آمریکا و اتخاذ یک سیاست منسجم با ایران
مارک برژینسکی ـ ری‌تکیه
ترجمه و تلخیص: بنفشه سرتیپی
تنش اخیر بین شناورهای ایرانی و ناوهای آمریکا در خلیج فارس که بعد از انتشار گزارش سازمان‌های اطلاعاتی (درباره غیرنظامی بودن برنامه هسته‌ای ایران) رخ داد، شکست دولت بوش را در تدوین یک سیاست منسجم در خصوص ایران، پررنگ کرده است.
در حالی‌که این گزارش با ادعاهای کاخ سفید درخصوص برنامه هسته‌ای ایران تناقض داشت، ولی رفتار تهاجمی سپاه پاسداران ایران، دنبالۀ گردن‌کشی‌های ایران بود.
برآورد اطلاعاتی اخیر، تلاش بوش را برای شکل دادن به یک ائتلاف بین‌المللی برای تحریم ایران ناکام گذاشت. پس از انتشار این گزارش در سراسر جهان، این احساس به‌وجود آمد که نتیجه (ماجرا) مثبت خواهد بود؛ و با وجودی که جمهوری‌اسلامی هنوز بلند پروازی‌های هسته‌ای دارد و برنامه غنی‌سازی‌اش نیز نگران کننده است، اما مذاکره و دیپلماسی تنها راه برطرف کردن مساله با ایران است.
برخلاف اظهارات خصمانه محمود احمدی‌نژاد و برخورد جسورانه قایق‌های نظامی ایرانی، هنوز هم می‌توان استدلال کرد که تهران برای پذیرش چنین شیوه‌ای آماده است.
در حالی‌که برخی ایران را کشوری با روحیه نظامی می‌شناسند، دولت روحانیون این کشور اما تلاش می‌کند با استفاده از فرصت‌ها در همسایگان خود نفوذ کند.
روزهای داغ و انقلابی ایران که رهبران آن بر این عقیده بودند که تنها با سرنگونی رژیم‌های عرب می‌توانند برنامه انقلابی خود را اجرا کنند، تمام شده است.
در سال‌های گذشته نمایندگان ایران و به ویژه علی لاریجانی، با چرخش به سمت مصر و عربستان، خواستار میانجی‌گری برای حل درگیری‌های منطقه‌ای شده‌اند. ایران به خوبی تشخیص داده است که از (محدوده) عراق تا لبنان، بهترین گزینه برای ایجاد ثبات در خاورمیانه، علاقه این کشور به برقراری روابط بهتر با رقبای دیرین است.
آیت‌الله علی خامنه‌ای هم بدگمانی‌های خاص خود را درباره رابطه با آمریکا دارد و مدام آمریکا را به‌عنوان منبع آلودگی فرهنگی و به عنوان امپریالیسم معرفی می‌کند. با این حال او نیز به اهمیت منافع ملی کشورش واقف است و اخیرا اظهار داشته «ما هیچ‌وقت نگفته‌ایم رابطه با آمریکا باید برای همیشه قطع شود، قطعا روزی که این رابطه را به‌نفع ملت ایران ببینم، اولین فردی هستم که آن را تایید می‌کنم.»
بنابراین، چالش پیش‌روی دیپلماسی آمریکا تغییر برداشت‌های ایران، کاهش بدگمانی‌های این کشور و کمک به تحقق تمایل ایران برای ثبات منطقه‌ای است. آمریکا باید بداند پس از انتشار گزارش اطلاعاتی اخیر، دیگر اجماع چندانی برای توسل به زور علیه ایران وجود ندارد. علاوه براین با توجه به تحولات چشم‌گیری که طی این سال‌ها در خاورمیانه روی داده، و از بین رفتن عراق به عنوان مانعی قدیمی بر سر راه نفوذ ایران، منزوی کردن تهران دیگر کار آسانی نیست.
وقتی مقامات ایرانی در کشورهای عربی مورد استقبال قرار می‌گیرند و داد و ستد میان این کشور و همسایگانش افزایش می‌یابد؛ توافق بر سر انزوای ایران به آسانی به وجود نخواهد آمد. از این رو تنها راه چاره دولت امریکا اتخاذ یک سیاست منسجم و تعامل سیاسی، و اقتصادی پایدار با ایران است.
برگرفته از: بوستون گلوب
|