رهبری شهرداد روحانی، تیر ۱۳۸۴

در برنامه‌های پیشین، تا کنون از چند تن از اینان یاد کرده‌ایم و اینک نوبت به «شهرداد روحانی» رسیده که مقیم لس‌آنجلس در ایالات متحده آمریکا است.

شهرداد روحانی عضو خانواده‌ای است که بیشتر اعضای آن اهل هنر و موسیقی به شمار می‌آیند. پدرش که خود نوازنده بوده، همه فرزندان را به قلمرو موسیقی سوق داده است.

در میان فرزندان او انوشیروان روحانی را کسی نیست که نشناسد. آهنگ‌ساز و ترانه‌پرداز موفق سال‌های ۴۰ و ۵۰ و شاگرد برجسته‌ی جواد معروفی.

و اما شهرداد روحانی، برادر او، در سال ۱۳۳۳ در تهران زاده شد و زیر تأثیر فضای خانواده از همان خردسالی با موسیقی آشنایی یافت. در سال ۱۳۴۳ وارد هنرستان موسیقی ملی شد؛ نخست به فراگیری ویولون پرداخت و پیانو را به عنوان ساز دوم خود برگزید.

شهرداد علاوه بر آشنایی با سازهای ملی چون سنتور و نی و قژک، همیشه میل داشته که در حیطه‌ی موسیقی بین‌المللی نیز استعداد خود را بپروراند. به همین سبب در سال ۱۳۵۱ برای آموختن مبانی این موسیقی، به هنرستان عالی موسیقی نقل مکان کرد و باز هم به فراگیری ویولون و پیانو درعرصه‌ی موسیقی بین‌المللی پرداخت و علاوه بر آن، نزد محمدتقی مسعودیه و احمد پژمان با فوت و فن آهنگ‌سازی آشنا شد.

شهرداد روحانی در سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیل رهسپار اتریش شد و در آکادمی موسیقی وین در رشته‌ی آهنگ‌سازی و رهبری ارکستر به فراگیری‌های بیشتر پرداخت. گفتنی است که شهرداد یک دوره‌ی چهارساله‌ی آموزش موسیقی جاز را نیز گذرانیده است.

او سرانجام در سال ۱۳۶۳ رهسپار ایالات متحده آمریکا شده و در دانشگاه UCLA در لس‌آنجلس، آموخته‌های خود را در آهنگ‌سازی و رهبری و نیز در زمینه‌ی موسیقی فیلم تقویت کرد.

شهرداد هم‌زمان با این مطالعات با «دان ری» آهنگ‌ساز و رهبر ارکسترسمفونیک «کوتا» که از شاگردان برجسته‌ی «آرنولد شونبرگ» بوده آشنا شد و به توصیه او، معاونت رهبری ارکستر را بر عهده گرفت.

از سال ۱۳۶۸ تا سال ۱۳۷۳ او به مدیریت هنری و رهبری همین ارکستر برگزیده شده و در سال ۱۳۷۴ سفرهای هنری خود را به اروپا و آسیا به عنوان رهبر میهمان آغاز کرد.

موفق‌ترین این رهبری‌ها در سفر یونان صورت پذیرفت. او در آکروپلیس «یانی» هنرمند بین‌المللی پاپ را با ارکستر رویال فیلارمونیک لندن همراهی کرد.

از آن گذشته شهرداد تا کنون ارکستر فیلارمونیک اسلواکی، ارکستر فیلارمونیک زاگرب و ارکستر بزرگ دیگری را در ژاپن زیر رهبری داشته است.

کمی هم از آفریده‌های شهرداد روحانی بگوییم. «سه کنسرتو برای ویلون، پیانو و ساکسیفون»، «فانتزی برای ترومپت و ارکستر»، «قطعات متعدد برای پیانوی تنها»، «رقص بهار برای پیانوی ارکستر» و «تنظیم تازهای از ترانه‌های بومی ایران» از جمله آثار شهرداد روحانی هستند.

گفتنی است که شهرداد در سال ۱۳۷۷ قطعه‌ای را به سفارش دولت تایلند برای گشایش بازی‌های آسیایی نوشت و خود آن را با یک گروه آواز جمعی ۱۵۰ نفره رهبری کرد.

او پس از انقلاب نیز یکی دو بار برای رهبری ارکستر سمفونیک تهران به ایران دعوت شده است.