«اسراییل نگران پیروزی جنبش سبز است»

بهداد بردبار

اشاره: پرفسور «تریتا پارسی¹» استاد روابط بین‌الملل و نویسنده‌ی کتاب «اتحاد خائنانه: معاملات پشت پرده‌ی ایران، اسراییل و آمریکا²» است. او در سال ۲۰۰۲ «شورای ملی ایرانیان آمریکا³» را تأسیس کرد. هدف تأسیس این بنیاد محکوم‌کردن حملات تروریستی یازده سپتامبر بود.

از آن زمان او این نهاد را مدیریت کرده تا صدای آمریکایی‌های ایرانی‌تبار را به سیاستمداران آمریکا برساند. هدف این شورا تقویت موقعیت ایرانیان ساکن آمریکا است. این شورا از تماس‌های سیاسی دولت ایران و آمریکا حمایت می‌کند. تریتا پارسی معتقد است سر کار آمدن میانه‌رو‌ها در ایران به امنیت منطقه و دولت ایالات متحده نیز کمک خواهد کرد.

به نظر می‌رسد وضعیت ایران به نقطه‌ی بدون بازگشت رسیده باشد، تظاهرکنندگان در طی هفته‌های متوالی خواستار سرنگونی دولت احمدی‌نژاد و همین‌طور ولی فقیه از قدرت شدند. در حالی که بحث بر سر آینده جنبش دمکراسی‌خواهی هم‌چنان ادامه دارد. نظر شما در مورد آینده جنبش سبز چیست؟

من معتقدم خواست مردم ایران برای دست‌یابی به دمکراسی، حقوق بشر و دولت مردان منتخب خواسته‌هایی شکست‌ناپذیر است. تلاش برای برقراری دمکراسی در ایران سابقه‌ای صد ساله دارد. تلاش ایرانیان برای دست‌یابی به دمکراسی با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است و پیشرفت آن در یک جهت نبوده و گاهی منحرف شده است. اما از سویی نیروهای هوادار سرکوب و تمامیت خواهان دیگر فرصت زیادی ندارند.

تریتا پارسی استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه جان هاپکینز

چنان‌چه جنبش در کوتاه‌مدت موفق شود یا در میان‌مدت - که البته پیش‌بینی آن دشوار است - به هر صورت آرزو و خواست تغییر از میان نمی‌رود و علاوه بر این همان‌طور که در جنبش سبز متبلور شده - و یا در جنبشی دیگر- به هر حال خواست دست‌یابی به دمکراسی تا زمان برقراری آن پا بر جا خواهد ماند.

شیوه رفتار حاکمان ایران با معترضان به انتخابات دهم ریاست جمهوری که منجر به سرکوب خشونت‌آمیز معترضان شد تأثیر مهمی بر آینده‌ی نظام اسلامی خواهد داشت. شما با روشنفکران، روزنامه‌نگاران و سیاست‌مداران تماس‌های گسترده‌ای دارید. غالب تحلیل‌های موجود در واشنگتن را چه‌طور خلاصه می‌کنید؟

سیاست‌ها در واشنگتن قطعا وارد فاز جدیدی شده .دور جدید اعمال فشارها آغاز شده. با این حال رییس‌جمهور آمریکا هنوز می‌گوید در به روی مذاکرات دیپلماتیک باز است. اما تلاش‌های جدی برای راه حل دیپلماتیک وجود ندارد. صراحتاً بگویم اصلاً مشخص نیست در زمانی که ایران قادر نیست تصمیمات مهم بگیرد چنین مذاکراتی برای طرف آمریکایی ارزش داشته باشد.

در همین حال بعید است که تشدید فشارها بتواند نتایجی حاصل کند. اتفاق وحشتناکی که در این موقعیت رخ می‌دهد، از جایی که راه حل‌های دیپلماتیک با شکست مواجه شده، ممکن است اعتقاداتی، از قبیل این که تحریم‌ها از لحاظ سیاسی لازم است، بروز پیدا کند. همین‌طور این خطر وجود دارد که در مدت زمان دوازده ماه از- زمان حاضر- در حالی که طرح تحریم به شکست انجامیده، اقدامات نظامی لازم به نظر برسد.

تا جایی که می‌دانم رییس‌جمهور آمریکا با امید همکاری با رهبران تهران به کاخ سفید آمد. او گفت دولت آمریکا ملزم به تشویق و ایجاد رابطه میان ایالات متحده و ایران و جامعه جهانی است. مقامات تهران این پیشنهاد را رد کردند، و رهبر ایران هشدار داد که مذاکره با آمریکا به نفع نظام نیست، او گفت پیشنهاد مذاکره با آمریکا گمراه‌کننده خواهد بود. سیاست مداران ایران نباید فریب بخورند و در مذاکرات پیش قدم شوند. در هفته‌های اخیر ایران رهبر گروه جندالله را دستگیر کرد و مقامات ایران از این فرصت استفاده کردند تا آمریکایی‌ها را متهم به حمایت از تروریسم کنند. در عین حال شایعاتی به گوش می‌رسد که دستگیری رهبر جندالله تنها با همکاری آمریکایی‌های میسر شده. با بررسی اتفاقات اخیر آیا می‌توان به این نتیجه رسید که استراتژی مذاکره با دولت آمریکا از جانب دولت ایران به پایان رسیده؟

