| رادیو زمانه > خارج از سیاست > ايران و آمريکا > «ایرانی‌ها استاد پنهان‌کاری هستهای هستند» | ||
«ایرانی‌ها استاد پنهان‌کاری هستهای هستند»
ترجمه و تلخیص: بنفشه سرتیپیانتشار گزارش ۹ صفحه‌ای ۱۶ نهاد امنیتی در آمریکا، مبنی بر دست کشیدن ایران از دست‌یابی به سلاح هستهای از سال ۲۰۰۳ به این سو، معادلات دیپلماتیک جهان و ایران را درباره پرونده هستهای تهران در آستانه تغییراتی بنیادین قرار داده است. استفان هادلی مشاور امنیت ملی آمریکا روز گذشته (دوشنبه سوم دسامبر) یکی از نخستین مقام‌های سیاسی در جهان بود که با شرکت در کنفرانسی مطبوعاتی، نسبت به انتشار این گزارش واکنش نشان داد و توضیحاتی ارایه کرد. متن خلاصه شده این کنفرانس با سخنرانی هادلی، چنین آغاز می‌شود: نسخه محرمانه تخمین اطلاعات ملی چهارشنبه هفته گذشته (۲۸ نوامبر) برای رییس‌جمهوری ارسال شد و امروز نیز در اختیار کمیته‌های مربوطه در کنگره قرار گرفته است. فکر میکنم در کلیت گزارش خوبی است؛ چرا که از سوی ثابت می‌کند که نگرانی‌هایی که درباره ایران داشتیم (دست‌یابی به سلاح هستهای) درست بوده و از سویی دیگر، نشان میدهد که پیشرفت‌هایی درباره جلوگیری از رسیدن ایران به این مسأله داشته‌ایم. این گزارش اعلام می‌کند که ایران هستهای خطر بزرگی است. این گزارش هم‌چنین امید بیشتری میدهد تا مسأله از طرق دیپلماتیک حل و فصل شود تا جنگ. این گزارش به این دلیل که اطلاعات تازه‌تری درباره ایران به دست بیاید، با تاخیر منتشر شد. برخی از این اطلاعات ظرف چند ماه گذشته به دست آمده است. گزارش اطلاعات ملی که امروز منتشر شد، نشان میدهد که برنامه تسلیحات هستهای مخفی وجود داشته و نشان میدهد که این برنامه در پاییز ۲۰۰۳ متوقف شده است که برای ما علت آن نامعلوم است. بنابراین برنامه تسلیحات هستهای مخفی برای ما نامعلوم، مشکوک، ولی ثابت شده است.
سؤال: آیا ناراحت‌کننده نیست که آمریکا تا این حد درباره اهداف ایران اشتباه کرده است؟ هادلی: گمان نمی‌کنم که درباره اهداف آن‌ها اشتباه کرده باشیم. نگرانی ما این بود که آن‌ها به دنبال سلاح هستهای باشند. ما نگران هستیم که آن‌ها برنامه مخفیانه تسلیحات هستهای داشته باشند. اما شما در سال ۲۰۰۵ شما اعلام کردید که ایران برنامه تسلیحات هستهای دارد و حال می‌گویید که آن را متوقف کرده‌اند یا در سال ۲۰۰۳ آن را کنار گذاشته بودند؟ ما فکر کردیم که این برنامه را دنبال می کرده‌اند. در سال 2005 واقعاً این طور فکر می‌کردیم. یعنی این‌که شما اشتباه کرده‌اید؟ ما معتقد بودیم آن‌ها برنامه تسلیحات هستهای مخفیانه دارند؛ اما نتوانستیم آن را پیدا کنیم. ولی اطمینان پیدا کردیم که آن را در سال ۲۰۰۳ تحت فشار‌های بین‌المللی تعلیق کرده‌اند. چرا دولت اشتباه کرد؟ آیا این ناراحت‌کننده نیست که طی دو سال در اشتباه بوده‌اید؟ گمان نمی‌کنم که تا این حد اشتباه کرده باشیم. ما در سال ۲۰۰۵ اگر اعلام می‌کردیم که نگران نباشید؛ ایران رؤیا‌ی سلاح هستهای ندارد، آن‌وقت بود که اشتباه می‌کردیم؛ زیرا که آن‌ها چنین برنامه‌ای داشتند. ایران یکی از پیچیده‌ترین هدف‌های اطلاعاتی آمریکا است. آن‌ها در مخفی نگه داشتن اسرار خیلی خوب کار می‌کنند و احتمالاً هیچ رازی را بهتر از برنامه هستهای خود نگه نداشته‌اند. اطلاعات نشان میدهد که این برنامه در سال ۲۰۰۳ متوقف شده است. اگر متوقف شده، پس چرا رییس‌جمهوری در اکتبر سال ۲۰۰۷ گفت که ایران خطری برای آغاز جنگ جهانی سوم است؟ فکر نمی‌کنید که رییس‌جمهوری این خطر را بیش از بزرگ کرده است؟ رییس‌جمهوری براساس گزارش نهادهای اطلاعاتی که معتقد بودند ایران خطر بزرگی است، این حرف‌ها را زد. درباره برنامه‌ای که ایرانیان سال ۲۰۰۳ رها کرده‌اند، اطلاعات بیشتری دارید؟ چه مدت این برنامه در جریان بوده و تا چه حد قبل از توقف مؤثر بوده است؟ برخی از این پاسخ‌ها سری هستند. جامعه اطلاعاتی می‌گوید که ایران تلاش کرده تا تسلیحات هستهای را طراحی کند. کارهای انجام شده روی اورانیوم نشان میدهد که غنی‌سازی مخفیانه انجام می‌گرفته است. اما باید پیش از این، اطلاعاتی بوده باشد که نشان دهد ارزیابی‌ها درباره برنامه هستهای ایران اشتباه است. پس چرا رییس‌جمهور نتوانست از این اطلاعات استفاده کند که این‌قدر درباره ایران تند حرف نزند؟ دو مسأله؛ یکی این‌که وقتی که به رییس‌جمهور اطلاعاتی داده و به او گفته می‌شود که اطلاعاتی وجود دارد که باید بررسی شود و این ما هستیم که به شما می‌گوییم که معنی آن و نظر ما چیست. دوم این که من با شما مخالف هستم که رییس‌جمهور لفاظی را بیشتر کرده است. او، من و مقامات دولت بارها اعلام کرده‌ایم که می‌خواهیم از طریق دیپلماتیک کار کنیم؛ زیرا نمی‌خواهیم موقعیتی داشته باشیم که این رییس‌جمهور یا رییس‌جمهور آینده دو انتخاب داشته باشد؛ یکی پذیرش ایران مجهز به تسلیحات هستهای و دیگری استفاده از «زور هستهای» منظورم توان نظامی است. آیا در آن زمان مأموران اطلاعاتی به رییس‌جمهوری گفتند که درباره ایران کوتاه بیاید؟ نه. گفتم که در آن زمان به رییس‌جمهوری یک سری اطلاعات دادند و اشاره کردند اطلاعات جدیدی داریم که زمان برای تحلیل آن‌ها لازم است و بعد به شما می‌گوییم که نظر ما چیست. این توصیه را قبل یا بعد از حرف‌های بوش درباره جنگ جهانی سوم به او دادند؟ باید نگاه کنم. روز ۲۰ اکتبر بود. از نظر من فرقی نمی‌کند، زیرا که اظهارات جنگ جهانی سوم را شما در جهت گسترش جنگ لفظی ارزیابی می‌کنید. من می‌گویم که رییس‌جمهور به همان نکته‌ای تأکید کرد که ما دو یا سه سال است گفته‌ایم و آن این است که جامعه بین الملل باید به ایران فشار بیاورد تا برنامه غنی‌سازی خود را رها کند. این موضع سیاست ما قبل از گزارش اطلاعات ملی است و بعد از آن هم به این سیاست ادامه می‌دهیم.
