اتهام انتشار شعری با هدف دعوت به مبارزه

اردوان روزبه

صبح روز شنبه، ۲۵ آبان ۱۳۸۷ ثریا عزیز‌پناه، صاحب‌امتیاز و مدیر‌مسوول ماهنامه‌ی کُردی ـ فارسی «راسان» در دادسرای کارکنان دولت در تهران حضور پیدا کرد. «راسان» یکی از محدود نشریاتی است که در حوزه‌های فرهنگ و اجتماع به زبان کُردی منتشر می‌شود.

این احظار در پی انتشار شعری به زبان کُردی که در هشت ماه پیش در نشریه صورت گرفت، بود. ثریا عزیز‌پناه اینک با قراری ۱۰ میلیون تومانی آزاد است. در این مورد با آسو‌ صالح، سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان گفت ‌و گو کرده‌ام.

دلیل صدور این حکم چیست؟

خانم ثریا عزیز‌پناه، مدیرمسوولی نشریه‌ی «راسان» را دارند. این نشریه بیشتر در ارتباط با حقوق زنان فعال است و البته افرادی که در این نشریه فعالیت می‌کردند تاکنون مشکلاتی برایشان پیش آمده است. تعدادی دچار مشکل قضایی شده‌اند و بعضی‌ها هم کشور را ترک کرده‌اند.

اما در این مورد، خانم ثریا عزیز‌پناه به اتهام چاپ یک شعر کُردی در نشریه‌ی «راسان» متهم شده است. به نظر آقایان این شعر باعث تحریک شده که به حزبی بپیوندد که در کوه‌های کردستان حرکات مسلحانه انجام می‌دهد.

شاکی پرونده، فرمانده‌ی بسیج شهرستان پاوه است، آیا ایشان در زمینه شعر کارشناس هستند؟

در واقع این را باید از آقایان پرسید که آیا دلایل کارشناسی دارند یا نه. چون مطلب چاپ شده یک شعر در مورد کوه‌های قندیل است که با شهرستان پاوه شاید فاصله‌‌ای حدود ۳۰۰ کیلومتر دارد.

حزب مورد اشاره‌ی آنان در کوه‌های‌ این شهرستان مستقر است. اما سوال اینجاست که یک شهر مرزی مثل پاوه این شکایت را مطرح کرده است و شهرهای دیگر که در نزدیکی کوهای قندیل قرار دارند مثل سردشت و پیرانشهر در این زمینه هیچ عکس‌العملی نشان ندادند.

آسو‌ صالح، سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان

این شعر در فروردین ۸۷ منتشر شده است. چرا الان با گذشت چند ماه این پرونده بررسی می‌شود؟

پرونده‌های حقوقی در دادگاه‌های ایران این‌گونه بررسی می‌شود. یعنی پروسه‌ طول می‌کشد تا متهم تفهیم اتهام، بازپرسی و برایش حکم صادر شود. معمول دادگاه‌های حقوقی چند ماهه را طی می‌کنند که دادگاه مطبوعات هم جزو این دادگاه‌ها است.

آیا ایشان پیش از این، از سوی مرجعی برای ارایه توضیحات احضار شده بود؟

جدا از خانم ثریا‌ عزیز‌پناه چند نویسنده‌ی این نشریه که از دوستان وی و عضو هیات‌تحریریه نشریه بودند و در شهرستان سقز حضور داشتند، دو سال پیش به اتهام حضور در همایش فرهنگی ادبی در سلیمانیه به پنج سال حبس محکوم شدند که در این زمینه هیچ‌گونه پوشش خبری انجام نشد.

کسانی هم بودند که پیش‌تر عضو هیات‌تحریریه بودند، مثل خانم رویا طلوعی که در این زمینه مشکلاتی برای او پیش آمد. ولی در این مورد به جز خانم ثریا عزیز‌پناه به عنوان مدیر‌مسوول نشریه «راسان» برای دیگران مشکلات آن‌چنانی به وجود نیامده است.

وقتی به صدور قرار وجه‌الکفاله اشاره می‌شود یعنی این‌که هنوز برای ایشان حکمی صادر نشده است...

وقتی فرد متهم در دادگاه‌های حقوقی و مطبوعاتی به بازپرسی می‌رود، معمولاً بعد از بازپرسی با قرار وثیقه و یا با قرار کفالت آزاد می‌شوند.

آیا فعالین کُرد، خودشان را متصل به سازمان‌های چریکی می‌دانند؟

خوشبختانه فعالیت‌های مدنی در شهرهای کردنشین در کردستان از قطب‌های اصلی این‌گونه فعالیت‌ها در ایران است. یکی از ستون‌های اصلی جنبش زنان و دانشجویی در ایران در کردستان وجود دارد.

جامعه‌ی مدنی در کردستان در این چند سال گذشته و بعد از این‌‌که گفتمان جامعه‌ی مدنی در ایران رواج پیدا کرده است، یک سیر صعودی را طی کرد. می‌بینیم که در تاریخ جمهوری‌اسلامی ایران حضور کُرد‌ها همیشه بوده است و می‌دانیم که جمهوری‌اسلامی در ۳۰ سال گذشته سیاست‌های خودش را در کردستان بر پایه‌ی این دید که کُرد‌ها در فعالیت‌های اجتماعی و مدنی حاضرند.

در کردستان، چند حزب داریم که در تاریخ خودشان فعالیت‌های مختلفی داشته‌اند و حتا در کارنامه‌شان از رژیم شاهنشاهی و بعد در جمهوری اسلامی کار‌هایی را در تاریخ خودشان ثبت کرده‌اند.

ولی همین دید جمهوری اسلامی و حتا کسانی که در اپوزیسیون جمهوری اسلامی قرار دارند و به فعالین در کردستان نگاه می‌کنند، موجب حساس شدن جمهوری اسلامی و سرکوب‌هایی شده که ما طی ۳۰ سال گذشته در کردستان شاهد آن بوده‌ایم.