گزارش آژانس، پودر رختشویی و عالیجناب مشعل

نادر فکوهی

واپسین گزارش محمد البرادعی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی هفته گذشته در حالی صادر شد که بر خلاف دفعات قبل، چندان موجبات خشنودی مقامات ایران را در پی نداشت.

گزارش البرادعی که به وجود برنامه‌های موشکی مخفی با کارکردهای غیرمتعارف اشاره داشت، او را تا حدی نگران کرده بود که در گزارش‌اش چندین بار به "مخفی کاری" ایران اشاره کرد.

این گزارش بلافاصله با واکنش مقامات کاخ سفید مواجه شد و مک‌کورمک در اولین اظهار نظر، تاکید کرد که این گزارش و محتوای نوین آن بی‌شک در نشست آتی شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد توجه خاص قرار خواهد گرفت.

گزارشی که بنا به نوشته روزنامه واشنگتن پست، مبتنی بر اطلاعات سرویس‌های امنیتی انگلیس و فرانسه بوده است، چراکه اخیرا دو تن از "دانشمندان جوان هسته‌ای" مورد ستایش آیت‌الله خامنه‌ای، با گریختن از ایران، در این دو کشور اروپایی پناهنده شده‌اند، و اطلاعاتی را در باره برنامه‌های موشکی ایران در اختیار سرویس‌های امنیتی فرانسه و بریتانیا قرار داده‌اند.

واکنش ایران نیز به گزارش البرادعی، از سوی رئیس جدید مجلس هشتم، که بنا بر تحلیل‌های رایج در قامت "ناجی" و با برنامه ای "عمل‌گرایانه" آمده است تا با دولت احمدی نژاد به "چالش" بپردازد، همچون موارد مشابه قبل با افراط همراه بود. لاریجانی در واکنش به گزارش البرادعی گفت که مجلس چارچوب‌های جدیدی را برای همکاری با آژانس تعریف خواهد کرد. گفتنی است اشاره آقای لاریجانی به همان مجلسی است که بر اساس تحلیل اصلاح طلبان قرار است "دست و پای دولت را جمع کند".

واکنش تند رئیس جدید مجلس ایران که دست کمی از اظهارات نسنجیده احمدی نژاد در دفعات قبل درباره گزارش‌های آژانس و مصوبات شورای امنیت نداشت، در حالی صورت‌ می‌گیرد که بر اساس گفته‌های منابع آگاه به روزنامه‌های نیویورک تایمز و شبکه تلویزیونی سی.ان .ان، آنچه که محتوای قطعنامه چهارم بر علیه ایران را شامل خواهد شد تحریم گسترده بانکی‌ای خواهد بود که "بانک ملی" را نیز این بار در خود جای خواهد داد.

بانک‌های ایران در حالی در شرایط سنگین تحریم‌های جهانی قرار گرفته‌اند که در داخل نیز دولت احمدی نژاد آنها را تحت فشار قرار داده است تا با کاهش نرخ سود بانکی، عملا زودتر از موعد مقرر دست به خودکشی بزنند.

دولت ایران که سرمست فروش نفت بالای ١٣٠ دلاری است گمان می‌کند با ادامه این وضعیت و تاکید موکدش بر شعارهای پوپولیستی‌ای نظیر "کاهش نرخ سود تا زیر ١٠ درصد" می‌تواند با برداشت از ذخیره ارزی، ورشکستگی نظام بانکی را مخفی نگه دارد. حال آنکه سرریز بی‌قاعده پول نفت در سبد اقتصاد تحت تحریم ایران، سرانجامی جز افزایش تورم نداشته‌است. تورمی که دولتیان خود معترف به "بی‌سابقه" بودن آن هستند و رقم رسمی آن را "نزدیک سی درصد" اعلام می‌کنند. همان دولت‌مردانی که شبانه "پودرهای شوینده" را از سبد حمایتی دولت به نفع "لبنیات" خارج کردند و بار دیگر یکی از مصرفی‌ترین کالاها را به الماس نایاب بدل ساختند. و این معنایی جز از بین رفتن بهداشت طبقات پایین و دو دهک پایین¹ مورد حمایت دولت نخواهد داشت، آن‌هم در آستانه تابستانی بی‌آب.

با این تصمیم دولت، از این پس همان‌هایی قادر به خرید پودر شوینده با سه برابر قیمت نخواهند بود که دولت برای تشفی آنها بانک‌ها را برای کاهش نرخ بهره تحت فشار گذاشته است. حال آنکه مردمان زیر خط فقر اساسا به بانک نمی‌روند که بدانند نرخ بهره زیر یا بالای ١٠ درصد است.

از دیگر سو، حضور چهره‌ای چون خالد مشعل در تهران، که بار دیگر و به احتمال زیاد با پول از ایران به سوریه بدرقه شد، در تسریع و تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تاثیر خواهد داشت. حال آنکه بلافاصله بعد از خروج وی، محمود الزهار، وزیر سابق خارجه دولت حماس، در گفت‌و‌گو با النهار از شکستن مرزهای الرفح سخن می‌گفت و این معنایش آن بود که حماس خواهد کوشید که از مسیر مصر جبهه نبرد جدیدی با اسرائیل بگشاید. اسرائیلی که هم اینک سوریه، بزرگترین متحد استراتژیک ایران و البته خانه امن "عالیجناب مشعل" را به پای میز مذاکره برای صلح مشروط کشانده است.

اظهارات الزهار پس از سفر مشعل به تهران بی‌شک خشم دولت‌های عربی را درباره ایران بر خواهد انگیخت و نباید انتظار داشت که مقامات مصری یا سعودی از گزافه‌گویی‌های احتمالی امارات درباره جزایر سه‌گانه ایران از این پس حمایت نکنند. هرچند که ظاهرا پلیس امنیت ایران هم چندان از نام "خلیج فارس" دل خوشی ندارد و شهروندان معترض به ادعای امارات را با باتوم مورد "مهرورزی" قرار می‌دهد.

[1] منظور از دو دهک پایین جامعه اشاره به طبقاتی است که زیر خط فقر و روی خط فقر زندگی می‌کنند.