«وضعیت بازداشت‌شدگان تجمع مشهد را پیگیری می‌کنیم»

اردوان روزبه

در تجمع‌های اخیر در مشهد در اعتراض به گرانی، حدود ۴۰۰ نفر بازداشت شدند که اخیرا تعدادی از آنها آزاد شدند.

به همین بهانه با اشکان آرشیان، عضو کمیته پیگیری دستگیری های مشهد گفت و گو کردم:

گرانی‌ها و مشکلات اقتصادی در جامعه چیزی است که تمامی طبقات جامعه را درگیر کرده و نارضایتی شدید عمومی را در جامعه به‌وجود آورده که بالطبع این نارضایتی‌ها شرایطی را به‌وجود می‌آورد که بتواند خودش را نشان بدهد.

یکی از همین مسایل، تجمعی بود که در مشهد برگزار شد. عنوان شد در مشهد که قرار است تجمعی در اعتراض به گرانی برگزار بشود. این موضوع، دغدغه اکثر مردم ایران هست.

ولی برنامه ۷ تیر، یک مقدار با این فرق می‌کرد. چون ۷ تیر در پارک ملت بود و خیلی از مردم خانوادگی آمده بودند و برای ورزش می‌آیند در پارک ملت. در برنامه ۷ تیر نهادهای امنیتی با توجه به این‌که شایعه برگزاری تجمع هم پخش شده بود، نیروی یگان ویژه، بسیج و اطلاعات و خیلی نیروهای دیگر حضور گسترده‌ای داشتند و به‌صورت فله‌ای، مردم را بازداشت می‌کردند. و در بازداشتی‌ها اگر دقت بکنید کل اعضای خانواده برای پارک آمده بودند بازداشت شدند، افرادی بودند که با لباس ورزشی بودند بازداشت شدند، تیپ بازداشتی‌های ۷ تیر خیلی متفاوت است. افراد متفاوت با شرایط متفاوت.

می‌توانید به ما بگویید دقیقاً چند نفر در جریان ۷ تیر مشهد دستگیر شدند؟

حقیقت را بخواهید از آن‌جا که نهادهای بازداشت کننده، نهادهای متفاوتی هستند آمار دقیقی نداریم. یک عده از بازداشتی‌ها، توسط نیروهای انتظامی بازداشت شدند که از دادسرای انقلاب به مرکز نیروی انتظامی منتقل شدند و بعد از آن هم به زندان مرکزی مشهد برده شدند.

بعضی‌ها که توسط اطلاعات بازداشت شدند، خب در زندان اطلاعات نگهداری می‌شوند. یک‌سری از بازداشتی‌ها توسط اطلاعات سپاه بوده. ولی بر اساس جمع‌بندی بچه‌ها‌، فکر می‌کنم حداقل ۴۰۰ نفر، شاید هم بیشتر، در برنامه ۷ تیر بازداشت شدند.

از این تعداد، چقدر دانشجو بودند؟ آیا شما مطلع هستید؟

تا آن‌جا که ما اطلاع داریم، دو نفر از دوستان خودمان بودند. یک نفر از بچه‌های انجمن اسلامی دانشگاه فردوسی و یکی دیگر از بچه‌ها که در همان موقع در پارک بودند، در آن‌ها هم متاسفانه بازداشت شدند. توحید دولت شناس و فرزاد حسن زاده.

آیا این بازداشت‌ها بعد از جریان ۷ تیر هم ادامه پیدا کرده یا خیر؟

متاسفانه بله. ما مطلع شدیم که چند نفر از دوستان‌مان در دانشگاه فردوسی؛ محمد زراعتی و دوستان در دانشگاه آزاد؛ محمد میروان و سجاد رجبی هم بعد از آن بازداشت شدند. از بین دانشجویان بازداشتی، این‌ها کسانی هستند که ما تا حالا اطلاع داریم.