تصویر حاضر کمی پیچیده تر از سوالی است که شما مطرح کرده‌اید، از نقطه نظر دولت آمریکا امید به مذاکره با دولت ایران کاهش پیدا کرده. اما از سویی هیچ اطمینانی وجود ندارد که افزایش فشارها منجر به حل مسئله شود. اما آغاز مذاکرات دیپلماتیک جدید در حالی‌که دولت ایران قادر به اخذ تصمیمات مهم نیست. و در حالی‌که مذاکرات با مرکزیت موضوع هسته‌ای ممکن است به جنبش دمکراسی حاضر ضربه بزند آغاز این مذاکرات عاقلانه نیست.

کتاب «اتحاد خائنانه: معاملات پشت پرده‌ی ایران، اسرائیل و آمریکا» نوشته‌ی پرفسور تریتا پارسی

رییس جدید آژانس انرژی اتمی به جامعه جهانی اطلاع داده که ایران با بازرسان سازمان ملل همکاری لازم را انجام نمی‌دهد تا از تأسیسات هسته‌ای بازدید کنند ایلات متحده آمریکا و هم‌پیمانانش تحریم‌های مالی بیشتری را بر علیه ایران اعمال می‌کنند. آیا جامعه جهانی در زمینه‌ی تعامل با مسئله هسته‌ای ایران رویکرد درستی دارد؟

حتی در میان طراحان تحریم‌ها اطمینان کمی وجود دارد که تحریم‌ها عملی شود. تا این لحظه یک پرسش برای طراحان تحریم‌ها مطرح است که آیا باید اعمال تحریم‌های گسترده را پیش گرفت یا تحریم‌های هوشمند را طراحی کرد. تحریم‌های گسترده در گذشته تنها به اقتصا ایران ضربه زده و رژیم و سپاه پاسداران را تقویت کرده، تحریم‌های هوشمند به اشخاص ضربه می‌زند که در نقض حقوق بشر و پیشبرد برنامه‌ی هسته‌ای دست دارند.

این‌گونه تحریم‌ها معقول‌تر است. با این حال علامت سوالی در برابر این گزینه وجود دارد و کارآمدبودن تحریم‌ها با تردید مواجه است. در پایان معتقدم هیچ راهی به تنهایی کارآمد نخواهد بود و یافتن راه حل تلاش‌های ماهرانه دیپلماتیک نیاز دارد.

آقای احمدی‌نژاد بخاطر حملات لفظی‌اش به اسراییل معروف است. در حالی‌که ما ایرانی‌ها توافق داریم که کشور ما به هیچ‌وجه قصد و اراده حمله به اسراییل را ندارد. از سویی لابی اسراییل به سختی تلاش می‌کند تا افکار عمومی را متقاعد کند که دولت ایران در تلاش است تا سلاح اتمی و موشک‌های دوربرد با توان حمل کلاهک‌های اتمی تولید کند. دولت اسراییل بارها اعلام کرده تمام گزینه‌ها را باز خواهند گذاشت و ایران را به حمله نظامی تهدید می‌کند. به نظر شما امکان درگیر نظامی میان ایران و اسراییل چه قدر است؟

خطر حمله نظامی اسراییل به ایران در حال افزایش است در گذشته حملات لفظی اسراییل در مورد بمباران ایران با هدف تحت فشار قرار دادن آمریکا و اتحادیه اروپا بیان می‌شد، اسراییل قصد داشت آمریکا و اروپایی‌ها را متقاعد کند تا با ایران سخت‌تر رفتار کنند. در حال حاضر روابط میان آمریکا و اسراییل تیره شده و مسأله ایران و اسراییل وارد فاز جدیدی شده. ما هم‌چنین باید به خاطر بسپاریم که همان‌طور که تعداد زیادی از دولت‌مردان اسراییلی به من گفته‌اند، اسراییل بسیار نگران پیروزی جنبش سبز در ایران است.

اسراییلی‌ها می‌ترسند که اگر سبزها پیروز این غائله شوند، ایران کشوری خواهد بود که به توسعه تولید انرژی هسته‌ای ادامه خواهد داد. اما چهره‌ای بهتر از ایران به جهانیان نشان خواهد داد و همراهی و حمایت جامعه جهانی از دمکراسی نوظهور خود را با خود خواهد داشت.

در نتیجه اسراییلی‌ها که به توانایی‌های ایران بیش‌تر حساسند تا به نظام حاکم بر ایران، دولت اسراییل در موقعیت دشواری قرار خواهد گرفت تا سایر کشورها را به تحریم ایران ترغیب کنند. یا ایران را منزوی کنند یا توافقی برای حمله نظامی به ایران ایجاد کنند. علاوه بر این حمله نظامی رژیم را قادر خواهد ساخت تا جنبش سبز را با خشونت بیشتری سرکوب کند و ترکیب این دو بسیار قابلیت انفجاری دارد.

پانوشت‌ها:

1-Dr. Trita Parsi

2-Treacherous Alliance - The Secret Dealings of Iran, Israel and the United States

3-National Iranian American Council (NIAC)