رادیو زمانه

تاریخ انتشار مطلب: ۲۲ مرداد ۱۳۸۷
نسرین ستوده حقوق‌دان:

به هر حال بی خبر اعدام شد

a.roozbeh@radiozamaneh.com

بنابر گزارش‌ها یعقوب مهرنهاد، روزنامه نگار و مدیر یک نهاد مدنی به نام انجمن جوانان صدای عدالت که در سال 1386 بازداشت و در دادگاهی بدون وکیل مدافع و بدون حضور هیات منصفه به جرم محاربه و فساد فی‌الارض از طریق عضویت و همکاری با گروهک تروریستی موسوم به جند‌الله محکوم به اعدام شده بود، روز دوشنبه همراه فرد دیگری به نام عبدالناصر طاهری صدر در زاهدان به دار آویخته شد.

اگرچه دستگیری و دادگاه این دو نفر به دلیل فقدان وکیل مدافع و غیرعلنی بودن دادگاه انعکاسی در مجامع بین‌المللی و مدنی نداشت. اما پس از این اعدام برخی از سازمان‌ها و مراکز مدنی نظیر روزنامه نگاران کردستان با صدور اطلاعیه‌ای این اعدام را محکوم کردند. اینک شش فعال کرد از جمله فرزاد کمانگر نیز با جرائم مشابه در انتظار اعدام هستند.

در همین خصوص با یکی از فعالان مدنی بلوچ گفتگو کردم. این روزنامه نگار و فعال مدنی که نمی‌خواست به نامش اشاره شود گفت:
ما معتقد هستیم که برای بیان مطالب و بیان اندیشه و نظر و عقیده نباید این چنین برخورد کرد. مهرنهاد می‌میرد، آیا همه می‌میرند؟. فردا صد مهرنهاد دیگر درست می‌شود. در یک جامعه منافع جامعه این را ایجاب می‌کند که با مجرم برخورد بشود نه با منتقد و نه با کسی که در چارچوب قانون انتقاد می‌کند و راهکار می‌دهد و درواقع دلسوزی می‌کند. من معتقد هستم که ایشان هیچ جرمی که در حد مرگ باشد نکرده و جرمش در این حد باشد که مستحق اعدام ما سراغ نداریم.

---

اما در همین بین اگرچه نظراتی غیر رسمی اشاره می‌کند که او به دنبال ایجاد دفتر فرهنگی برای جنداله بوده است. سوالی پیش می‌آید، آیا دفتر فرهنگی از مصادیق محاربه است؟ و دیگر این‌که حتا محکومین به اعدام در زمینه‌هایی نظیر قاچاق مواد‌مخدر و یا سرقت مسلحانه و یا قتل با حضور وکیل و هیات منصفه و چندین مستشار محکوم می‌شوند. آیا این شرایط در مورد مهرنهاد رعایت شده است؟

از سویی نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق مدنی اجرای این قبیل احکام را هشداری برای سایر فعالان مدنی می‌داند:
هرگز اسم این‌ دو در هیچ جا مطرح نبوده. آیا خانواده‌های این‌ها هیچ وقت آمدند به نهادهای حقوق بشری مثل همین کانون، مثل وکیلای حقوق بشری در تهران؛ درخواست کمک بکنند. آقای مهرنهاد، خبرنگار ایرانی و روزنامه نگار در دادگاهی که به اتهامی رسیدگی کرده که مجازات آن اعدام بوده محکوم شده. اما طبق اخباری که به ما رسیده ایشان وکیل نداشتند و همین موضوع باعث شده که کل روند رسیدگی در این پرونده علاوه بر این‌که غیر قانونی منصور باشد. لیکن با سکوت تمام پیش رفته، حکم صادر شده و سپس به اجرا رسیده. اگر اقدامات وکیل در احقاق حقوق اجتماعی موکل پاسخ ندهد، طبیعی است که وکیل وظیفه دارد روند رسیدگی را در معرض قضاوت افکار عمومی قرار بدهد. روند مخفی رسیدگی به این پرونده یکی از علل مهم اجرای این حکم بوده.