علاوه بر این افراد، خب افراد دیگری هم بودند که بازداشت شدند و دانشجو هم احتمالاً بودند.اطلاعات کاملی در دست نداریم. مشکل اصلی هم این‌جاست که هیچ‌یک از نهادهای امنیتی و انتظامی، اخبار دقیقی از نحوه بازداشت‌ها، تعداد و هویت افراد بازداشتی اعلام نمی‌کنند و به هیچ سوالی هم پاسخ نمی‌دهند.

آیا از این تعداد کسانی آزاد هم شدند؟

طبق اخباری که در دست داریم، گویا تعدادی از بازداشتی‌هایی که خانم بودند و در سه چهار روز اول بازداشت بودند، آزاد شدند.

با کسانی که آزاد شدند آیا ارتباطی داشتید که توضیح بدهند درواقع نوع برخورد چطور بوده؟

نوع برخورد اولیه‌ای که نیروهای یگان ویژه و نیروهای انتظامی داشتند، گویا که برخورد خیلی بدی بوده است، بازداشت با ضرب و شتم و رفتارهای توهین‌آمیز و غیره.

ولی شرایط عمومی در بازداشتگاه اطلاعات و بازداشتگاه زندان عمومی مشهد شاید یک مقداری باز بهتر بوده و بازداشتگاه، حداقل امکانات را داشت. ولی در آن دو سه روز اول نه؛ متاسفانه شرایط خیلی بد بوده است.

گروهی از بچه‌های دانشجو برای پیگیری این بازداشت‌ها و بررسی مساله، کمیته‌ای را تشکیل دادند‌؟

واقعیت این است که بخشی از هم‌وطنان و هم‌شهریان ما هم اکنون بازداشت هستند. این افراد در بازداشت باید یکسری حقوق اولیه را دارا باشند. جدای از این‌که باید پرسید این افراد اصلاً چرا بازداشت هستند.

بر این اساس، تعدادی از بچه‌های انجمن اسلامی دانشگاه مشهد و منطقه شرق کشور به این نتیجه رسیدند که باید کمیته‌ای را تشکیل بدهند و بازداشت‌ها و علی‌الخصوص بازداشت دانشجویان را پیگیری و اطلاع‌رسانی بکنند. این کمیته حول بازداشت‌های اخیر مشهد شکل گرفت.

این کمیته سابقه فعالیت هم داشته. زمانی که بچه‌های دانشگاه امیرکبیر بازداشت بودند و اعضای شورای مرکزی تحکیم بازداشت بودند، چنین کمیته‌ای تشکیل شد و بازداشت‌ها را پیگیری می‌کرده تا بخشی از بچه‌ها آزاد شدند.

این بازداشت‌های جدید موجب شد که این کمیته شکل بگیرد. به نظر می‌رسد که هر زمان که بازداشتی اتفاق بیفتد و موضوعیت تشکیل کمیته دانشجویان بازداشتی، کمیته پیگیری بازداشت‌های اخیر به‌وجود بیاید، این کمیته هم فعالیت‌اش را آغاز می‌کند.

الان بحث انتقال اطلاعات به خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری مطرح است. بحث دیدار با خانواده‌های بازداشتی‌ها، صدور بیانیه‌هایی که می‌تواند اطلاع‌رسانی را انجام بدهد. فعالیت اصلی کمیته، در درجه‌ی اول اطلاع‌رسانی از نحوه بازداشت‌ها و شرایط بازداشت‌شدگان است.

در اعتراض به ادامه‌ی بازداشت دو نفر از دانشجویان، تجمع نسبتاً بزرگی در دانشگاه فردوسی برگزار شد که متعاقب آن همان شب آن دو نفر آزاد شدند. در اعتراض به بازداشت‌های ۷ تیر هم، روز یکشنبه تجمعی در دانشگاه فردوسی برگزار شد که این تجمع، با توجه به زمان تعطیلی دانشگاه و خالی بودن دانشگاه برگزار شد. من احساس می‌کنم بیشتر این تجمعات سوار بر موج نارضایتی عمومی جامعه است.