صدای ماندگار مینو جوان

محمود خوشنام

جامعه‌ی موسیقی ایران نیز، چون دیگر حوزه‌های فرهنگی تا سرآغاز قرن خورشیدی جاری، از حضور فعال زنان محروم بوده است. ولی از آن زمان به بعد با شکستن حرمت‌های مذهبی و اخلاقی، زنان نیز وارد گود شدند و رنگ و بویی دیگر به اجراهای موسیقی بخشیدند.

ابتدا موسیقی سنتی از موهبت صدای زن برخوردار شد و سپس مبشران موسیقی پیشرو به تعلیم و پرورش این صدا پرداختند و آن را برای به کارگیری در آفریده‌های نو آماده ساختند.

هنرستان‌های موسیقی از آغاز تأسیس تاکنون به اهمیت صدای زن در برنامه‌های موسیقی پیشرو واقف بوده و کوشش بسیار در آموزش و پرورش علمی آن به کار زده‌اند.

بسیاری از زنان علاقه‌مند به موسیقی در بیرون از کشور نیز به تعلیم و پرورش صدای خود پرداختند. ما از پری ثمر گفتیم که سال‌ها در اپرای فرانکفورت آواز خوانده است و امشب از خواننده‌ای دیگر سراغ می‌گیریم که در دو دهه‌ی پیش از انقلاب با همکاری همسر آهنگساز خود به نوع دیگری از موسیقی پیشرو روی آورده بود.

مینو جوان هم اینک در غرب آمریکا به کار موسیقی مشغول است.

مینو جوان

مینو جوان در سال ۱۳۱۴ در اصفهان زاده شده، ولی در یک‌سالگی با خانواده رهسپار تهران شده است. از همان خردسالی سخت به موسیقی علاقه داشته و در کودکستان و دبستان و دبیرستان در نمایش‌های مدرسه‌ای شرکت می‌جسته و آواز می‌خوانده است.

مینو در شانزده سالگی دعوت می‌شود که در جشن پایان سال دبیرستان نوربخش شرکت جوید و چند ترانه‌ی محلی بخواند. تمرین‌ها در یکی از سالن‌های هنرستان عالی موسیقی که دیوار به دیوار دبیرستان بود انجام می‌گیرد و صدای مینو در همین تمرین‌ها توجه «روبیک گریگوریان» ریاست هنرستان را جلب می‌کند.

روبیک، صدای مینو را از نزدیک نیز می‌شنود و پس از آن از او می‌خواهد که برای ادامه‌ی تحصیل به هنرستان بیاید. مینو ولی زیر تأثیر توصیه‌های اعضای خانواده تصمیم به تحصیل حقوق می‌گیرد.البته او در طول تحصیل حقوق، موسیقی را رها نمی‌کند.

در سال دوم تحصیل نیز، حادثه‌ای مهم در زندگی‌اش روی می‌دهد. در جریان یک کنسرت بزرگ با ایرج گلسرخی آهنگساز معروف آشنا می‌شود و یک‌سال بعد با او ازدواج می‌کند. مینو جوان در آن کنسرت بزرگ سرنوشت به همراه یک گروه آواز جمعی صد و پنجاه نفره آوازی از ساخته‌های گلسرخی را می‌خواند، مورد تحصین قرار می‌گیرد و از آن پس به طور جدی وارد دنیای آوازخوانی می‌شود.

در سال ۱۳۳۹ گلسرخی گروه گسترده‌تری را به‌وجود می‌آورد به نام «گروه کر و ارکستر رادیو ایران». این گروه با همکاری و تک‌خوانی مینو جوان بیش از سیصد آهنگ از آفریده‌ها و تنظیم‌های بومی گلسرخی را به اجرا و ضبط در می‌آورد که همچنان در آرشیوهای رادیو باقی است.

مینو سرانجام در سال ۱۳۴۱ عازم ایالت متحده آمریکا می‌شود و در دانشگاه جنوب کالیفرنیا با استفاده از یک بورس تحصیلی به آموزش‌های آوازی خود ادامه می‌دهد. در این میان در سفری به ایران در سال ۱۳۵۶، سی و دو تنظیم تازه از ترانه‌های بومی را از میان تنظیم‌های آهنگسازان جوان روی دو صفحه‌ی بزرگ ضبط می‌کند که مورد استقبال فراوان قرار می‌گیرد.

در طول ده، دوازده سال اخیر نیز چندی است که تازه از خوانده‌های مینو جوان در آمریکا انتشار یافته است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از «طنین عشق»، «ترانه‌های بومی» و «یار دیرین».