یعنی شما اشاره می‌کنید به خاطر عدم اطلاع رسانی و یا اعدم عکس‌العمل جامعه‌ی جهانی و یا فعالان حقوق بشری این حکم با این روند اجرا شده؟

بله، دقیقن می‌خواهم همین را بگویم به این دلیل که به یاد داشته باشیم حقوق بشر یک مساله‌ی جهانی است. اتفاقی که در برمه، ایران، سودان یا هرجای دیگر می‌افتد وجدان جهانی را به کمک می‌طلبد. طبیعی است که جهانیان باید بدانند و در مقابل یک چنین اقدامات غیر قانونی اعتراضات خودشان را به دولت‌های مربوطه اعلام کنند.

با در نظر گرفتن این که اگر صحت داشته باشد، یعقوب مهرنهاد وکیل نداشته و در حضور هیات منصفه جلسه‌ی دادگاه او برگزار نشده. آیا در اساس به این نحو می‌شود دادگاهی را برگزار کرد؟

وقتی که گفته می‌شود حتا ایشان وکیل نداشته؛ کل جریان رسیدگی به این پرونده مخدوش و غیر قانونی است. کلیه قضاتی که بدون توجه به این موضوع به پرونده رسیدگی کردند و حکم اعدام را صادر یا تایید کردند به دلیل تخلف انتظامی سنگین قابل مجازات هستند.

بنابراین در دل همین موضوع شما می‌بینید که موضوع عدم حضور هیات منصفه و خیلی از موضوعات دیگری که با خواندن این پرونده روشن می‌شود قابل بررسی و نتیجه گیری هست. اسم آقای یعقوب مهرنهاد تا زمان اجرای حکم در هیچ رسانه‌ای اعلام نشده بود. و این زنگ خطر بزرگی است برای کسانی که زیر حکم اعدام زندگی می‌کنند. من بطور کلی این توصیه را به همه‌ی کسانی که در اثر فعالیت‌های اجتماعی حکم اعدام برای آنها صادر شده دارم که حتمن موضوع حکم را به قضاوت افکار عمومی بگذارند.

Share/Save/Bookmark

نظرهای خوانندگان

من از گفته ی خانم ستوده تعجب میکنم در قانون جمهوری اسلامی هست که هر کس فردی را به جرم محاربه به قتل برساند اگر محاربه بودنش را ثابت کند آزاد است اگر ثابت نکند یعنی دلیلی بر اثبات نداشته باشد فقط باید دیه ی مقتول را بپردازد لذا آن قاضی که حکم مفسد فی الارض راصادر میکند اگر هم مشمول دیه شود خود قوه ی قضائیه دیه اش را به حساب دولت واریض میکند هیچ کاری به او نخواهند داشت . خانم ستوده ایران یعنی آخوند و هر آخوندی خودش هم قانون است و هم مجری آن مملکت حسین قلی خانی یعنی همین .

-- فرهاد- فریاد ، Aug 11, 2008 در ساعت 03:32 PM

دفتر فرهنگی یک گروه تروریستی یعنی چه؟ چرا از کسی که از تروریست هایی که مردم کشورمان را می کشند پول گرفته تا برای منافعشان کار فرهنگی (؟) کند دفاع بی جا می کنید؟

-- Amir ، Aug 12, 2008 در ساعت 03:32 PM

در جواب آقای امیرکامنت بالا باید بگم:
چه خوب که شما هم الحمداله از عدالت خوب دفاع کردید. گفته می شود می خواسته! این جمله یعنی تروریست؟ اعدام، چون دستمان به خون ریزی مثل عبدالمالک نمی رسد؟
شاید مهرنهاد حقش اعدام هم بود اما جالب است مردم نباید بدانند چرا؟
عمری در این کشور به جرم های پیش فرض به دم حکم رفتند مردم. چون راهبران شان چون شما فکر می کردند.
کاش شما که می دانید از جند اله پول می گرفته اقلا مدارکش را رو می کردید که هم باور می کردیم از روی احساس حرف نزدید و هم ما مجاب می شدیم.

-- ره شناس ، Aug 12, 2008 در ساعت 03:32 PM