«دولت نهم، در مورد مسائل ملی، جناحی فکر می‌کند»

نیک‌آهنگ کوثر

این برنامه را از «اینجا» بشنوید.

جابه‌جایی‌های اخیر در شورای امنیت ملی ایران هنوز محور بسیاری از تحلیل‌های خبری رسانه‌های آمریکای شمالی است. برای بسیاری از ناظران سیاسی، حضور علی لاریجانی در گفتگوی امروز با خاویر سولانا در حضور جانشینش، سعید جلیلی، چندان قابل درک نیست.

بازگشت غیرمنتظره احمدی‌نژاد به تهران قبل از پایان مراحل رسمی سفر ارمنستان، حساس بودن وضعیت سیاسی در تهران ارزیابی شده است.

«فوربس» به نقل از خبرگزاری فرانسه گزارش داد که بازگشت سریع رییس‌جمهوری ایران به تهران، به دلیل حساسیت مذاکرات «رم» است.

ایران منتظر دریافت انتقادهای تندی از سوی طرف اروپایی است. فوربس می‌نویسد که حضور لاریجانی در این مذاکرات باعث تعجب بسیاری شده است.

بازگشت سریع رییس جمهوری از ایروان در حالی صورت می‌گیرد که قرار بود از بنای یادبود قتل عام ارامنه به وسیله عثمانی‌ها و همچنین مسجد «آبی» ایروان دیدن کند.

روزنامه «کنزاس سیتی استار» هم به نقل از آسوشیتدپرس درباره کنار رفتن لاریجانی از دبیری شورای امنیت ملی می‌نویسد «تقدیر ۱۸۳ نماینده مجلس از علی لاریجانی نمی‌تواند حمایت از پذیرفته شدن استعفای او قلمداد شود.»

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه نماینده مجلس گفته است که این جابه‌جایی‌ها تبدیل به یک اصل در دولت فعلی شده و نه تنها نتوانسته مشکلی را حل کند، بلکه شرایط را در داخل و خارج برای ایران سخت‌تر کرده است.

مسعود سفیری، روزنامه‌نگار و کارشناس سیاسی ساکن کالیفرنیا می‌گوید: «خانواده لاریجانی در هژه‌مونی سیاسی ایران، خانواده بسیار مهمی است و خود علی لاریجانی عملاً دست‌نشانده رهبر جمهوری اسلامی است.

وقتی لاریجانی استعفا می‌دهد نشان می‌دهد که لابی‌ای که الان به رهبری کشور ارائه طریق می‌دهد، با نظر آقای لاریجانی که می‌گوید باید با اروپا مذاکره کرد تا هم آژانس و اروپا را از دست ندهیم؛ تا بتوانیم از قطع‌نامه‌های شورای امنیت فرار کنیم و گزینه نظامی را عقب نگه داریم، مخالف است و پیام این تغییر به غرب، پایان گفتگو است.»

مسأله دیگری که برای کارشناسان ایجاد سؤال کرده، همراهی علی لاریجانی با جانشینش در مذاکره با نماینده اتحادیه اروپا، خاویر سولانا است.

دکتر علی‌رضا نامور حقیقی، کارشناس سیاسی و مدرس دانشگاه ساکن تورنتو می‌گوید: «به نظر می‌رسید که علی لاریجانی از روند همکاری با دولت فعلی ناراضی باشد و لزومی نداشته باشد که در این سفر همراه با آقای جلیلی برود.

ولی با توجه به اصرار مقامات عالی‌رتبه سیستم و این که نمی‌خواهند این استعفا تاثیری در روند مذاکرات هسته‌ای داشته باشد، در نتیجه از آقای لاریجانی خواهش کردند که به این سفر همراه با آقای جلیلی برود که در عین حال معرفی آقای جلیلی به آقای سولانا باشد و این استعفا تأثیر چندانی در مذاکرات بعدی با اروپا نداشته باشد.

هر چند آقای جلیلی در حد و اندازه مذاکره با سولانا نیست؛ ولی آقای احمدی‌نژاد می‌خواهد کاری کند که روند آینده مذاکرات و روند آینده مذاکرات در صورت موفقیت، به نام دولت نهم و ایشان ثبت شود.

در عین حال برداشت اروپایی‌ها در قبال این تغییر، اختلاف نظر شدید در درون ایران درباره مسائل هسته‌ای و پیش‌برد برنامه‌های هسته‌ای وجود دارد و آن‌ها البته به خوبی می‌دانند که دولت آقای احمدی‌نژاد بر خلاف دولت‌های قبلی، در مورد مسائل ملی، بیشتر جناحی فکر می‌کند تا ملی.»

نیویورک تایمز نیز تجمع دانشجویان در دانشگاه امیرکبیر را گزارش کرده است. نازیلا فتحی خبرنگار این روزنامه می‌نویسد که صدها دانشجوی دانشگاه‌های مختلف در دانشگاه امیرکبیر در اعتراض به حکم سه دانشجوی این دانشگاه جمع شدند و شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.

احسان منصوری، مجید توکلی و احمد قصابان سه دانشجوی این دانشگاه بودند که به اتهام دست داشتن در انتشار مطالبی اهانت‌آمیز در نشریات دانشجویی بازداشت و بنا به اظهار مادر احسان منصوری شکنجه هم شده بودند. این دانشجویان هر گونه دخالتی در انتشار این مطالب را انکار کرده‌اند.

پس از اعتراض دانشجویان دانشگاه تهران به حضور رییس‌جمهوری ایران در این دانشگاه، این دومین تجمع اعتراضی دانشجویان در چند هفته اخیر است.