رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۸
از تصنیف تا ترانه ـ قسمت هجدهم

قوی زیبا در آغوش دلدار

محمود خوشنام

در ایران ترانه‌های پاپ به معنای اخص اگر چه از شیوه‌های ترکیبی و اجرایی ترانه‌های سنتی فاصله می‌گیرد ولی رابطه‌های ملودیک خود را با سنت قطع نمی‌کند.

Download it Here!

در استفاده از ملودی و ریتم‌های بیگانه نیز عمدتاً به سرزمین‌های شرقی توجه دارد.

از همین جاست که در بخش بزرگی از ترانه‌های پاپ ایران بیشتر با عناصری از موسیقی ترکی، عربی، هندی و یونانی روبه‌رو می‌شویم تا موسیقی پاپ مغرب زمینی.

در سال‌های ۴۰ همپا و همزمان با خوانندگانی که از آن ها یاد کردیم، خواننده‌ای دیگر به میدان آمد که آنچه را می‌خواند خود می‌ساخت و اگر چه ترکیبی می‌ساخت و می‌خواند ولی کارش از جنس دیگری بود و بیشتر جامعه‌ی روشنفکری را مخاطب قرار می‌داد و برای این کار بیشتر از موسیقی هند بهره می‌گرفت.


عباس مهرپویا

او عباس مهرپویا نام داشت که به یاری شیوه‌های ابتکاری و بهره‌گیری از جاذبه‌های گیتار و سی‌تار، چند ترانه‌ی ماندگار از خود به یادگار گذاشته است.

مهرپویا کار فراگیری موسیقی را در جامعه‌ی باربد آغاز کرد. بعد به سراغ آموزش عود عربی، سی‌تار هندی و گیتار غربی رفت و باز هم بعد به این فکر افتاد صدای بم کمیاب خود را نیز در اجراها به کار بگیرد.

مهرپویا آهنگی روی غزل معروف مهدی حمیدی شیرازی نهاد که زادن و مرگ فریبای قو را در دریا تصویر می‌کند. «مرگ قو» نام مهر پویا را بر سر زبان‌ها انداخت.

شنیدم که چون قوی زیبا بمیرد
فریبنده زاد و فریبا بمیرد
شب مرگ تنها نشیند به موجی
رود گوشه‌ای دور و تنها بمیرد

شاعر پس از تصویرهایی که از مرگ قو تصویر می‌کند در پایان خود را نیز چون قویی می‌بیند که باید در آغوش دلدار رها شود و جان به جان آفرین بسپارد.

گمان می‌کنیم ساخت و پرداخت مرگ قوی مهرپویا، شهرتی بیشتر برای غزل حمیدی شیرازی نیز فراهم آورده باشد. به پایانه‌ی آن نیز گوش می‌کنیم.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

چه کار به جایی، از عباس مهرپویا یاد کردید. کاش اطلاعات بیشتری در مورد او می داشتید. اگر اشتباه نکنم، او و مرحوم گیتی نیز مدتی یک زوج هنری را با هم تشکیل دادند. همچنین در یک فیلم قدیمی ایرانی که اگر درست به یاد آورم سپهرنیا در آن بازی داشت، ترانه ای با اجرای مهرپویا در یک صحنه رقص و آواز هندی ولی با رقاصه ایرانی در یک کاباره پخش می شد که طنز آمیز بود. بخشی کوتاه از آن که هنوز در یادم مانده، با آهنگ هندی و متن فارسی:

خال گوشه لبت به گمانم که مگسی کرده خرابی!

-- foxy ، Feb 14, 2009 در ساعت 11:57 AM

سلام من در سال 60 نزد اين استاد بودم و گيتار آموزش ميديدم در گالري او در خيابان بهار شيراز تهران يادش بخير

-- مهران ، Mar 31, 2009 در ساعت 11:57 AM

30 سال پیش صدای جاودانه مهرپویا را میشنیدم با صدای جاودانه او دیپلم گرفتم مهرپویا 3 البوم (کاست )به بازار داده بود که من هر 3 را دارم روحش با اسمانی ها باد

-- آتش ، May 5, 2009 در ساعت 11:57 AM