قطعاتی از دبوسی و ترانه‌ای از زویا ثابت

محمود خوشنام

بسیاری از ناقدان موسیقی معتقدند که تاثیری که کلود دبوسی آهنگساز امپرسیونیست فرانسه در موسیقی قرن بیستم برجای نهاده، هیچ کمتر از تاثیر آهنگسازان مکتب وین، یعنی شونبرگ و آلبامبرگ و وبرن نیست.

دبوسی که در سال‌های رشد و پرورش شاعران سمبولیست و نقاشان امپرسیونیست می‌زیست، زیر تاثیر آنان قرار گرفت، شیوه‌ی کارشان را در آفرینش موسیقی دنبال کرد و پایه‌های موسیقی امپرسیونیستی را استوار کرد و در واقع نقطه‌ی پایانی بر یکه‌تازی رومانتیک‌ها نهاد.

کلود دبوسی

نخستین اثری که نام او را بر سر زبان‌ها انداخت «پرلود بعدازظهر یک پری» نام داشت که بر روی منظومه‌ای ازمالارمه آفریده شده بود. پس از آن نوبت به اپرای «پلئاس و ملیزان» رسید که بر روی نمایشنامه‌ای ازموریس مترلینگ نوشته شد.

آثار معروف دیگردبوسی عبارت است از «دریا»، «ایماژها»، «نوکتورن‌ها» که همان شبانه‌ها باشد، چند سونات برای ویلن‌ سل و پیانو، ویلن و پیانو، فلوت و هارپ و قطعاتی برای آواز و پیانو.

ازمیان آثار او یکی از ایماژهایش را که «ایبریا» نام دارد برای شبانه‌ی خود انتخاب کرده‌ایم. دبوسی نیز چون بسیاری دیگر از آهنگسازان فرانسوی به اسپانیا که «ایبریا» نام قدیمی آن است، توجه ویژه داشت.

«زویا ثابت» خواننده‌ی ایرانی مقیم آمریکا استعداد و پشتکار غریبی دارد در بازخوانی ترانه‌های دل‌انگیز سال‌های پیش از انقلاب. تاکنون ترانه‌های ماندگاری را از مرضیه و دلکش و پروین و پوران بازخوانی کرده که با استقبال مهاجران برون‌مرزی نیز روبه‌رو شده است.

زویا ثابت

در این شبانه باز به سراغ او می‌رویم و بازخوانی ترانه‌ی «نوای همنوایی» را با صدای او می‌شنویم. آهنگ این ترانه از فریدون شهبازیان و متن آن از تورج نگهبان است وگمان می‌کنیم در سال‌های ۵۰ ازجمله با صدای الهه پخش شده باشد. ترانه حال و هوای شبانه‌ای دارد. تکه‌ای از آن را می‌شنویم.