کلنل موسیقی سنتی ایران

محمود خوشنام

گفتیم از سرآغاز قرن جاری خورشیدی، دو جریان تازه در جامعه‌ی موسیقی ایران پدید آمد.

جریان اول را که به موسیقی عامیانه مربوط می‌شد بررسی کردیم. حالا به جریان دوم رسیده‌ایم که با توجه به شیوه‌های علمی، نوآوری‌هایی را در موسیقی سنتی مطرح می‌کرد.

مدرسه‌ی موسیقی وزیری مهم‌ترین پایگاه پرورش این جریان بود. و اما تاثیر این جریان در تصنیف‌سازی آن بود که خط سیر ملودی‌‌ها را تغییر می‌داد، ریتم‌های تازه را به کار می‌گرفت و تنوع بیشتری به پاسخ‌گویی‌های ارکستر می‌بخشید.

علی‌نقی‌ وزیری معروف به «کلنل»

علی‌نقی‌ وزیری معروف به «کلنل» از بانیان اصلی این جریان تازه بود که خوشبختانه علاوه بر دانش گسترده، دستی توانا در ساختن تصنیف داشت و می‌توانست روش‌‌های پیشنهادی خود را در آن پیاده کند.

وزیری با ابداعات و آهنگ‌‌نویسی خود، تبدیل به الگویی برای همه‌ی هنرجویان مدرسه‌ی موسیقی شد که پس از او کار تصنیف‌سازی‌ها‌ی نوآورانه را ادامه دادند و هر روز بر ارزش و غنای آن افزودند.

در واقع او بانی مکتبی شد که تا زمان ما همچنان فعال باقی مانده است. تصنیف‌ها‌ی اولیه‌ی وزیری را پسر‌عموی او، عبدالعلی وزیری و روح‌انگیز خوانده‌اند.

چند تا از آن‌ها را بعدها غلامحسین‌ بنان که خود از پرورش‌یافتگان مکتب وزیری بود، بازخوانی کرده است.

در میان این بازخوانی‌ها، تصنیف «خریدار تو» که با شعری از سعدی پیوند خورده است جایی ویژه دارد.