تحویل سوخت یا آغاز بحران؟

مریم محمدی

این گزارش را از این‌جا بشنوید.

مسأله روابط فنی و تجاری ایران و روسیه، در متن بحران برنامه هسته‌ای ایران، همیشه حضور داشته است. طبق قرارداد، بنا بود تا یازدهم فروردین‌ماه امسال، روس‌ها نخستین محموله سوخت هسته‌ای را به بوشهر ارسال کنند که این اقدام صورت نگرفت.

در این ارتباط با ابوالحسن بنی‌صدر، اولین رییس‌جمهور ایران بعد از انقلاب، و آقای محمد توسلی اولین شهردار تهران و رییس دفتر سیاسی حزب نهضت آزادی ایران گفتگو کرده‌ام. ابوالحسن بنی‌صدر چنین گفت:

ابوالحسن بنی‌صدر

اگر این خبر صحت داشته باشد و سوخت اتمی روس‌ها به ایران تحویل بدهند، معنای آن این است که نیروگاه را هم قرار است راه بیندازند. بنابراین دفع‌الوقت را کنار گذاشته‌اند و می‌خواهند که این نیروگاه راه بیفتد.

در صورتی که نیروگاه با سوخت اتمی روس‌ها راه بیفتد، یک مقدار از ادعای رژیم ایران در این باب که سوخت اتمی برای نیروگاه‌هایی که می‌خواهد بسازد، نداشته باشد، می‌کاهد. چون معلوم می‌شود که نه! کسی که نیروگاه را می‌دهد، سوخت هم می‌دهد.

آیا این می‌تواند پایانی برای پرونده بحران هسته‌ای ایران باشد؟

نه! این بحران را آن‌ها برای این‌که واقعاً نیاز به اورانیوم غنی‌شده دارند، نساخته‌اند. برای این‌که اصلاً نیروگاه ندارند که قبلاً برایش سوخت تهیه کنند. این‌ها به خود بحران نیاز دارند؛ چنان که طرف مقابلشان آمریکایی‌ها هم به همین بحران احتیاج دارند. این احتیاج دوجانبه است.

در نتیجه از هر دو سو این بحران تشدید می‌شود. بنابراین از دید من، تحویل آن سوخت به ایران، اثری ندارد؛ بلکه حتی ممکن است آن را تشدید کند.

نیروگاه اتمی عراق درست یک روز قبل از تحویل سوخت از طرف دولت فرانسه، مورد حمله اسراییل قرار گرفت. در مورد ایران چنین چیزی را پیش‌بینی نمی‌کنید؟

نه؛ برای این‌که آن وقت که به عراقی‌ها حمله کردند، می‌دانیم که رژیم صدام به همان نیروگاه قانع نبود و تدارکات برای تولید بمب اتمی هم داشت و بعد از جنگ آن‌ها را از بین بردند. در مورد ایران، روس‌ها نیروگاه را می‌سازند و در موقعیت جدید آن‌ها طرف آمریکایی‌ها هستند. آن زمان، فرانسوی‌ها که نیروگاه عراق را می‌ساختند، در این موقعیت نبودند.

وضعیت امروز هم با وضعیت آن روز فرق می‌کند. برای این‌که در این وضعیت غربی‌ها، شش کشور، در مورد ایران با داشتن نیروگاه و انرژی هسته‌ای مخالف نیستند؛ آن‌ها با انحراف این به تولید بمب اتمی مخالف هستند. بنابراین ایران در وضعیت دیگری است و خود به خود به کار افتادن نیروگاه اتمی بوشهر موجب بمبارانش نمی‌شود.

محمد توسلی

محمد توسلی: امیدوارم ملت ایران شاهد راه‌اندازی این پروژه باشند.

محمد توسلی نیز گفت:

من این خبر را هنوز ندیده‌ام. اما در روزهای گذشته این گزارش بود که طبق توافقی که انجام شده، قرار است که روس‌ها نهایتاً بعد از چند بار تأخیر به تعهدات خودشان عمل بکنند. از جانب ما انجام این تعهد مثبت ارزیابی می‌شود و امیدوار هستیم که پس از گذشت سال‌ها، ملت ایران شاهد راه‌اندازی این پروژه باشند.

آقای توسلی این نگرانی وجود ندارد که اتفاقی که در مورد نیروگاه عراق توسط اسراییلی‌ها افتاد، در ایران تکرار شود؟

ما فکر می‌کنیم که این نگرانی نباید سبب شود که روس‌ها به تعهدات خودشان عمل نکنند. ما در سال‌های قبل از انقلاب سرمایه‌گذاری سنگینی برای نیروگاه بوشهرانجام دادیم و در این ۳۰ سال بعد از انقلاب نیز این سرمایه‌گذاری ادامه پیدا کرده و بنابراین راه‌اندازی این نیروگاه، در راستای منافع ملی تعبیر می‌شود.

اما (در مورد این که) اگر اسراییلی‌ها از این فرصت بخواهند استفاده بکنند، طبیعی است که این کار هم انجام نشود، آن‌ها چنین برنامه‌ای داشته باشند. به هر حال بهانه را به نحو دیگری پیدا خواهند کرد.

ما نباید به خاطر چنین گمانه‌زنی‌هایی، منافع ملی خودمان را فراموش بکنیم. ما باید از انجام این تعهد استقبال کنیم. اگر اسراییلی‌ها به دنبال چنین آتش‌افروزی‌ها در منطقه باشند، طبیعی است که ملت ایران و به هر حال مسئولان جمهوری اسلامی هم به وظایف خودشان عمل خواهند کرد.