«ابراهیم مهر‌نهاد، فقط یک فعال اجتماعی است»

اردوان روزبه

یعقوب مهرنهاد، فعال بلوچ در مرداد ماه امسال در زاهدان و به اتهام اقدام علیه امنیت ملی، اعدام شد. او رییس انجمن صدای عدالت بود. انجمنی که در حوزه مسایل اجتماعی مردم بلوچستان فعالیت‌ می‌کرد.

به گزارش روزنامه «اعتماد»، ابراهیم مهرنهاد می‌تواند پس از سپری کردن سه سال از دوره محکومیت خود تقاضای «عفو مشروط» کند. رحیم بندوی، در لندن یکی از فعالان بلوچ است که با او در این مورد گفت و گو کردم:

از دو برادر، یعقوب مهرنهاد اعدام شد، اما مطلع شدیم که ابراهیم برادر یعقوب مهرنهاد که در همان زمان دستگیر شد برایش حکم پنج سال زندان صادر شده است. این حکم متناسب با او که در زمان دستگیری ۱۶ سال داشته، هست؟

در مجموع، علت اعدام افرادی مثل یعقوب مهرنهاد و زندانی کردن کسانی مثل برادر ایشان و صدها نفر دیگر از جوانان بلوچ، محروم کردن مردم بلوچ از داشتن جوانان روشنفکر و آگاه است و بی شک غیر از این نمی‌تواند باشد. چرا که ایشان مرتکب هیچ‌گونه قانون‌شکنی حتا بر اساس موازین حاکم هم نشده، کسان دیگری هم هستند که تایید می‌کنند.

چرا که حرف و کاری غیر از آن‌که مقررات و موازین جاری کشور است، مرتکب نشده. متاسفانه همیشه تلاش تمامیت‌خواهان همین است که هر کسی همان‌طوری که خودشان می‌خواهند، فکر کند و عمل کند.

شما می‌دانید که فعالیت واقعی ابراهیم مهرنهاد چه بوده است که برای آن محکوم شده؟

تا آن‌جایی که من هم مثل خیلی از کسان دیگر در جریان فعالیت انجمن جوانان صدای عدالت هستم، یعقوب ‌مهر‌نهاد به عنوان یک از اعضای تشکل غیر دولتی که مساله گسترش برابری‌خواهی، عدالت و عدالت اجتماعی و حقوق انسانی را دنبال می‌کرد، فعالیت می‌کرده است.

ابراهیم مهرنهاد هم به عنوان یکی از کسانی بود که‌ با وجود سن پایین، در کنار این انجمن فعالیت می‌کرده است. اما امروز ابراهیم مهرنهادهای فراوانی هستند که با وجود سنین پایین خود، از آن‌جایی که همیشه ظلم و ستم‌ها و تبعیض‌های عریانی بر مردم بلوچ روا می‌شود، متاثر می‌شوند و با این‌که سنشان پایین است، می‌خواهند فعال باشند.

ایشان هم به عنوان یکی از فعالان انجمن جوانان صدای عدالت که یک انجمن صنفی برای مسایل فرهنگی بوده و در بلوچستان برای حقوق انسانی فعالیت می‌کردند، کار می‌کرده است.

اینک شاهد دستگیری‌هایی در سیستان‌ و‌ بلوچستان هستیم، از جمله برخی از مولوی‌ها در بلوچستان. فکر می‌کنید علت این برخوردها چیست؟

علت گسترش برخوردها کاملاً روشن است. با توجه به این زمانی که ما در آن قرار داریم، انسان‌ها به هر حال با سرعت بیشتری با حقوق انسانی خودشان آشنا می‌شوند و زمانی که متوجه می‌شوند حقوق انسانی‌شان رعایت نمی‌شود، هر کدام به نوعی مقاومت می‌کنند.

قبلاً نیروهای بلوچی که آن‌جا بودند و به عنوان نیروهای دموکرات معروف بودند، همیشه در برابر تبعیضات ملی که بر مردم بلوچ روا می‌شد، عکس‌العمل نشان می‌دادند و مقاومت می‌کردند. اما در مورد این مساله هر چند که در آغاز کار به‌دلیل مسایل مذهبی و اعتقادی اسلامی که جمهوری اسلامی مطرح می‌کرد، مردم و فعالین مذهبی بلوچ به هر حال به شکل‌هایی حمایت می‌کردند، اما بعد چنین نشد.

البته ما رهبران مذهبی و فعالان مذهبی داشتیم که در ابتدای انقلاب بهمن می‌گفتند این یک سیستم منصفانه نخواهد بود و مخالفت خودشان را نشان دادند که ما شاهد ترورها و اعدام‌های بسیاری از آن‌ها به شکل‌های مختلف شدیم.

اما اخیراً این مساله از مذهبی و غیر مذهبی، از ملی و غیر‌ملی، به شکل‌های مختلف، دامن‌گیر همه شده است و این طبیعی است. با توجه به این‌که رژیم ایدئولوژیک حاکم بر ایران به‌طور علنی و مشخص در همه جای دنیا مطرح کرده است که کسی غیر از شیعه اثنی‌عشری را قبول ندارد، طبیعی است که تبعیض علنی و عریانی بر همه مذاهب از جمله سنی‌ها و شاخه‌های مختلف درون خود شیعه و بهاییان و غیره اعمال شود.

کسانی که با سیستم نباشند، بر علیه سیستم به حساب می‌آیند. غیر خودی به حساب می‌آیند و طبیعی است که با توجه به سیاست غیر دموکراتیکی که حاکم بر نظام است همه را بر علیه خودش به این شکل بشوراند.