رادیو زمانه > خارج از سیاست > آهنگ زمانه > عارف قزوینی جز به وطن نیندیشید | ||
عارف قزوینی جز به وطن نیندیشیدمحمود خوشنامهفتهی گذشته در نخستین بخش از برنامهی «از تصنیف تا ترانه»، از علیاکبر شیدا گفتیم که زیبایی ترانههایش را باید در بداهت و سادگی آنها جست.
پس از او، نوبت به ابوالقاسم عارف قزوینی میرسد که با آنکه شیدا را پیشکسوت خود بهشمار میآورد، ولی اندیشه و شیوهی بیانش از او جدا است. واقعیت این است که جویبار زمزمهگر تصنیفهای شیدا، با گذر از انقلاب مشروطیت، به دریای خروشان تصنیفهای عارف رسید.
در کنار عاشقانههای خصوصی، جایی گسترده نیز به عاشقانههای میهنی و همگانی داده شد. عارف، به گفتهی خودش، جز به وطن و مردم وطنش نیاندیشید و اگر هم زمانی دل در گرو دلبری داشته، باز دلش به این خوش بوده که او زادهی وطن است. کوتاه کنیم. عارف در بطن بزرگترین دگرگونیهای تاریخ ایران زندگی کرد و شور ترانههای میهنیاش، تاثیر انقلاب مشروطیت را مستمر نگاه داشت. از عارف در مجموع، ۲۹ تصنیف برجای مانده که همه از چند ویژگی اصلی برخوردار است: آهنگ تصنیفها دو تم دارد و تم دوم معمولاً برگردان تم نخستین است. حرکتهای ملودیک، بسیار سنگین و آرام است. مایهها، عموماً غمگنانه است ولی به محتوای برانگیزانندهی متن، آسیب نمیرساند. متنها نیز، غالباً حاوی واژههایی است که در سوگها و مرثیهها بهکار میرود، ولی در تصنیفهای عارف نیروی برانگیختن پیدا میکند. عارف، تصنیفساز برجستهی مشروطیت، چند سال پایان زندگی را در درهی «مُرادبک» همدان، در فقر و تیرهروزی گذرانید و سرانجام در دوم بهمنماه سال ۱۳۱۲ خورشیدی، چشم از جهان فرو پوشید. |
نظرهای خوانندگان
عارف را باید بیشتر معرفی کنیم او که نغمه های آزادی و شور آزادیخواهی را برانگیخت یادش گرامی باد .
-- فرهاد-فرياد ، Oct 24, 2008 در ساعت 05:00 PMبا سلام
-- حسین غلامی ، Oct 25, 2008 در ساعت 05:00 PMنمیدانم اینجا جای این توصیه است یا نه ولی میخواهم پیشنهاد کنم به سایت رادیو گلها سری بزنید و با آقای نوین فرح بخش که با همت والا وزحمت فراوان این سایت را ایجاد و نگهداری میکنند گفتگوئی داشته باشید و این گنجینه را به همه هم وطنان علاقمند معرفی کنید. باتشکر
اقای خوشنام،
-- پژمان ، Oct 25, 2008 در ساعت 05:00 PMتحلیل شما از تصانیف عارف به نظرم بسیار درست است، اما برای کسانیکه این تصانیف را یک یا دوباری بیش در زندگی نشنیده اند باعث شناسایی و آگاهی نمی شود. مخصوصا پاراگراف آخر برای یک غیر متخصص فقط سر هم بافتن لغات بوده است.
پیشنهاد:
۱)متن تصنیف از خون جوانان را دکلمه می کردید.
۲)اجرایی از این تصنیف که بیشتر با حال و هوای شورانگیز کارهای عارف مرتبط است، و کیفیت بهتری هم دارد مانند اجرای شجریان، را انتخاب می کردید.(قبول دارم که این فقط سلیقه است، ولی فکر می کنم که اجرایی که شما انتخاب کردید کمی خواب آور بود تا شور انگیز)
۳)دو تمی را در پایان به آن اشاره کردید، در این تصنیف مشخص می کردید.
۴)چند واژه های سوگوارانه ای را که به آن اشاره کردید، نام می بردید و چند مصراع از تصنیفی که لغت یا لغات مذکور در آن آمده است را می خواندید.
۵)اقبال خوانندگان جدید و قدیم را به این ترانه سرا بررسی می کردید.
من دوست داشتم که بدانم ایا
۶)آیا از صدای او و تارش اثری بجا مانده است؟
آنطور که یادم می آید قمر الملوک وزیری اواخر حیات عارف را درک کرد، در همدان به دیدار او رفت و کنسرتی به نام او داد(به همراه تار نی داوود) و از این بابت دوره ای مبغوض حکومت شد.(اگر اشتباه می کنم بی زحمت اصلاحم کنید)
۷)آیا از قمر اجرایی از آثار عارف مانده است؟