شطرنج مرگ‌بار ایران و آمریکا
لیندا هاید
ترجمه و تلخیص: بنفشه سرتیپی
یکی از جنجالی‌ترین سوژه‌های غیرقابل پیش‌بینی سال ۲۰۰۸ این است: آیا مناقشه میان تهران - واشنگتن به یک رویارویی منجر می‌شود یا نه. اندیشه بلندمدت بوش برای بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران، رازی فاش‌شده است و شاید تا چندی پیش می‌خواست آن را اجرا کند؛ اما انتشار گزارش سازمان اطلاعاتی آمریکا، به طور قاطع اعلام کرد: «ایران از سال ۲۰۰۳ فعالیت تسلیحات هسته‌ای خود را متوقف کرده است.»
بعد از آن هم ولادیمیر پوتین، مرد سال هفته‌نامه تایم آمد و شرایط را خراب‌تر کرد. وقتی اداره برآورد اطلاعات ملی آمریکا، گزارش خود را منتشر کرد، گروهی از ما که جنگی دیگر در منطقه را فاجعه‌بار می‌پنداشت، خوشحال شد. آمریکا در واقع خود را به زانو در آورد. ما نیز تصور کردیم سازمان‌های اطلاعاتی امریکا به این نتیجه رسیده‌اند که ایران تهدیدی فوری نیست؛ از این رو بدون یک دست‌آویز واقعی و تأیید بین‌المللی، تحقق جنگ امکان‌پذیر نخواهد بود.
اما پوتین نظر دیگری دارد. وقتی از او درباره تاثیر گزارش اخیر سؤال شد، گفت: «اگر این گزارش سیا با هدف منحرف کردن توجه ایرانی‌ها از آمادگی امریکا برای جنگ باشد، بسیار خطرناک است؛ زیرا اقدام نظامی علیه ایران، اشتباه بزرگ دیگر آمریکا خواهد بود. »
به عبارت دیگر، پوتین بر این باور است که ارزیابی اطلاعاتی آمریکا، ممکن است در واقع یک تله باشد تا به وسیله آن، ایران در صورت حمله، غافل‌گیر شود. این عقیده شخصی پوتین است؛ مگر این‌که او چیزهایی بداند که ما نمی‌دانیم؛ یا شاید پوتین به عمد این حرف‌ها را گفته باشد تا اختلاف بیشتری میان ایران و امریکا که قرار است دور دیگری از مذاکرات خود را درباره عراق برگزار کنند، ایجاد کند.
روابط میان واشنگتن و مسکو این روزها بسیار سرد است و پوتین تلاش زیادی می‌کند جایگاه خود را در خاورمیانه حفظ کند. روسیه نه تنها سوخت هسته‌ای نیروگاه بوشهر را به ایران تحویل داده، بلکه این کشور را به سلاح‌های نظامی نیز مجهز کرده است تا توازن قدرت در منطقه حفظ شود.
از سوی دیگر ارزیابی پوتین از گزارش قابل تأمل است؛ همان‌طور که هر تحلیل‌گر نظامی می‌داند، هیچ گزینه‌ای بهتر از اصل غافل‌گیری نیست. اوی دیکتر، وزیر امنیت عمومی اسراییل در تحلیل خود از گزارش اطلاعاتی گفته است: «کج فهمی آمریکا در خصوص تسیلحات هسته‌ای ایران ممکن است به یک جنگ «یوم کیپور» دیگر منجر شود که اسراییل یکی از کشورهای در معرض تهدید آن خواهد بود.»
دیکتر ظاهراً بر این باور است که ایران در صورت مسلح شدن به سلاح هسته‌ای، آخرالزمان را رقم می‌زند. مقام‌های دیگر اسراییلی نیز همین نکته را گوش‌زد کرده‌اند. اسرائیل ظاهراً از انعقاد معاهده نظامی با آمریکا استقبال کرده که مطابق آن، حمله به هر یک از طرفین یعنی حمله به دیگری؛ اما اسراییل نسبت به انعقاد چنین معاهده‌ای تردید دارد؛ چرا که می‌ترسد چنین معاهده‌ای دست این رژیم را از نظر نظامی ببندد.
اما از نظر آمریکا چنین پیمانی، یک امتیاز در مسیر هر طرح ضد ایرانی پنتاگون خواهد بود. علاوه بر این آمریکا خواهد توانست هر جایی که اسراییل وارد جنگ شود، مانند لبنان وارد عمل شود. معلوم نیست شاید آمریکا حتی به غزه بیاید. این معاهده باب دیگری برای گسترش نفوذ منطقه‌ای امریکا می‌گشاید؛ اما ایرانی‌ها نیز تلاش می‌کنند تا دوستان خود را حفظ کنند.
این تصور وجود دارد که علاقه ناگهانی بوش به مسأله صلح خاورمیانه، فقط این گونه تفسیر می‌شود که او قصد دارد کشورهای عربی را علیه ایران بسیج کند؛ همان‌طور که قبل از جنگ عراق ایده نقشه راه را مطرح کرد. اگر این‌طور باشد آن‌ها باید بدانند آدم عاقل دو بار از یک سوراخ گزیده نمی‌شود و این بار آن‌ها به هدف خود نخواهند رسید.
در این بازی طولانی شطرنج دو تیم بازی می‌کنند؛ در یک طرف میز آمریکا و اسراییل و در طرف دیگر ایران و روسیه قرار دارند؛ برخی بخش‌های بازی علنی و برخی پشت درهای بسته اجرا می‌شود. این‌که کدام تیم در پایان کیش و مات خواهد شد، مشخص نیست؛ اما آن‌چه که مشخص است، این است که خطرات بازی برای هر دو تیم زیاد است.
منبع: عرب نیوز
|