آیا می‌توان گفت که اطلاعات ظرف چند هفته اخیر به دست آمده و نه چند ماه اخیر؟ در ماه اکتبر از رییس‌جمهور سؤال شد که آیا او فکر می‌کند که ایران قطعاً قصد دارد به سلاح هستهای دست یابد و او اظهارت درباره جنگ جهانی سوم را مطرح کرد. درست است. فکر میکنم که شما حرف‌های متناقضی می‌زنید؟ حرف‌های من ثابت هستند؛ در سال ۲۰۰۵ مطمئن نبودیم که برنامه تسلیحات هستهای مخفی در کار بوده و ما حق داشتیم که نگران باشیم. این احتمالاً بدتر از آن‌چه که ما فکر می‌کردیم، بوده است. اما حال می‌گوییم که برنامه تسلیحات هستهای به تعلیق درآمده و بنابراین مهم است که سیاست فشار دیپلماتیک را ادامه دهیم تا ایران به ادامه توقف برنامه تسلیحات هستهای خود ادامه دهد. ارزیابی‌ها هر چند متفاوت است؛ اما سیاست ما تغییری نکرده است. آیا موضع روسیه و چین در چنین وضعیتی تقویت نمی‌شود؟ امیدواریم که این گونه نشود. زیرا که مشکل، ادامه برنامه غنی‌سازی اورانیوم است. روسیه به طور شفاف اعلام کرده است که ایران به دنبال چنین هدفی نیست. چین هم تا حدودی به این مسأله اشاره کرده است. چرا این گزارش به معاون رییس‌جمهوری داده نشده است؟ او هم ماه گذشته پیوسته درباره عواقب جدی تهدید ایران هشدار می‌داد؛ در حالی که نهادهای اطلاعاتی نظر دیگری داشتند. دیک چنی خودش باید جواب دهد. هفته گذشته ملاقاتی با سران انجام شد که معاون رییس‌جمهور، من و دیگران هم حضور داشتند و نظر اولیه به این گزارش داده شد. ما فرصت داشتیم تا نظر خود را بگوییم و سؤال کنیم. نتایج روز سه شنبه به دست آمد که چهارشنبه هفته گذشته به رییس‌جمهور گزارش داده شد. چه زمانی به رییس‌جمهور اولین اطلاع داده شد؟ چند ماه قبل، وقتی که برای اولین بار این اطلاعات به دست آمده بود؟ باید با جامعه اطلاعاتی صحبت کنید و من سعی میکنم جوابی بدهم. دو مسأله؛ یکی این که باید از آن‌ها سؤال کنید چه زمانی این اطلاعات به دست آمد و دوم این که چه زمانی در اختیار رییس‌جمهور گذاشته شد که ما پاسخ دقیق را به شما می دهیم. به نظرم می‌رسد که ظرف چند ماه گذشته بود. یا اکتبر یا سپتامبر. شما گفتید که به فشار بین‌المللی علیه ایران ادامه می‌دهید. آیا این که ایران برنامه خود را متوقف کرده، راه را برای مذاکره باز نمی‌کند؟ ما فشار را بیشتر می‌کنیم؛ ولی روشن می‌کنیم که راه مذاکره برای نگرانی‌های ایرانیان باز است. وظیفه ما این است که فشار را بیشتر کنیم؛ اما راه مذاکره را پیشنهاد می‌دهیم. در نهایت ایرانی‌ها هستند که نشان دهند که می‌خواهند مذاکره کنند یا نه. در یک مرحله ایران باید نشان دهد که می‌خواهد مذاکره کند؛ در حالی که ما چنین تمایلی از سوی ایران تا کنون ندیده‌ایم. منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی کاخ سفید  |
||
