موسیقی نواحی ایران در «زمانه»

مینو صابری

چند ماه پیش وقتی به جناب «فرید حائری‌نژاد» پیشنهاد ساخت برنامه‌هایی در باره‌ی «موسیقی نواحی ایران» را دادم و با استقبال گرم ایشان روبرو شدم؛ با علم به این‌که ساخت چنین برنامه‌هایی سختی‌های زیادی دارد کار را شروع کردم.

پژوهش‌گران موسیقی نواحی، خوب می‌دانند این کار چه مشکلاتی دارد. معمولا اکثر این اساتید در روستاهای دورافتاده‌ای ساکن هستند که پیدا کردن آن‌ها به سهولت ممکن نیست.

زمانی هم ‌که آن‌ها را پیدا می‌کنید تازه اول ماجراست؛ چرا که با اشخاصی روبرو هستید که - چه نوازندگان چه خوانندگان - هنرمندان قابلی هستند که بی‌ادعا و تکلف هنرشان را عرضه می‌کنند؛ اما برخی از آن‌ها جز به زبان بومی خودشان زبان دیگری نمی‌دانند. برخی از آن‌ها هم که زبان فارسی می‌دانند نمی‌توانند خوب حرف‌های‌شان را بیان کنند.

به هر تقدیر اولین سری این برنامه‌ها که آماده کرده‌ام اختصاص دارد به «موسیقی مقامی قوم ترکمن».

سفرهایی به چند شهر و روستای استان «گلستان» داشتم و برنامه‌هایی برای شما عزیزان تهیه و آماده کرده‌ام که از روز دوشنبه یازده ژانویه، بیست و یکم دی‌ماه، اولین برنامه از این سری برنامه‌ها پخش خواهد شد.

اگر عمری باقی بود و مخاطبین هم از چنین برنامه‌هایی استقبال کردند؛ به دیگر نواحی هم خواهم رفت و برنامه‌هایی تهیه خواهم کرد.

مسلما این سری برنامه‌ها برنامه‌های جامع و کاملی نخواهد بود و دارای نواقصی است که مخاطبین ارجمند آن‌را خواهند بخشید و به حساب بضاعت کم این‌جانب خواهند گذاشت.

اما دلیل این‌که ساخت چنین برنامه‌هایی را در پیش گرفتم چه بوده؟ دلایل زیادی برای این کار دارم.

دو سال پیش، زمانی که «حاج قربان سلیمانی» بخشی بزرگ خراسان شمالی، از دنیا رفت و من در باره‌ی ایشان و ملاقاتی که با او در منزل‌اش داشتم مطلبی در وبلاگ‌ام نوشتم پیغام‌های زیادی از مخاطبان دریافت کردم که اکثرا افسوس می‌خوردند چرا این «مرد بزرگ» را نمی‌شناختند.

این گناه مردم نیست که این بزرگان را تا زمانی که از دنیا می‌روند نمی‌شناسند؛ مقصر رسانه‌های ما هستند که به چنین مقوله‌ای که در اصل، بُن و ریشه‌ی موسیقی سرزمین‌مان می‌باشد، نمی‌پردازند.

یکی از اهداف من تهیه‌ی برنامه‌های مدونی در باره‌ی موسیقی نواحی ایران است که می‌تواند مرجع خوبی برای علاقمندان این نوع موسیقی باشد.

نوازندگان و خوانندگان موسیقی نواحی، این هنرمندان بی‌ادعا، اکثرا زندگی فقیرانه‌ای دارند و با داشتن پنجه‌ها و حنجره‌های سحّارشان هیچ بهره‌ی مالی‌ای ازهنرشان ندارند. باشد که با پرداختن به چنین موضوعاتی این عزیزان بیشتر دیده شوند و از وجودشان بیشتر استفاده شود.

دوست دارم در پایان به شما مخاطبین عزیز بگویم گرچه در آغاز صحبت‌هایم از دشواری راه گفتم، اما خدا را سپاس می‌گویم که پیش از مرگ‌ام؛ شنیدن نوایی از یکی از نوازندگان ترکمنستان را نصیب‌ام کرد.

صدایی سحرانگیز که توسط استادی نواخته شده که سال‌هاست از دنیا رفته. در بخش سوم یا چهارم این سری برنامه‌ها شما هم این نوا را خواهید شنید.

بیاییم دریابیم این بزرگان را؛ پیش از آن‌که آنان را از دست بدهیم.