«تحریم‌ها، سیاست خارجی ایران را تغییر نمی‌دهد»

نیک‌آهنگ کوثر

طرح سخنان مختلف از سوی مدیران دولت اوباما در مورد ایران، سوال‌های زیادی را در اذهان تحلیل‌گران سیاسی به‌وجود آورده است. باراک اوباما از یکسو خواهان انجام مذاکره با سران ایران است، و از سوی دیگر هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا سخن از تحریم‌های شدیدتر بین‌المللی می‌زند.

در رابطه با موضع‌گیری‌های اخیر اعضای دولت آمریکا و تأثیر تحریم‌های احتمالی با تریتا پارسی، رییس شورای ملی آمریکایی‌های ایرانی تبار گفت ‌و گو کرده‌ام.

اگر صحبت‌های دولت آمریکا با دولت‌های کشورهای دیگر فرق زیادی داشته باشد، آن‌موقع دولت احمدی‌نژاد می‌تواند از آن سوء استفاده بکند. ولی فرق خیلی زیادی میان صحبت‌های آقای بایدن و اوباما نیست. این صحبتی که ایشان کرده بود، فرق زیادی با صحبت‌هایی که قبلا هم کرده بود، نداشت. ایشان صحبت‌های قبلی را تکرار کردند.

در موقعیتی که خانم کلینتون صحبت از تحریم می‌کند، این تحریم‌ها در چه حدی خواهد بود و چه تأثیری روی دولت و ملت ایران خواهد داشت؟

صحبت تحریم هنوز به آن مرحله نرسیده است که خیلی جدی بشود. ولی اگر فقط تحریم‌های سیاسی بگذارند، به این معنا که سفیرهای کشورها را از ایران بیرون بکشند، و گرفتن ویزا برای رفتن به کشورهای دیگر برای افرادی که در دولت ایران کار می‌کنند، سخت‌تر بشود و از این جور چیزها، فکر نمی‌کنم اثر خیلی زیادی روی مردم ایران داشته باشد. ولی اگر تصمیم بگیرند که تحریم‌های اقتصادی را دوباره بیشتر کنند و فشار را روی اقتصاد ایران بگذارند، آن‌موقع نهایتاً بیشتر سختی‌ها روی خود مردم ایران می‌افتد.

تریتا پارسی، مدیر شورای ملی ایرانی‌ ­ آمریکایی

در حال حاضر ایران به‌تدریج با تحریم‌هایی که روبه‌رو می‌شود و با فاصله‌ای که با جامعه جهانی می‌گیرد‌، خودش را ایزوله می‌کند. آیا ایران به سمتی که کره شمالی یا روشی که چین بعد از تیان‌آن‌من در سال ۱۹۸۹ انتخاب کرد، می‌رود؟

بیشتر شبیه روش چین است. ولی این‌که موفق بشوند یا نه، کاملاً سوال دیگری است. ایران نمی‌تواند کاملاً مدل کره شمالی را تکرار بکند. چون ایران باید نفتش را بفروشد. اگر نفت نفروشد، اگر با اقتصاد جهانی در تبادل نباشد، بیشتر به ضرر خود ایران می‌شود.

اگر ایران نتواند بنزین وارد بکند و کشورهای غربی بنزین را تحریم کنند و ایران نتواند قراردادهای گازی خودش را با کشورهای مختلفی که می‌خواست ببندد، منعقد کند، آیا این فشارها باعث خواهد شد که دولت ایران اندکی فضا را در داخل باز بکند و یا رابطه را با غرب به نحوی که به آن‌ها امتیاز بدهد، گسترش بدهد؟

هروقت که در این سی سال اخیر تحریم‌های اقتصادی و فشار اقتصادی را روی ایران بیشتر کردند، وضع داخلی بدتر شد. بازتر نشد، بیشتر بسته شد و گروه‌های تندرو بیشتر نفوذ پیدا کردند. یکی از مشکلاتی که غرب دارد این است که با هیچ‌کدام از این بیست ـ سی تحریم اقتصادی که روی ایران گذاشته، نتوانسته‌ سیاست خارجی ایران را عوض کند.

درست است که فشار روی ایران خیلی زیاد بوده، درست است که به اقتصاد ایران خیلی ضرر خورده، ولی سیاست خارجی ایران به آن صورتی که کشورهای غربی خواسته‌اند‌، عوض نشده است. به خاطر این در غرب، آرایی هست که این تحریم‌های اقتصادی فقط تا حد خاصی می‌توانند موفق باشند. و فکر می‌کنم بیشتر به فکر تحریم‌های سیاسی و اقتصادی هستند.

فکر می‌کنید گروه‌های ایرانی آگاه به‌خصوص در واشنگتن دی‌سی، در مورد روشی که با ایران برخورد می‌کند، چه آگاهی‌ای می‌توانند به گروه‌هایی در سنا یا کنگره، بدهند که با نگاه دولت اوباما مخالف‌اند؟ مثلاً جمهوری‌خواهان خواهان برخورد خیلی تندتر هستند. گروه‌های ایرانی چه جور آگاهی‌رسانی می‌توانند به این‌ها بکنند که فضا را برای این‌ها باز کند؟ و آیا اگر آگاهی‌رسانی بکنند، فایده‌ای هم خواهد داشت؟

گروه‌های ایرانی در خود کنگره غیر از سازمان نایک‌ «‌niac‌» و یکی دوتای دیگر خیلی کم هستند و نایک بیشتر از همه‌ فعال است، وقتی راجع به همین موضوع تحریم اقتصادی یا سیاست و دیپلماسی با ایران صحبت می‌شود، نفوذ گروه‌های ایرانی می‌تواند خیلی زیاد باشد.

مخصوصاً سیاستمداران آمریکایی خیلی علاقه دارند که با نظر جامعه‌ی ایرانی‌ها در آمریکا بیشتر آشنا بشوند، چون خودشان می‌دانند که راجع به ایران خیلی کم اطلاعات دارند و وارد نیستند. سیستم سیاسی ایران را نمی‌شناسند و این اطلاعات خیلی برایشان مهم است که بتوانند تصمیم‌های بهتری بگیرند.

به خاطر این، گروه‌های ایرانی می‌توانند خیلی در آمریکا نفوذ داشته باشند. مخصوصاً چون ایرانی‌ها هم در آمریکا خیلی موفق هستند. گروه خیلی ثروتمندی است، گروهی است که در جامعه آمریکا خیلی فعال هستند. اگر در خود سیستم سیاسی‌شان بیشتر فعال بشوند، نفوذشان هم خیلی بیشتر خواهد شد.